Nội dung text TACH DE HSG 6 CHU DE 4 SO CHINH PHUONG - PHAN 1.docx
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 2 CHỦ ĐỀ: SỐ CHÍNH PHƯƠNG A. PHẦN NỘI DUNG Dạng 1: Nhận biết một số là số chính phương Bài 1: Tìm số nguyên tố 0abab sao cho abba là số chính phương Trích đề HSG huyện Lâm Thao năm 2018-2019 Lời giải Ta có: 10109()abbaabbaab Do 9 là số chính phương nên ()ab là số chính phương. Mà 18ab nên 1;4ab Nếu 121;32;43;54;65;76;87;98:43absuyraabsuyraab Nếu 451;62;73;84:73absuyraabsuyraab Vậy 43;73ab Bài 2: Tìm *nℕ để 22006n là số chính phương. Trích đề HSG huyện Lập Thạch năm 2015 - 2016 Lời giải Giả sử 22006n là số chính phương khi đó ta đặt: 222006naaℤ 22 2006an 20061anan Mà 2anann chia hết cho 2 . an và an có cùng tính chẵn lẻ. +) TH1: an và an cùng lẻ nên anan lẻ, trái với 1 . +) TH2: an và an cùng chẵn nên anan chia hết cho 4 , trái với 1 . Vậy không có n thỏa mãn 22006n là số chính phương. Bài 3: Tìm số nguyên dương n nhỏ nhất sao cho 1;21;51nnn đều là số chính phương? Trích đề chọn HSG Trực Ninh năm 2017-2018 Lời giải Do 1n là số chính phương nên khi chia cho 3 chỉ có thể dư 0 hoặc 1 . Nếu 13n⋮ thì n chia cho 3 dư 2 nên 21n chia cho 3 dư 2 , vô lý. Do đó 1n chia cho 3 sẽ dư 1 nên 3n⋮ Do 21n là số chính phương lẻ nên 21n chia cho 8 dư 1 , suy ra 28n⋮ , từ đó 4n⋮ Do đó 1n là số chính phương lẻ nên 1n chia cho 8 dư 1 , suy ra 8n⋮ Ta thấy 3,8nn⋮⋮ mà 3,81 nên 24n⋮ mà n là số nguyên dương Với 24n thì 2221255;21497;5112111nnn Vậy 24n là số nguyên dương nhỏ nhất thỏa mãn đề bài Bài 4: Tìm số nguyên tố ab0ab biết abba là số chính phương Trích đề chọn HSG Nga Sơn năm 2017-2018 Lời giải Ta có: 9abbaab
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 2 Do ,ab là các chữ số, ab là số nguyên tố, nên 3b . Do đó 9.ab là số chính phương khi 1;4ab +) Với 1ab mà ab là số nguyên tố nên ta được số 43ab +)Với 4ab mà ab là số nguyên tố nên ta được số 73ab Vậy 43;73ab Bài 5: Tìm số tự nhiên n sao cho : 1!2!3!.....!n là số chính phương. Trích đề HSG cấp trường năm 2018-2019 Lời giải Xét : 211!1n 2n nên 1!2!3 3n nên 21!2!3!93 4n nên 1!2!3!4!33 Với 4n thì !1.2.3.......nn là một số chẵn. Nên 1!2!......!33n cộng với một số chẵn bằng số có chữ số tận cùng là 3 nên không là chính phương Vậy 1,3nn thì thỏa đề Bài 6: Cho 2320222023555...55M có phải là số chính phương không? Vì sao? Trích đề HSG THCS Quỳnh Thiện năm 2022 - 2023 Lời giải Vì mỗi số hạng của M đều chia hết cho 5 nên 5M⋮ Nhưng M không chia hết cho 25 ( do trong tổng chỉ có duy nhất 1 số hạng là 5 không chia hết cho 25). Do đó M không phải là số chính phương. Bài 7: Tìm số tự nhiên n có 4 chữ số biết n là số chính phương và n là bội của 147 Trích đề HSG huyện Thanh Miện năm 2021 - 2022 Lời giải Vì n là số tự nhiên có 4 chữ số nên 10009999n Theo bài ra n là bội của 147 nên 2147.7.3nkk Do n là số chính phương nên khi phân tích n ra thừa số nguyên tố thì lũy thừa của các thừa số nguyên tố phải có số mũ chẵn suy ra 3k⋮ 3km22 7.3.441nmm 10004419999m 222m Để n là số chính phương thì m phải là số chính phương nên 4;9;16m Suy ra các số tự nhiên cần tìm là: 1764;3969;7056 Bài 8: Cho phân số 61 32 x C x . Tìm xℤ để C có giá trị là số nguyên và 511Mx có giá trị là số chính phương. Trích đề HSG huyện Bình Giang năm 2021 - 2022 Lời giải Để C có giá trị là số nguyên thì 6–1 32xx⋮
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 2 232 532xx⋮ 532x⋮ (do 23232xx⋮ ) Mà xZ 32(5)5;1;1;5xU 37;3;1;3x Mà xZ 1;1x Với 1x ta có 5.–1116M không là số chính phương. Với 1x ta có 5.11116M là số chính phương. Vậy 1x thỏa mãn đề bài. Dạng 2: Chứng minh một số là số chính phương Bài 1: Cho 22011125.1666E . Chứng minh rằng 25E là một số chính phương. Trích đề HSG trường THCS Yên Phong năm 2021 - 2022 Lời giải 22011125.1666E Đặt 220111666A 23201266666A 20126561AAA 2012 61 5A 2012 61 125. 5E 2012 25(61) 20122525.6125E201225.62210065.6210062.6 Vậy 25E là một số chính phương. Bài 2: M có là một số chính phương không, nếu: 135.....21Mn (với ,0)nnℕ . Trích đề HSG huyện Lương Tài năm 2015 -2016 Lời giải 135...21,0Mnnnℕ Tính số số hạng: 211:21nn Tính tổng: 135.....21Mn22211.:22:2nnnn Vậy M là số chính phương. Bài 3: Tổng của n số tự nhiên lẻ đầu tiên có phải là một số chính phương không? Tại sao? Trích đề HSG huyện Triệu Sơn năm 2021-2022 Lời giải Ta có n lẻ nên ta đặt 21;nkkℕ
CÁC DỰ ÁN GIÁO DỤC 2023 - 2024 TÁCH THEO CHỦ ĐỀ TỪ ĐỀ HSG 2 Tổng của n số tự nhiên lẻ đầu tiên là: 135...21Sk Tổng S có số số hạng là: 211 11 2 k k 2 2211121 1 22 kkk Sk Vậy S là số chính phương. Bài 4: Tìm số tự nhiên có hai chữ số, biết rằng nếu nhân nó với 735 thì được một số chính phương. Trích đề HSG TP Bắc Giang năm 2021-2022 Lời giải Gọi số tự nhiên cần tìm là n , ta có: 2735na ( a tự nhiên) hay 22735na . Số chính phương chỉ chứa các thừa số nguyên tố với số mũ chẵn nên 23.5.*nkkN Nếu 3k thì 135,nn có nhiều hơn hai chữ số (loại). Vậy 1k hoặc 2k . Khi đó hai số cần tìm là 15 và 60 . Bài 5: Tìm số nguyên tố ,pq sao cho 223ppqq là số chính phương. Trích đề HSG huyện Đông Hưng năm 2021-2022 Lời giải Với các số nguyên tố ,pq , ta có 223ppqq là số chính phương. Đặt 2223ppqqk ( kℕ ) 22pqpqk 22kpqpq kpqkpqpq Ta xét ba trường hợp : TH1 : 1;kpqkpqpq 221pqpq 221pqpq 2225pqp 225pq Vì ,pq là các số nguyên tố nên : 21 25 25 21 p q p q 3 7 7 3 p q p q .