Nội dung text Bài 13. Vật liệu polymer - GV.pdf
1. Khái niệm: Chất dẻo là các vật liệu polymer có tính dẻo. Tính dẻo của vật liệu là tính bị biến dạng khi chịu tác dụng của nhiệt, áp lực bên ngoài và vẫn giữ được sự biến dạng đó khi thôi tác dụng. Thành phần chính của chất dẻo là polymer. Ngoài ra chất dẻo còn có chất độn, chất hoá dẻo, chất tạo màu,... 2. Tổng hợp một số polymer dùng làm chất dẻo: • Một số polymer dùng làm chất dẻo thông dụng như PE, PP, PVC, PS, poly(methyl methacrylate),... được tổng hợp bằng phương pháp trùng hợp từ các monomer tương ứng. Poly(phenol formaldehyde) (PPF) được điều chế từ phản ứng của formaldehyde với phenol, có mặt acid làm xúc tác: 3. Ứng dụng của chất dẻo: Chất dẻo được sử dụng rất phổ biến trên thế giới để tạo ra nhiều sản phẩm ứng dụng trong đời sống, công nghiệp, xây dựng,... Ước tính có khoảng hai phần ba lượng polymer tiêu thụ trên thế giới là từ các chất dẻo thông dụng như PE, PP, PVC, PS. Chất dẻo Ứng dụng PE Sản xuất túi nylon, bao gói, màng bọc thực phẩm, chai lọ, đồ chơi trẻ em,... pp Sản xuất bao gói, hộp đựng, ống nước, chi tiết nhựa trong công nghiệp ô tô,... PVC Sản xuất giày ủng, rèm nhựa, khung cửa, sàn nhựa, ống nước, vỏ cáp điện, vải giả da,... PS Sản xuất bao gói thực phẩm, hộp xốp, vật liệu cách nhiệt,... Poly(methyl methacrylate) Sản xuất thuỷ tinh hữu cơ dùng làm kính máy bay, kính xây dựng, kính bảo hiểm, bể cá,... 4. Ô nhiễm môi trường do chất dẻo và rác thải nhựa:
5. Sản xuất vỏ các dụng cụ điện tử (ti vi, tủ lạnh, điều hòa). e) Poly(methyl methacrylate) 6. Sản xuất bột ép, chất kết dính trong cao su,... f) Poly(phenol formaldehyde) Đáp án: 1-d, 2-b, 3-a, 4-e, 5-c, 6-f. Ví dụ 4. PVC được dùng làm vỏ bọc dây điện, ứng dụng này dựa trên tính chất đặc trưng nào của PVC? Đáp án: PVC có tính cách điện, cách nhiệt tốt nên được dùng làm vỏ bọc dây dẫn điện. Ví dụ 5. a) Nêu một số tác hại của việc lạm dụng chất dẻo tới đời sống và môi trường. b) Nêu một số biện pháp có thể thực hiện được trong gia đình để giảm thiểu rác thải nhựa giúp hạn chế ô nhiễm môi trường? Đáp án: a) - Một lượng nhựa khổng lồ được thải ra môi trường, mất hàng trăm năm mới có thể phân hủy. - Khi đốt rác thải nhựa sẽ sinh ra chất độc, gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. - Khi chôn lấp, rác thải nhựa sẽ làm cho đất bị ô nhiễm, làm giảm chất lượng đất và ngăn cản quá trình khí oxygen đi vào đất, gây tác động xấu đến sự sinh trưởng của cây trồng. - Rác thải nhựa gây ô nhiễm nguồn nước, có thể làm chết các sinh vật trong nước. b) + Hạn chế sử dụng các vật liệu nhựa dùng 1 lần, bao bì nhựa, túi nylon. + Phân loại rác thải nhựa để tái chế; + Tái sử dụng các đồ dùng nhựa đã dùng; + Mang theo túi (giỏ) đựng khi mua sắm... Ví dụ 6. a) Nêu các vật dụng bằng chất dẻo thường được sử dụng hằng ngày mà có thể tái chế. b) Để hạn chế sử dụng túi nylon làm bằng chất dẻo, em có thể dùng biện pháp nào? Đáp án: a) Các vật dụng bằng chất dẻo thường được sử dụng hằng ngày có thể tái chế: Chai nhựa đựng nước khoáng, nước ngọt...; chai nhựa đựng nước súc miệng, nước muối sinh lí; chai, lọ đựng mỹ phẩm, dầu gội, sữa tắm; ống nhựa PVC; ... b) Sử dụng đồ dùng bền và có thể dùng được nhiều lần thay cho túi nylon như túi cói, làn nhựa, túi vải ... Tái sử dụng túi nylon bằng chất dẻo cho các mục đích phù hợp ... Ví dụ 7. Thuật ngữ 3R bao gồm Reduce (tiết giảm), Reused (tái sử dụng) và Recycle (tái chế) nhằm hạn chế rác thải (trong đó chủ yếu là vật liệu polymer) đã xuất hiện và thực hiện từ lâu trên thế giới. Những năm gần đây, ở Việt Nam khẩu hiệu này cũng đã được tuyên truyền và áp dụng. Tuy nhiên, khâu tái chế rác vẫn còn rất hạn chế. Hãy nêu những hạn chế trong quá trình tái chế rác thải ở địa phương em. Đáp án: Những hạn chế trong quá trình tái chế rác thải ở địa phương em: + Người dân chưa có nhiều nhận thức về việc tái chế rác thải, khâu phân loại rác thải tại nguồn chưa được nhiều hộ gia đình phối hợp thực hiện. + Chưa có nhiều công ty hay tổ chức thu gom và tái chế rác thải. + Cơ sở thu gom rác thải tái chế mang tính cá nhân, có hiệu suất thu gom thấp, trong khi lượng rác thải có thể tái chế phát thải ngày càng nhiều... Ví dụ 8. Các polymer thiên nhiên như tinh bột, cellulose có khả năng phân huỷ sinh học rất tốt. Hơn nữa, chúng được xem là các vật liệu xanh, có thể tái tạo. Hãy tìm hiểu và liệt kê một số vật dụng được làm từ