Nội dung text TACH DE HSG 6 CHU DE 3 TINH CHAT CHIA HET TRONG TAP HOP STN PHAN 5.docx
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 16 CHỦ ĐỀ 3: TÍNH CHẤT CHIA HẾT TRONG TẬP HỢP SỐ TỰ NHIÊN A. PHẦN NỘI DUNG I. Quan hệ chia hết và tính chất. Dạng 1: Chứng minh chia hết. Bài 1: Chứng minh rằng : 123100333...3120()xxxxxN⋮ . Trích đề HSG huyện Nga Sơn năm 2021 – 2022 Lời giải Ta có : 123100333...3xxxx 12345678979899100333333...3...333...3xxxxxxxxxxxx 2344234962343.33333.3333...3.3333xxx 496 3.1203.120...3.120xxx 496120.33...3120xx⋮ Bài 2: Cho 234562016555555...5S . Chứng tỏ rằng S chia hết cho 65 . Trích đề KS HSG thị xã Sơn Tây năm 2021-2022 Lời giải Ta có: 234335555555551305.130130.612.65 Suy ra 234555565⋮ . 234562016 555555...5S 23442342012234555555555...55555S Tổng trên có 504 số hạng chia hết cho 65 nên S chia hết cho 65 . Vậy S chia hết cho 65 . Bài 3: Cho p là số nguyên tố lớn hơn 3 . Chứng minh rằng : 2124p⋮ Trích đề kiểm định chất lượng HSG huyện Nghĩa Đồng năm 2021-2022. Lời giải vì p nguyên tố lớn hơn 3 nên p là số lẻ và p không chia hết cho 3 . Ta có 221111pppppp do p là số lẻ nên 21pk *kN 2 1(1)(1)2(22)4(1)8pppkkkk⋮ (1) Mặt khác 1,,1ppp là 3 số tự nhiên liên tiếp nên có một số chia hết cho 3 , mà p không chia hết cho 3 nên 1p hoặc 1p chia hết cho 3 . Từ đó suy ra 21113ppp⋮ (2) Vì (3;8)1 và từ (1) và (2) nên suy ra 2124p⋮ Bài 4: Chứng tỏ: 10181n An chia hết cho 27 (với n là số tự nhiên) Trích đề thi chọn HSG huyện Kim Sơn năm 2021-2022 Lời giải 10181101927nnAnnn 9.(11.....1)27 n nn Ta biết số n và số có tổng các chữ số bằng n có cùng số dư khi chia cho 9 do đó 11.....19 n n⋮ nên 9.(11.....1)27 n n⋮ . Vậy 27A⋮ Bài 5: Chứng minh rằng: Nếu 11abcdeg⋮ thì deg11abc⋮ .
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 16 Trích đề thi chọn HSG huyện Tiên Du năm 2021-2022 Lời giải Ta có: deg10000.100.abcabcdeg = (9999.99.)()abcdabcdeg = 99.(101.)()abcdabcdeg = 11.9.(101.)()abcdabcdeg Do 11.9.(101.)11abcd⋮ và theo bài ra ()11abcdeg⋮ Suy ra: deg11abc⋮ Vậy nếu 11abcdeg⋮ thì deg11abc⋮ . Bài 6: Cho 111 1....2.3.4.....2022 232022A . Hỏi A có chia hết cho 2023 không? Trích đề đề xuất HSG huyện năm 2021 - 2022 Lời giải 111 1... 232022 1111111 1...... 2310101011101210132022 (mỗi ngoặc có 1010 số hạng) 1111111 1...... 2022220213202010101011 2023202320232023 ... 1.20222.20213.20201010.1011 1111 2023.... 1.20222.20213.20201010.1011 2023202320232023 ... 1.20222.20213.20201010.1011 2023202320232023 ... 1.20222.20213.20201010.1011 Khi đó 1111 2023.2.3.4.....2022.... 1.20222.20213.20201010.1011A Đặt 2.3.4.....2022m Khi đó 1111 2023..... 1.20222.20213.20201010.1011Am 2023....1 1.20222.20213.20201010.1011 mmmm A Vì 2.3.4.....2022m * ;;;...; 1.20222.20213.20201010.1011 mmmm ℕ *...2 1.20222.20213.20201010.1011 mmmm ℕ
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 16 Từ 1 và 2 2023A⋮ . Vậy A chia hết cho 2023 Bài 7: Cho ;;;abcd là các số nguyên ac với thỏa mãn abcd chia hết cho –ac . Chứng tỏ rằng adbc chia hết cho –ac . Trích đề HSG huyện Thiệu Hoá năm 2021 - 2022 Lời giải Xét hiệu: –––abcdadbcabbccdad –––––bacdacaacbcd⋮ Mà caabcd⋮ caadbc⋮ (điều phải chứng minh) Bài 8: Chứng tỏ rằng 20212020275.44....44125M chia hết cho 100 . Trích đề HSG huyện Tân Yên năm 2021-2022 Lời giải Chứng tỏ rằng 20212020275.44....44125M chia hết cho 100 . Đặt 20212020244...44175.25SMS Ta có 202120202202220213244...441444...444SS => 2022 202241 441 3SSS . Do đó 20222022202220214175.2575.2525.412525.4100.4 3MS Suy ra 100M⋮ Bài 9: Cho ba số nguyên tố lớn hơn 3 , trong đó số sau lớn hơn số trước là d đơn vị. Chứng minh d chia hết cho 6 . Trích đề HSG huyện Quế Võ năm 2021 – 2022 Gọi ba số nguyên tố đã cho là ;;2ppdpd . Để chứng minh d chia hết cho 6 ta phải chứng minh d chia hết cho cả 2 và 3 . a) Chứng minh d chia hết cho 2 : Do p là số nguyên tố lớn hơn 3 nên p là số lẻ, mà pd là số nguyên tố d là số chẵn :2d . b) Chứng minh d chia hết cho 3 : Do p là số nguyên tố lớn hơn 3 nên p có dạng 31pq hoặc 32pq (với *qℕ ) - Trường hợp 1: 31pq
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 16 +) Nếu d chia 3 dư 1 thì 2d chia 3 dư 22pd chia hết cho 3 Mà 232pdpd là hợp số loại. ) Nếu d chia 3 dư 2pd chia hết cho 3 Mà 3pdpd là hợp số loại. Suy ra d phải chia hết cho 3 . - Trường hợp 2: 32pq +) Nếu d chia 3 dư 1pd chia hết cho 3 Mà 3pdpd là hợp số loại. +) Nếu d chia 3 dư 2 thì 2d chia 3 dư 12pd chia hết cho 3 Mà 232pdpd là hợp số loại. Suy ra d phải chia hết cho 3 . Do đó, d luôn chia hết cho 3 . Vậy bài toán được chứng minh. Dạng 2: Tìm số thỏa mãn điều kiện chia hết. Bài 1: Tìm số tự nhiên nhỏ nhất sao cho khi chia số đó cho 3 dư 1 , chia cho 4 dư 2 , chia cho 5 dư 3 chia cho 6 dư 4 và chia hết cho 11 . Trích đề đề xuất năm 2021-2022 Lời giải Gọi số phải tìm là x xN Theo bài ra ta có: 13x⋮ suy ra 23x⋮ 24x⋮ suy ra 24x⋮ 35x⋮ suy ra 25x⋮ 46x⋮ suy ra 26x⋮ Do đó 2(3,4,5,6)xBC Mà: (3,4,5,6)60BCNN nên 260xn Do đó 6021;2;3;......xnn Mặt khác x là số tự nhiên nhỏ nhất 11x⋮ nên lần lượt cho 1;2;3;.....n Ta thấy 7n thì ta được số 418 thỏa mãn. Vậy số nhỏ nhất phải tìm là 418 . Bài 2: Tìm số tự nhiên nhỏ nhất biết rằng số đó chia cho 9 dư 5 , chia cho 7 dư 4 và chia cho 5 thì dư 3 . Trích đề HSG huyện Nga Sơn năm 2021-2022. Lời giải Gọi số cần tìm là a ( a là số tự nhiên khác 0 ). Vì a chia cho 9 dư 5 nên ta có 95 akkN thì 11291 (k)akN suy ra 219a⋮ Vì a chia cho 7 dư 4 nên ta có 74 ammN thì 11271 (m)amN suy ra 217a⋮ Vì a chia cho 5 dư 3 nên ta có 53 attN suy ra 11251 (t)atN suy ra 215a⋮ Suy ra 21a chia hết cho cả 9 ; 7 và 5 . Mà 9;7;5 nguyên tố cùng nhau và a là số tự nhiên nhỏ nhất nên 21(9;7;5)315aBCNN .