Nội dung text Tatar-Tele-3-1-Miyassarova.pdf
И. Х. МИЯССАРОВА, К. Ф. ФәйЗРАХМАНОВА ТАТАр ТЕЛЕ Туган телдә (татар телендә) башлангыч гомуми белем бирү оешмалары укучылары өчен дәреслек 3 нче сыйныф 2 кисәктә Беренче кисәк КАЗАН «МәгАРИФ — ВАКыТ» НәШРИЯТы 2017
М46 Мияссарова, И. Х. Татар теле : туган телдә (татар телендә) башл. гомуми белем бирү оеш- малары укучылары өчен д-лек. 3 нче с-ф. 1 нче кисәк / И.Х. Мияссарова, К.Ф. Фәйзрахманова: рәссамы Л. Хисамова. — Казан : «Мәгариф—Ва- кыт» нәшр., 2017. — 127 б.: рәс. б-н. ISBN 978-5-905943-29-4 Дәреслек «Перспектив башлангыч мәктәп» концепциясенә нигезләнә һәм гомуми белем бирү Федераль дәүләт белем стандарты, татар теленнән гомуми белем бирүнең гамәлдәге дәүләт стандарты таләпләренә туры килә; мөстәкыйль эш дәфтәре, укытучылар өчен методик кулланма белән бердәм комплектны тәшкил итә. Дәреслек ике кисәктән тора. Һәр кисәкнең ахырында, укучыларның тел бай- лыгын арттыру, дөрес язу һәм дөрес әйтү күнекмәсен үстерү максатыннан, сүз- лекләр урнаштырылган. УДК 373.167.1: 811.512.145*01 ББК 81.2Тат я71 М46 ISBN 978-5-905943-29-4 УДК 373.167.1: 811.512.145*01 ББК 81.2Тат я71 Охраняется действующим законодательством об авторских и смежных правах (Гражданский кодекс РФ, ч. 4, гл. 70). Воспроизведение всей книги или её части на любых видах носителей запрещается без письменного разрешения издательства. Фәнни редакторы М. З. Зәкиев — Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе академигы, филология фәннәре докторы, профессор © «Мәгариф—Вакыт» нәшрияты, 2017 Сертификат соответствия No РОСС RU.АВ86.H08008 Включен в федеральный перечень учебников, рекомендуемых к использова- нию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего, среднего общего образования. На учебник получены положительные заключения РАН (научная эксперти- за от 15.10.2013 г. No 10106-5215/293, от 3.11.2016 г. No 002413, педагогическая экспертиза от 15.01.2014 г. No 001337, от 3.11.2016 г. No 002427), РАО (педаго- гическая от 19.02.2015 г. No 491), РКС (общественная экспертиза от 10.02.2014 г. No 844, от 1.04.2015 г. No 639) и Министерства образования и науки РТ (этнокуль- турная и региональная экспертиза от 10.02.2014 г. No 1865/14-37).
3 Шартлы билгеләр Парлап эшләү Исеңә төшер! Иҗади эш «Аңлатмалы сүзлек» белән эш «Дөрес әйт» сүзлеге белән эш «Дөрес яз» сүзлеге белән эш «Тотрыклы сүзтезмәләр» сүзлеге белән эш Сорауларга җавап бир Предметны белдерә торган сүзләр Предметның билгесен белдерә торган сүзләр Предметның эшен, хәрәкәтен белдерә торган сүзләр Сүзнең тамыры Сүз ясагыч кушымчалар Төрләндергеч кушымчалар
4 ЭЧТӘЛЕК Орфограмма. 1—2 нче сыйныфларда үткәннәрне кабатлау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Сүз. Телнең сүзлек байлыгы . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Сүзнең төп (лексик) мәгънәсе . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Алынма сүзләр . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Бер мәгънәле һәм күп мәгънәле сүзләр . . . . . . . . . . 28 Әйтелеше бертөрле, мәгънәләре башка сүзләр — омонимнар . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Охшаш мәгънәле сүзләр — синонимнар . . . . . . . . . 34 Капма-каршы мәгънәле сүзләр — антонимнар . . . . . 36 Тотрыклы сүзтезмәләр . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Сүз төзелеше . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Тамыр һәм кушымча . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Сүз ясалышы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Сүз ясагыч кушымчалар . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Төрләндергеч кушымчалар . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Кушма сүзләр . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Парлы сүзләр . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Сүз төркемнәре . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Исем . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ялгызлык исемнәр . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Уртаклык исемнәр . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 57