Tiêu đề 6. CÂU HỎI CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT.docx ✅

Câu 6: (3,0 điểm) Trình bày chiều hướng tiến hóa của hệ thần kinh động vật? Trả lời Hệ thần kinh của ĐV tiến hóa từ dạng chưa có đến có, từ hệ thần kinh dạng lưới đến hệ TK dạng chuỗi, hạch và HTK dạng ống. Trong quá trình tiến hóa của HTK, có 4 cu hướng tiến hóa chính: - Số lượng TBTK ngày càng nhiều và được tổ chức theo hướng tập trung hóa nhờ đó có sự phối hợp hoạt động giữa các TB ngày càng hiệu quả - Hệ TK chuyển từ đối xứng tỏa tròn sang đối xứng 2 bên - Hiện tượng đầu hóa ngày càng rõ tức là có sự tập trung các TBTK lên đầu tạo thành não bộ - Song song với xu hướng tập trung các TBTK thì có sự phân hóa cấu tạo, chuyên hóa chức năng ngày càng sâu sắc, phản ứng của cơ thể ngày càng nhanh chóng, chính xác và khoa học Câu 8:( 1 điểm) Nêu và giải thích sự khác nhau giữa sự dẫn truyền xung thần kinh trong một cung phản xạ và trên một sợi trục? Trả lời - Trong 1 sợi trục thần kinh, nếu kích thích ở 1 điểm bất kì thì xung thần kinh sẽ lan truyền theo cả 2 chiều. Vì: Cả 2 bên của điểm bị kích thích, màng vẫn ở trạng thái nghỉ nên dòng điện động xuất hiện sẽ kích thích cả 2 bên màng làm thay đổi tính thấm và nơi này sẽ xuất hiện điện hoạt động. Cứ như vậy, xung thần kinh được lan truyền theo cả 2 chiều. - Trong 1 cung phản xạ thì xung thần kinh truyền theo 1 chiều từ cơ quan thụ cảm theo nơron hướng tâm về trung ương, qua nơron trung gian chuyển sang nơron li tâm đến cơ quan đáp ứng. Vì: Khi qua xinap, xung thần kinh chỉ truyền theo 1 chiều nhất định nhờ chất môi giới trung gian được giải phóng từ cúc xinapcủa nơron trước, sẽ được các thụ thể ở màng sau xinap tiếp nhận và xung thần kinh tiếp tục được truyền đi. Câu 8 ( 2,0 điểm): Người ta kích thích sợi trục của nơron và ghi được đồ thị điện thế hoạt động như sau (A) Giả sử sau đó tiến hành 3 thí nghiệm độc lập: + TNo 1: Kích thích sợi trục của nơron sau khi làm giảm nồng độ K + trong nơron. + TNo 2: Kích thích sợi trục của nơron sau khi làm tăng nồng độ K + trong nơron.
+ TNo 3: Kích thích sợi trục của nơron với cường độ kích thích nhỏ hơn lúc đầu. Hãy cho biết, thí nghiệm nào trong 3 thí nghiệm nêu trên gây nên sự thay đổi từ đồ thị điện thế hoạt động A (đường cong nét liền) sang đồ thị điện thế hoạt động B (đường con nét đứt quãng). Giải thích tại sao? Trả lời + TN o 1: Gây nên sự thay đổi đồ thị từ A sang B + Giải thích: - Giảm K +  làm giảm chênh lệch điện thế ở 2 bên màng, giảm giá trị điện thế nghỉ (từ 70 mV còn 50 mV) và điện thế hoạt động. - Tăng K + làm tăng giá trị điện thế nghỉ và điện hoạt động - Giảm cường độ kích thích chỉ làm giảm tần số xung thần kinh Câu 8 (2 điểm) Thần kinh 1. Thế nào là điện thế hoạt động? Cơ chế hình thành điện thế hoạt động? 2. Xinap là gì ? Liệt kê các kiểu xinap và các thành phần cấu tạo nên xinap hoá học? 3. Tại sao xung thần kinh lại truyền qua khe xinap chỉ theo một chiều? 4. Tại sao tốc độ lan truyền của điện thế hoạt động qua xinap chậm hơn so với trên sợi thần kinh? 5. Chất trung gian hoá học có vai trò như thế nào trong lan truyền xung động thần kinh qua xinap? Tại sao atropin lại có khả năng làm giảm đau ở người? 1 Điện thế hoạt động: + Là sự biến đổi rất nhanh điện thế nghỉ ở màng tế baog, từ phân cực sang mất phân cực, đảo cực và tái phân cực 0,2 5 Cơ chế hình thành Khi bị kích thích cổng Na + mở rộng nên Na + khuếch tán nhanh qua màng vào bên trong tế bào gây nên mất phân cực và đảo cực. Tiếp đó, cổng K + mở rộng hơn, còn cổng Na + đóng lại. K + đi qua màng ra ngoài tế dẫn đến tái phân cực 0,2 5 2 - Xinap là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh này với tế bào khác. - Các kiểu xinap: Thần kinh - thần kinh ; thần kinh - cơ; thần kinh tuyến. - Thành phần cấu tạo xinap hoá học: Màng trước, màng sau, khe xinap, chuỳ xinap. Chuỳ xinap có các túi chứa các chất trung gian hoá học 0,2 5 3 Xung thần kinh truyền qua khe xinap 1 chiều: Xung thần kinh chỉ truyền từ màng trước => màng sau vì chỉ ở cúc xinap mới có các bọng chứa các chất trung gian hoá học, chỉ màng sau xinap mới cso các thụ quan màng tiếp nhận các chất này. Vì vậy xung thần kinh chỉo dẫn truỳên theo một chiều từ cơ quan thụ cảm đến cơ quan đáp ứng. 0,5 0 4 Tốc độ lan truyền qua khe xinap chậm hơn trên sợi trục - Vì trên sợi thần kinh theo nguyên tắc điện dây dẫn (điện) - Qua khe: khuếch tán trung gian hoá học 0,2 5
5 Vai trò của chất trung gian hoá học: Làm thay đổi tính thấm ở màng sau khe xináp và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp 0,2 5 atropin làm giảm đau vì: nó có khả năng phong bế màng sau làm mất khả năng tác động của axetin colin, do đó làm hạn chế hưng phấn và làm giảm co thắt => giảm đau 0,2 5 Câu 8. ( 2 điểm) Phân biệt điện thế hoạt động và điện thế hưng phấn sau xinap. Trả lời Điện thế hoạt động Điện thế hưng phấn sau xinap - Được xuất hiện bắt đầu khi đạt ngưỡng kích thích bằng sự khử cực, đảo cực, tái phân cực do kênh Na + mở rồi đóng, tiếp theo là kênh K + mở. - Được hình thành do kênh Na + và kênh K + mở đồng thời gây khử cực, với bất kì kích thích nào, không cần ngưỡng. - Tuân theo quy luật “ tất cả hoặc không” - Kích thích càng mạnh, biên độ càng cao. - Giữ nguyên điện thế suốt chiều dài sợi trục một khi đã xuất hiện. - Điện thế giảm dần khi càng xa điểm kích thích. - Có thời gian trơ, điện hoạt động được tái tạo liên tục một khi đã xuất hiện do sự kích thích vùng tiếp theo của chính sự hình thành điện hoạt động trước đó. Không có thời gian trơ nên có hiện tượng cộng dồn theo không gian và thời gian, do đó có thể đạt ngưỡng khi lan truyền tới gò axon. - Điện thế hoạt động chỉ xuất hiện trên sợi trục bắt đầu từ gò axon. - Điện thế sau xinap còn gọi là điện thế cục bộ. Câu 9.(2 điểm). a. Loại xinap nào phổ biến ở động vật ? Nêu đặc điểm của loại xinap đó ? b. Tại sao ở động vật bậc thấp có hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch, hầu hết tập tính của chúng là tập tính bẩm sinh? Trả lời a. * Loại xinap phổ biến ở động vật là: Xinap hóa học....... * Đặc điểm xinap hóa học: - Truyền tin qua xinap chỉ theo 1 chiều............... - Thông tin khi đi qua xinap bị chậm lại..............
- Có hiện tượng cộng gộp....... - Tần số xung thần kinh có thể thay đổi khi đi qua xinap........... - Có thể bị tác động bởi 1 số chất như curaza.......... b. Ở động vật bậc thấp có hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch, hầu hết tập tính của chúng là tập tính bẩm sinh vì: - Hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch có ít tế bào thần kinh, cấu tạo đơn giản nên khả năng học tập và rút kinh nghiệm kém........... - Động vật có hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch thường có tuổi thọ ngắn nên ít thời gian học tập và rút kinh nghiệm..... Câu 8: Thần kinh(2đ) A, Tốc độ lan truyền xung thần kinh trên dây thần kinh giao cảm và dây thần kinh đối giao cảm khác nhau như thế nào? Giải thích? B, Morphin (có tác dụng tương tự endorphin, một chất được sản sinh trong não người, có tác dụng giảm đau, giảm căng thẳng) được dùng làm thuốc giảm đau trong y tế, thuốc này đồng thời gây nghiện. Hãy giải thích cơ chế giảm đau và cơ chế gây nghiện của morphin. Câu Nội dung Điểm 8 a, Tốc độ lan truyền trên dây đối giao cảm nhanh hơn. - Giải thích: +Tốc độ lan truyền xung TK trên sợi thần kinh có bao myêlin nhanh hơn trên dây TK không có bao myêlin. + Dây giao cảm: Sợi trước hạch ngắn, sợi sau hạch dài. + Dây đối giao cảm: Sợi trước hạch dài, sợi sau hạch ngắn. + Sợi trước hạch có bao myêlin, sợi sau hạch không có bao myelin →Tốc độ lan truyền xung thần kinh trên dây đối giao cảm nhanh hơn. b, Morphin kết hợp với thụ thể của endorphin → có tác dụng giảm đau tương tự endorphin. - Khi sử dụng morphin → cơ thể giảm hoặc dừng sản xuất endorphin → lệ thuộc vào nguồn cung bên ngoài → nghiện thuốc. 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,5đ Câu 8 (2,0 điểm): a. Dựa vào hiểu biết về cơ chế dẫn truyền xung thần kinh qua xinap hãy giải thích tại sao khi ta kích thích với cường độ mạnh và tần số cao lên nhánh dây thần kinh số 10 đến tim (dây phó giao cảm) thì tim ngừng đập một thời gian ngắn, sau đó tim lại đập trở lại với nhịp đập như cũ mặc dù lúc đó nhánh dây thần kinh số 10 vẫn đang bị kích thích?