Tiêu đề 1. H12.C01.ĐỀ - ESTER - LIPID (2024) (buổi 1-4).pdf ✅

HÓA HỮU CƠ 12 (2024 – 2025) Biên soạn: Thầy Tony Long – Giáo viên chuyên luyện thi Hoá Học Trang 2 1. Khái niệm: - Khi thay nhóm -OH ở nhóm carboxyl (-COOH) của carboxylic acid bằng nhóm -OR' thì ta được ester. - Ester đơn chức có công thức chung là: RCOOR', trong đó R là gốc hydrocarbon hoặc H, còn R' là gốc hydrocarbon. 1. Nếu thay nhóm -OH ở nhóm (-COOH) của acetic acid (CH3COOH) bằng các nhóm -OR' như: -OCH3 , -OC2H5 , -OCH=CH2 , -OC6H5 thì ta thu được những ester nào? Hướng dẫn giải: 2. Em hãy xác định gốc R và R' trong các hợp chất trong bảng sau: Hợp chất Ester Gốc R Gốc R' CH3COOCH3 HCOOCH=CH2 CH3COOC6H5 C2H5OOC-C2H3 CH2=CHOOC-C6H5 Hướng dẫn giải: 2. Phân loại: Ví dụ 1: Cho các hợp chất có công thức cấu tạo sau đây: HCOOC2H5 ; CH3COOC2H5 ; CH2=CHCOOCH3 ; HOOC-CH3 ; CH3COOC6H5 ; (COOCH3 )2 . Có bao nhiêu hợp chất thuộc loại ester? A. 3. B. 4. C. 5. D. 6. BÀI ESTER 1 carboxylic acid ester R C O H O R C O R' O Theo gốc hydrocarbon No: HCOOCH3 ; CH3COOC2H5 ; ... Không No: HCOOCH=CH2 ; CH2=CHCOOCH3 ; ... Thơm: HCOOC6H5 , C6H5COOCH3 ,... Theo số nhóm chức Đơn chức: HCOOCH3 , CH2=CHCOOCH3 ,... Đa chức: (COOCH3 ), (C17H31COO)3C3H5 ,... Tạp chức: HCOO-CH2COOH, CH3COO-C2H4 -OH; ...
HÓA HỮU CƠ 12 (2024 – 2025) Biên soạn: Thầy Tony Long – Giáo viên chuyên luyện thi Hoá Học Trang 3 Hướng dẫn giải: Hướng dẫn giải: 3. Công thức tổng quát: - Công thức tổng quát dạng phân tử của ester không chứa nhóm chức khác: trong ñoù n 2n 2 2k 2x n laø soá nguyeân töû carbon C H O k = toång soá lieân keát pi + voøng x laø soá nhoùm chöùc        - Công thức phân tử của ester no, đơn chức, mạch hở: CnH2nO2 (n ≥ 2) Hướng dẫn giải: Hướng dẫn giải: Ví dụ 5: Công thức phân tử của ester tạo bởi alcohol no, hai chức, mạch hở với carboxylic acid no, đơn chức, mạch hở có dạng? A. CnH2n-2O4 (n 3). B. CnH2n-4O4 (n 4). C. CnH2n-4O4 (n 5). D. CnH2n-2O4 (n 4). Ví dụ 4: Công thức phân tử tổng quát của ester tạo bởi alcohol no, đơn chức, mạch hở với carboxylic acid không no, có một liên kết đôi C=C, đơn chức, mạch hở là A. CnH2nO2 (n 4). B. CnH2n-4O2 (n 3). C. CnH2n-2O2 (n 3). D. CnH2n-2O2 (n 4). Ví dụ 3: Ester thuộc loại no, hai chức, mạch hở là A. CH2 (COOH)2 . B. HCOO-CH2COOH. C. (HCOO)2C2H4 . D. (COOC2H3 )2 . Ví dụ 2: Ester nào sau đây không thuộc loại ester no, đơn chức, mạch hở? A. HCOOCH3 . B. CH3COOC2H5 . C. CH3COOCH3 . D. CH2=CHCOOCH3 .
HÓA HỮU CƠ 12 (2024 – 2025) Biên soạn: Thầy Tony Long – Giáo viên chuyên luyện thi Hoá Học Trang 4 4. Đồng Phân: o Cách viết đồng phân ester: RCOOR’  Bước 1: Tính k (tổng số liên kết  và số vòng trong phân tử)  tính số liên kết  trong gốc hydrocarbon  biện luận.  Bước 2: Vẽ mạch chính ester với xuất phát là gốc acid 1C rồi tăng dần C của gốc acid. Xây dựng mạch carbon theo nguyên tắc: Mạch không nhánh → Mạch ít nhánh → Mạch nhiều nhánh.  Bước 3: Nếu ester có C=C thì lưu ý vị trí C=C trên các mạch chính và đồng phân hình học cis/trans (nếu có).  Bước 4: Nếu ester có vòng benzene thì lưu ý các vị trí trên vòng benzene (ortho-, meta- và para-). Ví dụ 6: Số đồng phân của ester có CTPT là C5H10O2 là A. 10. B. 7. C. 8. D. 9. Hướng dẫn giải:  Bước 1: Tính . Vì là ester đơn chức nên có 1 liên kết trong nhóm COO ,như vậy ở gốc R và R’ đều là gốc hydrocarbon no.  Bước 2: Viết đồng phân ester trên theo trình tự sau:  Bước 3: Ta có thể thấy đồng phân thứ (9) : R’ chỉ còn 1C nên đã là đồng phân cuối cùng , nếu tiếp tục chuyển C qua R thì còn lại H sẽ chuyển thành gốc -COOH (carboxylic acid). Như vậy , cứ theo các bước trên thì ta có thể viết đồng phân cho tất cả các loại ester khác.