Tiêu đề CHƯƠNG 7. NHÓM IA VÀ IIA (ĐÁP ÁN) - Copy.pdf ✅

Hóa Hùng Chuyển giao liên hệ zalo: 034 952 2958 1 CHƯƠNG 7: NGUYÊN TỐ NHÓM IA VÀ NHÓM IIA BÀI 17: NGUYÊN TỐ NHÓM IA A. ĐƠN CHẤT I. VỊ TRÍ, CẤU TẠO VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN  Đặc điểm của kim loại nhóm IA có cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns1 , giá trị của thế điện cực chuẩn rất nhỏ, tồn tại chủ yếu ở dạng đơn chất.  Kim loại kiềm là những nguyên tố s, có cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns1 (thuộc nhóm IA).  Kim loại kiềm bao gồm: lithium (Li), sodium (Na), potassium (K), rubidium (Rb), Caseium (Cs) và francium (Fr)* . Một số đại lượng đặc trưng của kim loại nhóm IA. Nguyên tố 3Li 11Na 19K 37Rb 55Cs Cấu hình electron nguyên tử [He]s1 [Ne]3s1 [Ar]4s1 [Kr]5s1 [Xe]6s1 Bán kính nguyên tử (pm) 152 186 227 248 265 Thế điện cực chuẩn (V) -3,05 -2,71 -2,93 -2,93 -2,92  Kim loại kiềm chỉ tồn tại ở dạng hợp chất: + Sodium thường gặp dưới dạng NaCl (muối ăn trong nước biển, mỏ muối, khoáng vật halite), Na2CO3.10H2O (soda), NaNO3 (diêm tiêu). + Potassium thường gặp ở dạng khoáng vật: KCl.NaCl (sylvinite), KCl.MgCl2.6H2O (carnallite). Khoáng vật halite II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ  Kim loại nhóm IA có bán kính nguyên tử lớn, cấu trúc mạng tinh thể kém đặc khít nên khối lượng riêng nhỏ. Lithium là kim loại nhẹ nhất trong tất cả kim loại.  Do các ion kim loại liên kết với nhau bằng liên kết kim loại yếu nên kim loại nhóm IA có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp và độ cứng tương đối thấp.
Hóa Hùng Chuyển giao liên hệ zalo: 034 952 2958 2  Có ánh kim và độ dẫn điện tốt.  Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp và giảm dần từ Li đến Cs.  Đều là kim loại nhẹ (khối lượng riêng nhỏ), độ cứng thấp nên mềm có thể dùng dao kéo cắt. III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC Kim loại nhóm IA có tính khử mạnh (năng lượng ion hóa nhỏ), tăng dần từ Li đến Cs M  M+ + e  Kim loại nhóm IA có tính khử mạnh nhất trong mỗi chu kì.  Mức độ phản ứng tăng dần từ Li đến Cs. 1. Tác dụng với oxygen Khi đốt nóng trong không khí, kim loại Li cháy với ngọn lửa màu đỏ tía; Na cháy với ngọn lửa màu vàng; K cháy với ngọn lửa màu tím nhạt. Sodium tác dụng vói oxygen trong không khí, có thể tạo ra sodium oxygende. 4Na + O2 → 2Na2O (sodium oxide)
Hóa Hùng Chuyển giao liên hệ zalo: 034 952 2958 3 2. Tác dụng với halogen  Kim loại nhóm IA phản ứng với chlorine ở điều kiện thường tạo muối chlorine.  Kim loại Li cần đun nhẹ, Na và K bốc cháy mạnh trong khí chlorine. 2K + Cl2 → 2KCl (potassium chloride) 3. Tác dụng với nước  Thế điện cực chuẩn của kim loại nhóm IA rất nhỏ. Kim loại nhóm IA tác dụng mạnh với nước tạo thành dung dịch kiểm và giải phóng khí hydrogen: 2M(s) + 2H2O(l) → 2MOH(aq) + H2(g) ∆rH°98 < 0  Li nổi trên mặt nước, Na nóng chảy thành hạt cầu và chạy trên mặt nước, K tự bùng cháy, có tiếng nổ nhẹ. Chú ý: - Trong phòng thí nghiệm Na và K thường được bảo quản trong dầu hoả. Li, Rb và Cs thường được bảo quản trong các ống thuỷ tinh kín hoặc môi trường khí hiếm (như argon). IV. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG CỦA KIM LOẠI KIỀM 1. Điều chế: Điện phân nóng chảy muối chloride. 2NaCl dpnc 2Na + Cl2 2. Ứng dụng: + Chế tạo hợp kim có nhiệt độ nóng chảy thấp dùng trong thiết bị báo cháy. Hợp kim Na-K có nhiệt độ nóng chảy 700C dùng trao đổi nhiệt của lò phản ứng hạt nhân. + Hợp kim Li - Al siêu nhẹ dùng trong hàng không. + Kim loại caseium dùng làm tế bào quang điện.
Hóa Hùng Chuyển giao liên hệ zalo: 034 952 2958 4 B. HỢP CHẤT I. TÍNH TAN CỦA CÁC HỢP CHẤT KIM LOẠI NHÓM IA. Phần lớn các hợp chất của kim loại nhóm IA tan tốt trong nước, khi tan trong nước phân li thành ion. K2CO3 → 2K+ + 2 CO3  II. NHẬN BIẾT CÁC ION Li+ , Na+ , K+ . - Muối của lithium cháy cho ngọn lửa màu đỏ tía. - Muối của sodium cháy cho ngọn lửa màu vàng. - Muối của potassium cháy cho ngọn lửa màu tím nhạt. III. SODIUM CHLORINE Sodium chlorine là hợp chất phổ biến nhất của sodium trong tự nhiên, được khai thác từ nước biển, muối mỏ. Hình 17.5. Khai thác muối mỏ dưới lòng đất Hình 17.6. Khai thác muối ăn từ nước biển Sodium chlorine có vai trò quan trọng trong thực phẩm, nông nghiệp, công nghiệp, chăn nuôi, y tế và trong cuộc sống hằng ngày của con người.