Tiêu đề CHỦ ĐỀ 9. MỞ RỘNG HỌC THUYẾT MENDEL - HS.docx ✅

Theo quy luật cua Mendel, mỗi tính trạng đều do một gene quy định, mỗi gene chỉ gồm hai allele. Những nghiên cứu sau này cho thấy, một gene có thể có nhiều hơn hai allele và quy định nhiều tính trạng nhưng một tính trạng cũng có thể do nhiều gene quy định. Các allele trong cùng một gene hoặc giữa các gene có thể tương tác với nhau quy định tính trạng của sinh vật I. TƯƠNG TÁC GIỮA CÁC ALLELE THUỘC CÙNG MỘT GENE 1. Trội không hoàn toàn - Trội không hoàn toàn là hiện tượng tương tác giữa các allele của cùng một gene, trong đó một allele không át chế hoàn toàn sự biểu hiện của allele còn lại, dẫn tới thể dị hợp có kiểu hình trung gian, không hoàn toàn giống một bên bố hoặc mẹ. - Quy ước: A: Hoa đỏ a. Hoa trắng Hoa đỏ có kiểu gene AA Hoa trắng có kiểu gene Aa Hoa hồng có kiểu gene aa - Sơ đồ lai: P : AA x aa F 1 : Aa (100% hoa hồng) F 1 x F 1 : Aa x Aa F 2 : 1AA: 2Aa: 1aa ( 1 4 hoa đỏ: 1 2 hoa hồng: 1 4 hoa trắng) 2. Tính đa hiệu của gene - Một gene chi phối nhiều tính trạng được gọi là gene đa hiệu. Tính đa hiệu của gene là một gene mã hoá cho một phân tử protein quy định một hoặc nhiều tính trạng. Nếu phân tử protein có mặt ở nhiều cơ quan trọng cơ thể hoặc là enzyme có tác động đến các phản ứng hoá sinh sẽ quy định nhiều tính trạng của cơ thể. - Ví dụ: Fibrillin là protein, có mặt ở nhiều cơ quan trọng cơ thể người. Khi gene mã hoá fibrillin bị đột biến tạo allele trội sẽ gây ra hội chứng Marfan. Người mắc hội chứng này có đồng thời đặc điểm chân tay dài hơn, thuỷ tinh thể ở mắt bị huỷ hoại. 3. Gene đa allele - Một gene có thể bị đột biến theo nhiều cách khác nhau, tạo nên nhiều allele. Trong một cơ thể, các allele tồn tại theo cặp nhiễm sắc thể tương đồng. Ở các cá thể khác nhau của quần thể, có thể có nhiều kiểu gene (tổ hợp hai allele) khác nhau của cùng một gene, quy định các kiểu hình khác nhau của cùng một tính trạng. - Ví dụ: Tính trạng nhóm máu theo hệ thống ABO do sự tương tác giữa ba allele I A (quy định tạo ra kháng nguyên A), I B (quy định tạo ra kháng nguyên B) và I° (không tạo kháng nguyên A hoặc B).  BÀI 9 MỞ RỘNG HỌC THUYẾT MENDEL


trong kiểu gene có đủ các allele trội A, B, C mã hóa các enzyme tương ứng A, B, C quy định kiểu hình bình thường, các kiểu gene còn lại quy định bệnh galactosemia. Con đường chuyển hóa galactose được mô tả ở hình sau: Câu 7: (Đề Liên trường Nghệ An) Bệnh galactosemia di truyền theo quy luật A. tương tác gene . B. phân li độc lập. C. hoán vị gene . D. liên kết giới tính. Câu 8: (Đề Liên trường Nghệ An) Cặp bố mẹ nào sau đây có thể sinh con mắc bệnh galactosemia? A. AaBBCC × AABbCC. B. AaBbCC × AABBCc. C. AABbCc × AaBbCC. D. AABBCC × AaBbCC. Câu 9. ( Đề THPT Uông Bí – Quảng Ninh) Cho cây hoa vàng thuần chủng giao phấn với cây hoa trắng (P) thuần chủng cùng loài được F1 toàn cây hoa vàng cho cây F1 giao phấn với cây hoa trắng P thu được thế hệ sau có tỉ lệ 3 cây hoa trắng: 1 cây hoa vàng. Phép lai được chi phối bởi quy luật di truyền A. Phân li B. Tương tác gene C. Trội không hoàn toàn D. Phân li độc lập. Câu 10. (Đề Sở Bắc Ninh) Ở một loài thực vật, allele D quy định hoa đỏ trội không hoàn toàn so với allele d quy định hoa trắng; tính trạng trung gian sẽ có hoa hồng. Biết rằng không có đột biến xảy ra, theo lí thuyết, phép lai giữa các cây có kiểu gene nào sau đây tạo ra đời con có kiểu hình hoa đỏ chiếm tỉ lệ 50%? A. Dd × Dd. B. DD × dd. C. Dd × dd. D. DD × Dd. Câu 11. Tính trạng trội không hoàn toàn được xác định khi A. tính trạng đó gồm 3 tính trạng tương ứng. B. lai giữa hai bố mẹ thuần chủng, F 1 đồng loạt có kiểu hình khác với bố mẹ. C. phép lai giữa 2 cá thể được xác định là mang cặp gene dị hợp làm xuất hiện tỉ lệ phân tính 1:2:1 D. lai phân tích cá thể dị hợp làm xuất hiện tỉ lệ 1: 1. Câu 12. Một gene chi phối nhiều tính trạng được gọi là A. gene tăng cường. B. gene điều hòa. C. gene đa hiệu D. gene trội. Câu 13. Khi một gene đa hiệu bị đột biến sẽ dẫn tới sự biến đổi về A. một tính trạng. B. một loạt tính trạng do nó chi phối. C. một trong số tính trạng mà nó chi phối. D. toàn bộ kiểu hình của cơ thể. Câu 14. Khi nói về tính đa hiệu của gene, phát biểu nào dưới đây là đúng? A. Luôn tạo ra sản phẩm có năng suất và chất lượng rất cao. B. Là hiện tượng một gene chi phối hai hay nhiều tính trạng khác nhau. C. Là hiện tượng một gene quy định nhiều loại tARN khác nhau. D. Là hiện tượng một gene quy định sự biểu hiện của một tính trạng Câu 15. Gene đa allele là một gene