Nội dung text DẠY THÊM - VẬT LÝ 8 - CHỦ ĐỀ 15 - SỰ NỞ VÌ NHIỆT.docx
CHUYÊN ĐỀ ÔN TẬP KHOA HỌC TỰ NHIÊN 8 PHẦN VẬT LÝ
BÀI TẬP KHTN LỚP 8 – PHẦN VẬT LÝ 2 CHUYÊN ĐỀ 15 - SỰ NỞ VÌ NHIỆT A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT I – Sự nở vì nhiệt của chất rắn - Các chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. II – Sự nở vì nhiệt của chất lỏng - Các chất lỏng nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. * Sự nở vì nhiệt đặc biệt của nước: - Khi nhiệt độ tăng từ 0 o C đến 4 o C thì khối lượng riêng của nước tăng tức thể tích của nước giảm. - Khi nhiệt độ tăng từ 4 o C đến 8 o C thì khối lượng riêng của nước giảm tức thể tích của nước tăng. - Do có sự nở vì nhiệt đặc biệt như trên nên nước ở 4 o C có khối lượng riêng lớn nhất, nghĩa là nước ở 4 o C nặng nhất so với nước ở các nhiệt độ khác. Tính chất đặc biệt này của nước giúp chúng ta hiểu được sự phân bố nhiệt độ của các lớp nước khi nhiệt độ ngoài trời giảm xuống dưới 0 o C: Lớp nước dưới đáy hồ có nhiệt độ 4 o C, các lớp nước trên có nhiệt độ thấp hơn (Hình 29.5). Nhờ đó các loài thủy sản có thể sống được dù nhiệt độ ngoài trời dưới 4 o C III – Sự nở vì nhiệt của chất khí Bảng 29.1. Độ tăng thể tích của 1000 cm 3 các chất khác nhau khi nhiệt độ tăng thêm 50 o C Chất khí Thể tích tăng thêm Chất lỏng Thể tích tăng thêm Chất rắn Thể tích tăng thêm Không khí 183 cm 3 Rượu 58 cm 3 Nhôm 3,45 cm 3 Hơi nước 183 cm 3 Dầu hỏa 55 cm 3 Đồng 2,55 cm 3 Khí oxygen 183 cm 3 Thủy ngân 9 cm 3 Sắt 1,8 cm 3 - Các chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
BÀI TẬP KHTN LỚP 8 – PHẦN VẬT LÝ 3 IV – Công dụng và tác hại của sự nở vì nhiệt 1. Công dụng - Sự nở vì nhiệt của các chất có nhiều công dụng. Sau đây là một số ví dụ: - Sự nở vì nhiệt của chất lỏng, chất khí được dùng vào việc chế tạo các loại nhiệt kế khác nhau. - Sự nở vì nhiệt của chất khí được dùng vào việc chế tạo các loại khinh khí cầu (Hình 29.7a). - Sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau được sử dụng trong việc chế tạo các băng kép dùng trong việc đóng ngắt tự động các dụng cụ điện. 2. Tác hại - Sự nở vì nhiệt cũng có thể có tác hại với thiên nhiên và cuộc sống của con người. Sau đây là một số ví dụ: - Sự nở vì nhiệt là một trong những nguyên nhân làm cho mực nước biển dâng lên, dẫn đến thu hẹp đất ở những vùng đất ven biển, tăng sự xâm nhập mặn vào những vùng đất còn lại,… ảnh hưởng không những đến thiên nhiên mà đến cả cuộc sống con người. Các nhà khoa học đã cảnh báo nếu không có biện pháp phòng ngừa thích hợp thì chỉ khoảng 60 năm nữa có thể có trên 1/2 diện tích Đồng bằng sông Cửu Long sẽ có thể chìm trong nước biển. - Sự nở vì nhiệt của chất rắn có thể tạo lực có cường độ cực mạnh đủ sức làm biến dạng đường sắt, đường ống dẫn nước, dẫn khí,… có thể gây tai nạn nguy hiểm.
BÀI TẬP KHTN LỚP 8 – PHẦN VẬT LÝ 4 * KẾT LUẬN - Các chất nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất rắn, lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau. - Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn. - Sự nở vì nhiệt có thể có ích nhưng cũng có thể có hại B- BÀI TẬP VẬN DỤNG I- BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM MỨC ĐỘ 1: NHẬN BIẾT Câu 1. Chọn câu phát biểu sai A. Chất rắn khi nóng lên thì nở ra. B. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. C. Chất rắn khi lạnh đi thì co lại. D. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt như nhau. Câu 2. Kết luận nào sau đây đúng khi nói về sự nở ra vì nhiệt của chất lỏng? A. Chất lỏng co lại khi nhiệt độ tăng, nở ra khi nhiệt độ giảm. B. Chất lỏng nở ra khi nhiệt độ tăng, co lại khi nhiệt độ giảm. C. Chất lỏng không thay đổi khi nhiệt độ thay đổi. D. Khối lượng riêng của chất lỏng tăng khi nhiệt độ tăng. Câu 3. Kết luận nào sau đây đúng khi nói về sự nở ra vì nhiệt của chất rắn? A. Chất rắn co lại khi nhiệt độ tăng, nở ra khi nhiệt độ giảm. B. Chất rắn nở ra khi nhiệt độ tăng, co lại khi nhiệt độ giảm. C. Chất rắn không thay đổi khi nhiệt độ thay đổi. D. Khối lượng riêng của chất rắn tăng khi nhiệt độ tăng. Câu 4. Chọn câu phát biểu sai A. Chất lỏng co lại khi lạnh đi. B. Độ dãn nở vì nhiệt của các chất lỏng khác nhau là như nhau.