Tiêu đề Chủ đề 1 TỪ TRƯỜNG - HS.pdf ✅

TÀI LIỆU CHIA SẺ BỞI TAILIEUONTHI.ORG GROUP: GÓC ÔN THI ĐÁNH GIÁ TƯ DUY – ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC - THPTQG 1  Định nghĩa:  Loại quặng sắt có khả năng hút được vụn sắt gọi là nam châm.  Mỗi nam châm bao giờ cũng có hai cực đó là cực Nam (S), cực Bắc (N).  Phân loại: NAM CHÂM THẲNG NAM CHÂM HÌNH CHỮ U NAM CHÂM TRÒN NAM CHÂM ĐIỆN  Một nam châm có thể có nhiều cực nhưng số cực luôn là số chẵn. a. Kim nam châm tự do b. Khi đặt hai cực cùng tên lại gần nhau c. Khi đặt hai cực khác tên lại gần nhau Thí nghiệm tương tác giữa nam châm với kim nam châm  Kim nam châm đặt tự do luôn chỉ theo hướng Bắc, Nam.  Khi đưa hai cực cùng tên lại gần nhau thì chúng đẩy nhau.  Khi đưa hai cực khác tên lại gần nhau thì chúng hút nhau.  Ở trường hợp b và c thì giữa hai nam châm có tương tác với nhau. NAM CHÂM TƯƠNG TÁC TỪ
TÀI LIỆU CHIA SẺ BỞI TAILIEUONTHI.ORG GROUP: GÓC ÔN THI ĐÁNH GIÁ TƯ DUY – ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC - THPTQG 2 Thí nghiệm Oersted về tương tác giữa nam châm với dòng điện  Khi cho dòng điện chạy qua dây dẫn ta thấy kim nam châm lệch một góc so với phương ban đầu. Nếu đổi chiều dòng điện thì kim nam châm vẫn bị lệch một góc so với phương ban đầu.  Trong trường hợp này dòng điện có tương tác với kim nam châm. Thí nghiệm Oersted về tương tác giữa dòng điện với nam châm  Khi cho dòng điện chạy qua hai tấm kim loại mỏng, nhẹ như hình trên, ta thấy hai tấm kim loại đẩy nhau.  Khi cho hai dòng điện cùng chiều chạy qua hai tấm kim loại mỏng thì thấy hai tấm kim loại hút nhau. Giữa hai dòng điện cũng có tương tác với nhau.  Kết luận: Tương tác giữa nam châm với nam châm, giữa dòng điện với nam châm và giữa dòng điện với dòng điện đều gọi là tương tác từ. Lực tương tác trong các trường hợp đó gọi là lực từ.  Khái niệm từ trường:  Từ trường là một dạng vật chất tồn tại trong không gian mà biểu hiện cụ thể là sự xuất hiện của lực từ tác dụng lên một dòng điện hay một nam châm đặt trong đó.  Ví dụ: từ trường tồn tại xung quanh thanh nam châm hay xung quanh dòng điện.  Tính chất cơ bản của từ trường là gây ra lực từ tác dụng lên một nam châm hay một dòng điện đặt trong nó.  Ở hình bên, nam châm cố định tác dụng lực từ F lên đoạn dây dẫn có dòng điện I. Ở đây, đoạn dây dẫn có một đầu nhúng vào một dung dịch dẫn điện để khép kín dòng điện, đồng thời đoạn dây dẫn ấy cũng có thể xê dịch tuỳ theo tác dụng của lực từ do nam châm gây ra.  Tính chất của từ trường:  Từ trường gây ra lực từ tác dụng lên một nam châm hay một dòng điện đặt trong nó. TỪ TRƯỜNG

TÀI LIỆU CHIA SẺ BỞI TAILIEUONTHI.ORG GROUP: GÓC ÔN THI ĐÁNH GIÁ TƯ DUY – ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC - THPTQG 4 Phân bố mạt sắt ở khoảng giữa của hai nam châm thẳng hình b Phân bố mạt sắt ở khoảng giữa của hai nam châm thẳng hình c  Có dạng như những đường cong đi từ cực này vào cực kia.  Mạt sắt tập trung nhiều ở hai đầu nam châm và thưa dần ở khoảng giữa.  Có dạng những đường cong hướng ra từ hai đầu nam châm.  Mạt sắt tập trung nhiều ở phần tiếp xúc giữa hai nam châm và thưa dần ra xa. Hình ảnh từ phổ nam châm hình chữ U  Hình ảnh sự phân bố mạt sắt ở giữa hai cực của nam châm hình chữ U là những đoạn song song nhau. Mạt sắt tập trung nhiều ở phần cong của nam châm hình chữ U và thưa dần ra hai đầu.  Từ trường trong khoảng giữa hai cực của nam châm hình chữ U là những đường thẳng song song cách đều nhau, được coi là từ trường đều. a. Ống dây b. Dây dẫn thẳng c. Dây dẫn quấn tròn Hình ảnh từ phổ dây dẫn mang dòng điện  Hình ảnh sự phân bố mạt sắt phân bố xung quanh dòng điện thẳng là những vòng tròn đồng tâm.  Hình ảnh sự phân bố mạt sắt bên trong ống dây là những đường song song nhau và bên ngoài ống dây là những đường cong.  Hình ảnh và sự phân bố mạt sắt ở bên ngoài ống dây với hình ảnh đường sức từ của nam châm thẳng gần giống nhau.  Hình ảnh những đường tạo ra bởi các mạt sắt trong các hình ảnh trên được gọi là từ phổ (từ là “TỪ TRƯỜNG” còn phổ có nghĩa là “HÌNH ẢNH”). Từ phổ cho ta thấy hình ảnh trực quan của từ trường.  Đường sức từ:  Đường sức từ là những đường được vẽ ở trong không gian có từ trường sao cho tiếp tuyến tại mỗi điểm có phương trùng với phương của từ trường tại điểm đó. Chiều của đường sức từ là chiều của vectơ cảm ứng từ.