Tiêu đề CHỦ ĐỀ 1. LỰC TƯƠNG TÁC GIỮA HAI ĐIỆN TÍCH-HS.pdf ✅

1 + Vật bị nhiễm điện gọi là vật mang điện, vật tích điện hay là một điện tích. + Vật nhiễm điện có khả năng hút các vật nhẹ + Có hai loại điện tích trái dấu, điện tích dương và điện tích âm. + Điện tích điểm là một vật tích điện có kích thước rất nhỏ so với khoảng cách tới điểm mà ta khảo sát. + Các điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau. Lực hút hay đẩy giữa hai điện tích điểm được gọi chung là lực tương tác giữa các điện tích. A. Đ/n: Là thuyết dựa vào sự cư trú và di chuyển của electron để giải thích các hiện tượng điện và các tính chất điện. B. Nội dung:  Nguyên tử mất electron  hạt mang điện dương gọi là ion dương.  Nguyên tử nhận thêm electron  hạt mang điện âm gọi là ion âm.  Vật nhiễm điện âm khi số electron lớn hơn số proton  Vật nhiễm điện dương khi số prôton lớn hơn số electron. * Điện tích q của một vật tích điện: | | + Vật thiếu electron (tích điện dương): q = + n.e + Vật thừa electron (tích điện âm): q = – n.e Với: e = 1,6.10-19C: là điện tích nguyên tố. n: số hạt electron bị thừa hoặc thiếu. q1 q2 F21 F12 Chuyên đề 3 ĐIỆN TRƯỜNG I Tóm tắt lí thuyết 1 Lực hút và lực đẩy giữa hai điện tích 2 Thuyết electron q1 2 q F21 F12
2 C. Ba cách nhiễm điện: Do cọ sát: Do tiếp xúc: Do hưởng ứng: Khi thanh thủy tinh cọ xát với dạ, chỗ tiếp xúc có các electron tự do dịch chuyển từ thanh thủy tinh sang dạ. Vì vậy, thanh thủy tinh thiếu electron nên nhiễm điện dương, còn dạ thừa electron nên nhiễm điện âm.  Trong hiện tượng nhiễm điện do cọ xát, các vật trong hệ nhiễm điện trái dấu  Là sự nhiễm điện khi ta đưa một vật chưa nhiễm điện tiếp xúc với 1 vật nhiễm điện thì nó sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật đó.  Chú ý: Tổng đại số điện tích của 2 vật sau khi tiếp xúc bằng tổng đại số điện tích của 2 vật trước khi tiếp xúc: q = q1 + q2. + Nếu hai quả cầu có kích thước và bản chất giống nhau, điện tích lúc sau của mỗi quả cầu là: , , 1 2 1 2 2 2 q q q q q      Là hiện tượng khi đưa 1 quả cầu A nhiễm điện lại gần đầu M của một thanh kim loại MN trung hoà về điện ta thấy đầu M nhiễm điện khác dấu với A còn đầu N nhiễm điện cùng dấu với A.  Khi đưa A ra xa thanh kim loại MN lại trở lại trạng thái ban đầu. * Lưu ý: + Một vật nhiễm điện có khả năng hút các vật nhẹ. + Khi chạm tay vào quả cầu nhỏ dẫn điện đã tích điện thì quả cầu mất điện tích và trở về trung hòa. D. Định luật bảo toàn điện tích: Trong một hệ kín (cô lập), tổng điện tích của hệ được bảo toàn. Lực tương tác giữa hai điện tích điểm đặt trong chân không có phương trùng với đường thẳng nối hai điện tích đó, có độ lớn tỉ lệ thuận với tích độ lớn của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng. 3 Định luật Coulomb
3 . ; 9.10 ( ) 2 2 9 2 1 2 C Nm k r q q F  k  Hay 2 0 1 2 4 r q q F   với 0 4 1  k  Lực tương tác giữa hai điện tích điểm. + Trong môi trường có hằng số điện môi  thì: + Hằng số điện môi  là một đặc trưng quan trọng cho tính chất điện của một chất cách điện. Nó cho biết, khi đặt các điện tích trong chất đó thì lực tác dụng giữa chúng sẽ nhỏ đi bao nhiêu lần so với khi đặt chúng trong chân không. + Đơn vị điện tích là Cu−lông (C).  Vật nhiễm điện âm khi số electron lớn hơn số proton  Vật nhiễm điện dương khi số prôton lớn hơn số electron. * Ba cách nhiễm điện: Do cọ sát: Do tiếp xúc: Do hưởng ứng: Khi thanh thủy tinh cọ xát với dạ, chỗ tiếp xúc có các electron tự do dịch chuyển từ thanh thủy tinh sang dạ. Vì vậy, thanh thủy tinh thiếu electron nên nhiễm điện dương, còn dạ thừa electron nên nhiễm điện âm.  Trong hiện tượng nhiễm điện do cọ xát, các vật trong hệ nhiễm điện trái dấu  Là sự nhiễm điện khi ta đưa một vật chưa nhiễm điện tiếp xúc với 1 vật nhiễm điện thì nó sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật đó.  Chú ý: Tổng đại số điện tích của 2 vật sau khi tiếp xúc bằng tổng đại số điện  Là hiện tượng khi đưa 1 quả cầu A nhiễm điện lại gần đầu M của một thanh kim loại MN trung hoà về điện ta thấy đầu M nhiễm điện khác dấu với A còn đầu N nhiễm điện cùng dấu với A. / F F   II Bài tập phân dạng Dạng 1 Giâi thích sự nhiễm điện A PHƯƠNG PHÁP GIÂI
4 tích của 2 vật trước khi tiếp xúc: q = q1 + q2. + Nếu hai quả cầu có kích thước và bản chất giống nhau, điện tích lúc sau của mỗi quả cầu là: , , 1 2 1 2 2 2 q q q q q      Khi đưa A ra xa thanh kim loại MN lại trở lại trạng thái ban đầu. * Lưu ý: + Một vật nhiễm điện có khả năng hút các vật nhẹ. + Khi chạm tay vào quả cầu nhỏ dẫn điện đã tích điện thì quả cầu mất điện tích và trở về trung hòa. d. Định luật bảo toàn điện tích: Trong một hệ kín (cô lập), tổng điện tích của hệ được bảo toàn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 9. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án. (Mỗi câu trả lời đúng thí sinh được 0,5 điểm) Câu 1: Có thể làm vật nhiễm điện bằng cách: A. Cho vật tương tác với vật khác. B. cho vật tiếp xúc với vật khác C. Cho vật đặt gần một vật khác. D. Cho vật cọ xát với một vật khác Câu 2: Vào mùa đông, nhiều khi kéo áo len qua đầu ta thấy có tiếng nổ lách tách nhỏ. Đó là do: A. hiện tượng nhiễm điện do tiếp xúc B. hiện tượng nhiễm điện do cọ xát C. hiện tượng nhiễm điện do hưởng ứng D. Cả 3 hiện tượng nhiễm điện nêu trên Câu 3. Hai vật có thể tác dụng lực điện với nhau: A. Chỉ khi chúng đều là vật dẫn. B. Chỉ khi chúng đều là vật cách điện. C. Khi chúng là một vật cách điện, vật kia dẫn điện. D. Khi một trong hai vật mang điện tích B BÀI TẬP Đề trên lớp 1 Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (4,5 điểm)