Nội dung text chương 3 - chủ đề 5 - Ứng dụng của hiện tượng cảm ứng điện từ - HS.doc
I . TÓM TẮT LÝ THUYẾT Hiện tượng cảm ứng điện từ có nhiều ứng dụng trong kĩ thuật và đời sống như: máy biến áp, đàn ghi ta điện, máy phát điện, dynamo xe đạp, hãm chuyển động bằng điện từ, ........ 1. Máy biến áp - Máy biến áp là thiết bị biến đổi điện áp của dòng điện xoay chiều mà không làm thay đổi tần số dòng điện. - Cấu tạo: + (1) Lõi: làm bằng các lá sắt hoặc thép pha silicon, ghép cách điện với nhau. + (2) Hai cuộn dây gồm nhiều vòng (thường làm bằng đồng, phủ lớp cách điện) có điện trở nhỏ, độ tự cảm lớn quấn trên 2 cạnh đối diện của khung. Cuộn nối với nguồn điện xoay chiều gọi là cuộn sơ cấp: có số vòng là N 1 . Cuộn nối với tải tiêu thụ được gọi là cuộn thứ cấp: có số vòng là N 2 . - Nguyên tắc hoạt động: Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. - Công thức máy biến áp lí tưởng: 212 211 UNI UNI Trong đó: U 1 và U 2 lần lượt là điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây sơ cấp và cuộn dây thứ cấp; N 1 và N 2 lần lượt là số vòng dây của cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp. Chú ý: N 2 > N 1 U 2 > U 1 : Máy tăng áp N 2 <N 1 U 2 <U 1 : Máy hạ áp - Ứng dụng: Sạc điện thoại không dây hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ như một máy biến áp; truyền tải điện năng đi xa bằng cách sử dụng máy biến áp tăng điện áp nơi phát và giảm dần điện áp ở nơi tiêu thụ.
Hãm chuyển động bằng điện từ Máy phát điện xoay chiều 3. Bổ sung kiến thức về dòng điện xoay chiều - Đặt điện áp xoay chiều: u = U 0 .cos(ωt+φ u ) (V) vào 2 đầu đoạn mạch AB. Trong đoạn mạch xuất hiện dòng điện xoay chiều có cường độ i = I 0 .cos (ωt+φ i ) (A) Trong đó: u,i lần lượt là giá trị tức thời của điện áp và cường độ dòng điện. U 0 , I 0 lần lượt là giá trị cực đại của điện áp và cường độ dòng điện. ω là tần số góc (rad/s) - Giá trị hiệu dụng của dòng điện xoay chiều: 0 2 I I ; giá trị hiệu dụng của điện áp xoay chiều: 0 2 U U ; Giá trị hiệu dụng của suất điện động xoay chiều: 0 2 E E . Công suất điện tiêu thụ trong dòng điện xoay chiều: P = U.I.cosφ Trong đó: φ = φ u – φ i là độ lệch pha của điện áp so với cường độ dòng điện (rad).