Tiêu đề Bài 9. SẮT VÀ HỢP KIM CỦA SẮT (GANG - THÉP).doc ✅

Trang 1 BÀI 9: SẮT VÀ HỢP KIM CỦA SẮT (GANG - THÉP) Mục tiêu  Kiến thức + Nêu được tính chất vật lí và tính chất hóa học của sắt + Nêu được thành phần chính của gang, thép. + Trình bày được sơ lược về phương pháp luyện gang, thép.  Kĩ năng + Viết được các phương trình hóa học minh họa tính chất hóa học của sắt. + Nhận biết được sắt bằng phương pháp hoá học. + Nhận xét được phương pháp luyện gang, thép. + Tính được thành phần phần trăm khối lượng của hỗn hợp bột nhôm sắt. + Tính được khối lượng sắt tham gia hoặc tạo thảnh trong phản ứng khi biết hiệu suất phản ứng. I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM 1. Tính chất vật lí của sắt Trạng thái Rắn Màu Trắng xám Tính ánh kim Có Tính dẫn điện, dẫn nhiệt Tốt, kém hơn nhôm Tính dẻo Dẻo nên dễ rèn Tính nhiễm từ Có Nhiệt độ nóng chảy 1539°C Khối lượng riêng 7,86 g/cm 3 2. Tính chất hóa học của sắt Tác dụng với phi kim   23432tFeOFeO   23232 III t FeClFeCl II t FeSFeS Tác dụng với dung dịch axit 2222FeHClFeClH 24 ñaëc2422 32636tFeHSOFeSOSOHO Tác dụng với dung dịch muối 44FeCuSOFeSOCu 33 222FeAgNOFeNOAg Chú ý: Sắt tác dụng với phi kim mạnh (thể hiện hóa trị III), tác dụng với phi kim yếu (thể hiện hóa trị II) Chú ý: Sắt tác dụng với dung dịch axit HCl/H 2 SO 4 loãng tạo muối sắt(II). Sắt tác dụng với dung dịch axit HNO 3 / H 2 SO 4 đặc, nóng tạo muối sắt(III). Sắt không phản ứng với H 2 SO 4 đặc, nguội và HNO 3 đặc, nguội. Chú ý: Sắt tác dụng với dung dịch muối sinh ra muối sắt(II). 3. Hợp kim sắt: gang, thép Hợp kim là chất rắn thu được sau khi làm nguội hỗn hợp nóng chảy của nhiều kim loại khác nhau hoặc của kim loại và phi kim. Gang và thép: Hợp kim sắt Gang Thép Thành phần Fe, C (2 - 5%) và một số nguyên tố Si, Mn, S... Fe, C ( 2% ) và một số nguyên tố khác. Tính chất Cứng, giòn hơn sắt. Cứng, đàn hồi, ít bị ăn mòn. ứng dụng Gang trắng để luyện thép. Gang xám đúc bệ máy, ống dẫn nước... Chế tạo nhiều chi tiết máy, vật dụng, dụng cụ lao động, vật liệu xây dựng... Nguyên liệu sản xuất Quặng sắt: + Hematit (Fe 2 O 3 ) + Manhetit (Fe 3 O 4 ) Than cốc, không khí, đá vôi... Gang Sắt phế liệu. Không khí giàu oxi.
Trang 2 Nguyên tắc sản xuất Dùng cacbon oxit (CO) khử oxit sắt ở nhiệt độ cao trong lò. Oxi hóa một số kim loại, phi kim để loại ra khỏi gang phần lớn nguyên tố C, Si, ... SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA II. CÁC DẠNG BÀI TẬP Dạng 1: Bài tập trắc nghiệm củng cố lí thuyết về sắt vả hợp kim của sắt  Ví dụ mẫu Ví dụ 1: Hoà tan hỗn hợp gồm Fe và Cu vào dung dịch HCl (vừa đủ). Sau phản ứng, sản phẩm thu được là A. FeCl 2 và khí H 2 . B. FeCl 2 , Cu và khí H 2 . C. Cu và khí H 2 . D. FeCl 2 và Cu. Hướng dẫn giải Cu là kim loại đứng sau H trong dãy hoạt động hóa học của kim loại nên không phản ứng với dung dịch axit loãng. Fe là kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học của kim loại nên có phản ứng với dung dịch axit HCl. PTHH: 222FeHClFeClH Sau phản ứng còn lại Cu, FeCl 2 và H 2 .  Chọn B.  Ví dụ 2: Kim loại được dùng để làm sạch FeSO 4 có lẫn tạp chất là CuSO 4 là A. Fe. B. Zn. C. Cu. D. Al. Hướng dẫn giải Để làm sạch muối ta dùng kim loại trong chính muối đó. Do đó, để làm sạch muối FeSO 4 ta dùng kim loại sắt. PTHH: 44FeCuSOFeSOCu  Chọn A.