Nội dung text 60-De-on-thi-HSG-Van-9-nam-24-25-1.docx
Trang 1 ĐỀ 1 ĐỀ ÔN THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2024-2025 MÔN: NGỮ VĂN 9 Thời gian làm bài: 150 phút Phần I (8.0 điểm) “Jack và John là 2 nhiếp ảnh gia tự do có thu nhập cao ngất ngưởng. Họ. kiếm được rất nhiều tiền từ công việc chụp hình. Một lần nọ, Patrick, bạn học cũ của cả hai, nay là chủ tịch một câu lạc bộ bảo vệ động vật, gọi điện thoại rủ Jack và John tham gia hoạt động tình nguyện xây nhà lồng cho các loài chim đang bị đe dọa tuyệt chủng. Jack nghỉ việc một ngày để tham gia. Anh muốn trực tiếp đóng góp công sức của mình cho những hoạt động thiện nguyện. Anh nghĩ rằng mỗi cá nhân cần cống hiến quĩ thời gian cho những hoạt động ý nghĩa này. John từ chối góp mặt. Anh nghĩ rằng sẽ có lí hơn nhiều nếu anh vẫn đi làm bình thường rồi lấy một phần tiền của ngày làm việc đó thuê thợ mộc chuyên nghiệp làm ra những căn nhà lồng cho chim, điều vốn dĩ một nhiếp ảnh gia như John sẽ không thể làm tốt được. Sau khi thuê thợ, John vẫn còn dư tiền để góp thêm cho quĩ của câu lạc bộ bảo vệ động vật” (Dựa theo Rolf Dobelo, Nghệ thuật tư duy lành mạnh, NXB Thế giới, 2017) Trước lời đề nghị của người bạn học cũ về việc tham gia hoạt động tình nguyện bảo vệ môi trường, hai nhiếp ảnh gia Jack và John đã có cách ứng xử khác nhau. Em thích cách ứng xử của nhân vật nào hơn? Vì sao? Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của em. Phần II (12 điểm) Nhà thơ Thanh Thảo cho rằng “ Thơ là chữ nghĩa cũng không là chữ nghĩa [...] Thơ đúng nghĩa là sự bộc lộ tận cùng của nhà thơ” (Quan niệm của Thanh Thảo về thơ, Tạp chí Sông Hương số 191, tháng 01 – 2005) Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Phân tích một bài thơ em yêu thích để làm sáng tỏ ý kiến trên. --------Hết---------- Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm HƯỚNG DẪN CHẤM A. Hướng dẫn chung 1. Cán bộ chấm thi (CBCT) cần nắm vững Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát làm của thí sinh (TS). Do đặc trưng của môn Ngữ văn, TS có thể trình bày, diễn đạt theo c thức riêng, CBCT cần linh hoạt trong quá trình chấm, tránh đếm ý cho điểm. Khuyến kh những bài viết sáng tạo, diễn đạt lưu loát, giàu hình ảnh, có cảm xúc. 2. Việc chỉ tiết hóa điểm số của các câu (nếu có) trong Hướng dẫn chấm phải đ thống nhất trong Hội đồng Chấm thi và bảo đảm không sai lệch với tổng điểm của mỗi c 3. Bài thi được chấm theo thang điểm 20 lẻ đến 0,25; không làm tròn điểm. B. Hướng dẫn cụ thể Phần I Nội dung Điểm: 8 1. Yêu cầu chung: - Học sinh được lựa chọn các kiểu bài và vận dụng các thao tác lập luận văn bản nhưng phải phù hợp và nhuần nhuyễn. - Học sinh được huy động các tri thức từ đời sống nhưng các dẫn chứng phải xác thực, tiêu biểu. - Bài viết không mắc lỗi diễn đạt; không sai lỗi chính tả, dùng từ ngữ, ngữ pháp, trình bày bài rõ ràng. 1.0
Trang 3 - TS nêu một số dẫn chứng chứng minh. c. Bài học nhận thức và hành động - Nhận thức của mỗi con người cần đóng góp quỹ thời gian, công sức, tiền bạc,... của mình cho cộng đồng. - Đề ra những hành động cụ thể đóng góp cho xã hội. Những hành động ấy phải tương ứng với cách ứng xử mà học sinh đã lựa chọn cho phần bàn luận và phù hợp với khả năng của bản thân các em. Chú ý: TS đáp ứng được một nửa yêu cầu nói trên, lí lẽ và bằng chứng còn ít hoặc chung chung, chưa thuyết phục, CBCT cho nửa tổng số điểm. 1.5 Phần II Nội dung 12.0 Yêu cầu chung: - Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận. - Biết vận dụng kết hợp các kiến thức về lí luận văn học, về tác giả, tác phẩm; kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng cảm thụ văn chương. - Lập luận chặt chẽ, lí lẽ thuyết phục, dẫn chứng phù hợp. - Diễn đạt mạch lạc, sáng tạo; thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề cần nghị luận. Yêu cầu cụ thể: * Bố cục bài viết: có đủ mở bài, thân bài, kết bài. * Triển khai, giải quyết vấn đề hợp lí, hiệu quả: 1. Mở bài: - Giới thiệu vấn đề cần nghị luận - Trích dẫn nhận định: "Thơ là chữ nghĩa cũng không là chữ nghĩa ....] Thơ đúng nghĩa là sự bộc lộ tận cùng của nhà thơ." [ - Giới thiệu được bài thơ (và tác giá) mà em yêu thích. 0.5 2. Thân bài: 2.1. Giải thích: - Thơ là chữ nghĩa cũng không là chữ nghĩa: thơ là hình thức nghệ thuật dùng ngôn từ làm chất liệu. Tuy nhiên thơ không chỉ là sự chọn 66 lọc ngôn ngữ đơn thuần mà ẩn trong câu chữ là chiều sâu suy tưởng của người sáng tác. Nhà thơ là người nghệ sĩ của ngôn từ (Belinxki). - Thơ đúng nghĩa là sự bộc lộ tận cùng của nhà thơ: thơ là giãi bày cảm xúc mãnh liệt của thi nhân. Thơ là tiếng lòng sâu kín nhất trong tâm hồn thi sĩ. Tình cảm trong thơ là tình cảm chân thành xuất phát từ 01 trái tim người nghệ sĩ trước cuộc đời. Thơ chỉ bật ra trong tim ta khi | cuộc sống đã tràn đầy (Tố Hữu). - Nhận định nói lên đặc trưng của văn chương nói chung, của thi ca nói riêng. Thơ là nghệ thuật của ngôn từ nhưng ngôn ngữ trong thơ không chỉ là câu chữ đơn thuần mà phải ghi lại được cảm xúc chủ quan của người nghệ sĩ trước hiện thực khách quan của đời sống. 2.0 2.2 Bàn luận: - Ý kiến của Thanh Thảo là hoàn toàn chính xác khi bàn luận về đặc trưng của thi ca.gr - Ngôn ngữ thơ ca đã được người nghệ sĩ chất lọc từ đời sống tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc. 205 - Thơ là tiếng lòng tha thiết nhất của người nghệ sĩ trước cuộc đời. Thơ trữ tình lấy cảm xúc sâu lắng nhất bên trong tâm hồn thi nhân để biểu hiện. Khi rung động vui buồn sâu sắc trước cuộc đời, con người có nhu cầu được biểu lộ tình cảm, khi đó người ta cần đến thơ. Bởi 2.0
Trang 4 vậy ngôn ngữ trong thơ ca chính là phương tiện truyền tải chiều sâu tư tưởng, cảm xúc của người nghệ sĩ trước hiện thực đời sống. 0.25 - Người nghệ sĩ gửi gắm những cảm xúc, nỗi niềm riêng tư vào những câu thơ, nhưng những tác phẩm thơ chân chính, tồn tại mãi với thời gian bao giờ cũng mang ý nghĩa khái quát về con người, về thế sự cuộc đời, đó là cầu nối dẫn đến sự đồng cảm giữa người với người trong cõi nhân gian. 2.3. Chứng minh: Thí sinh chọn được những chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong bài thơ mình yêu thích. - TS có thể có nhiều cách triển khai theo các hướng khác nhau, song cần làm nổi bật ý cơ bản sau: +Về chữ nghĩa mà cũng không là chữ nghĩa trong bài thơ. Phân tích để thấy rõ bài thơ là sự bộc lộ tận cùng những nỗi niềm, cảm xúc của nhà thơ. 5.0 2.4. Đánh giá, mở rộng: - Nhận định trên là một quan niệm đúng đắn về đặc trưng của thơ. Thơ ca không chỉ là sự chắt lọc về câu chữ, sự trau chuốt trong ngôn từ mà ẩn sâu bên trong đó là tình cảm, chiêm nghiệm của nhà thơ. Một thi phẩm hay phải có sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp ngôn từ và sự sâu sắc trong tư tưởng, tình cảm. - Để có những tác phẩm hay, thi sĩ cần phải sống thật với chính mình, có những tình cảm phong phú, cao đẹp, biết mở rộng tâm hồn mình trước cuộc đời, con người; đồng thời người nghệ sĩ tạo ra được dấu ấn phong cách nghệ thuật độc đáo, mới mẻ. - Người đọc phải là người đồng hành sáng tạo, biết cảm nhận, thấu hiểu, giải mã và trân trọng những tâm tư, tình cảm, tiếng lòng của người nghệ sĩ, để từ đó bồi đắp tâm hồn, tình cảm của mình. 2.0 3. Kết bài: Khái quát lại vấn đề nghị luận và bày tỏ suy nghĩ của bản thân. Chú ý: Chỉ cho tối đa 50% số điểm Phần 2 đối với bài viết chỉ đề cập đến những giá trị cơ bản của tác phẩm mà không định hướng lập luận được theo yêu cầu của đề bài. 0,5 ĐỀ 2 ĐỀ ÔN THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2024-2025 MÔN: NGỮ VĂN 9 Thời gian làm bài: 150 phút I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm) Đọc văn bản: CƠM MÙI KHÓI BẾP Bốn năm từ ngày lấy vợ, Tết này anh mới đưa được cả vợ và con về quê. Từ Sài Gòn về miền Trung không hẳn quá xa, nhưng vì có đứa con nhỏ nên chuyện đi lại khó khăn. Mấy lần trước anh chỉ về một mình, dăm hôm lại trở vào. Lần này cả nhà mới được về quê, cho đứa con ăn Tết quê nội lần đầu. […] Hôm sau bà lọ mọ dậy từ lúc trời chưa hửng sáng, nhóm lửa rơm, bắc nồi cơm. Thằng cháu nội ba tuổi chạy xuống thấy khói bếp bốc ngùn ngùn, khiếp quá hét toáng lên: “Cháy nhà”. Anh chị đang ngủ giật mình vùng dậy. Anh bảo nhà đã có bếp gas, mẹ nấu gì thứ rơm đó nữa cho cực. Bà cười: “Tụi bây ăn cơm nồi cơm điện thành phố rồi, về quê mẹ nấu cơm lửa rơm