Tiêu đề 1. File học sinh.pdf ✅

Xà phòng là hỗn hợp muối sodium hoặc potassium của các acid béo và các chất phụ gia. Thành phần chủ yếu của xà phòng thường là muối sodium của palmitic acid hoặc stearic acid. Chất giặt rửa tổng hợp là các chất được tổng hợp hóa học, có tác dụng giặt rửa như xà phòng nhưng không phải là muối sodium hoặc potassium của các acid béo. Những chất này thường là muối sodium alkylsulfate hoặc alkylbenzene sulfonate. Ngoài ra, một số sản phẩm từ thiên nhiên cũng có tác dụng giặt rửa như nước quả bồ kết, quả bồ hòn,... (chất giặt rửa tự nhiên). Cấu tạo của xà phòng và chất giặt rửa phổ biến thường gồm hai phần: Phần phân cực (“đầu” ưa nước): là nhóm carboxylate (xà phòng) hoặc nhóm sulfate, sulfonate (chất giặt rửa tổng hợp). Phần này có thể hoà tan được trong nước. Phần không phân cực (“đuôi” kị nước): là gốc hydrocarbon có mạch dài (R). Phần này không tan trong nước. Ví dụ 1. Em hãy nêu sự giống và khác nhau về cấu tạo giữa xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Ví dụ 2. Trong các chất sau, chất nào là xà phòng, chất nào là chất giặt rửa tổng hợp? Xác định đầu ưa
nước và đuôi kị nước của các chất này. (a) CH3[CH2]14COONa. (b) CH3[CH2]10CH2OSO3Na. (c) CH3[CH2]11C6H4SO3Na. (d) CH3[CH2]16COOK. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Ví dụ 3. Cấu tạo của xà phòng và chất giặt rửa phổ biến thường gồm hai phần: phần phân cực (“đầu” ưa nước) và phần không phân cực (“đuôi” kị nước). Mỗi phát biểu sau đây là đúng hay sai? a) Đối với xà phòng, phần phân cực là nhóm carboxylate còn phần không phân cực là gốc hydrocarbon mạch dài. b) Đối với chất giặt rửa tổng hợp, phần phân cực là nhóm sulfite còn phần không phân cực là gốc hydrocarbon mạch dài. c) Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp có thể hòa tan trong nước là do có phần phân cực (ưa nước). d) Phần kị nước không tan trong nước nhưng tan trong dầu, mỡ. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Ví dụ 4. Nguyên liệu nào sau đây dùng để điều chế chất giặt rửa tự nhiên? A. Dầu mỏ. B. Mỡ động vật. C. Gỗ. D. Quả bồ kết. ................................................................................................................................ Khi xà phòng, chất giặt rửa tan vào nước sẽ tạo dung dịch có sức căng bề mặt nhỏ làm cho vật cần giặt rửa dễ thấm ướt. Đuôi kị nước trong xà phòng và chất giặt rửa thâm nhập vào vết bẩn (Hình b), phân chia vết bản thành những hạt rất nhỏ có đầu ưa nước quay ra ngoài (Hình c), các hạt này phân tán vào nước và bị rửa trôi (Hình d). Ví dụ 5. Tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp được mô ta quả hình dưới đây: