Nội dung text Giáo án Văn 10 Cánh diều kì 2.docx
Tài liệu tham khảo BÀI 5: THƠ VĂN NGUYỄN TRÃI Thời gian thực hiện: 11 tiết I. Mục tiêu 1. Về năng lực 1.1. Năng lực ngôn ngữ và văn học ‣ Vận dụng hiểu biết về bối cảnh lịch sử, văn hóa, về tác giả và thể loại vào việc đọc hiểu các tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Trãi. ‣ Phân tích và đánh giá được giá trị nội dung, nghệ thuật một số tác phẩm của Nguyễn Trãi, qua đó thấy được vẻ đẹp con người và thơ văn Nguyễn Trãi, những đóng góp của ông cho sự nghiệp phát triển của văn học dân tộc. ‣ Thực hành và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong văn bản. ‣ Viết được bài nghị luận xã hội về một vấn đề tư tưởng đạo lí. ‣ Biết thuyết trình và thảo luận về một vấn đề xã hội. 1.2. Năng lực chung Bài học góp phần phát triển các năng lực chung: - Năng lực tự chủ và tự học (Chủ động trong cuộc sống, tự tin vào bản thân, bình thản trước khó khăn; có ý thức tự rèn luyện, tự bồi dưỡng và phấn đấu vươn lên, có hành xử đúng đắn; ý thức được giá trị của bản thân, ý nghĩa của cuộc sống.) - Năng lực giao tiếp và hợp tác (Biết lựa chọn nội dung, kiểu loại văn bản, ngôn ngữ và các phương tiện giao tiếp phù hợp với ngữ cảnh và đối tượng giao tiếp; biết sử dụng ngôn ngữ kết hợp với các loại phương tiện phi ngôn ngữ để trình bày thuyết phục một vấn đề, một ý tưởng; tự tin, chủ động trong giao tiếp.) - Giải quyết vấn đề và sáng tạo (Biết phân tích, đánh giá vấn đề; hình thành kết nối các ý tưởng; có tư duy phản biện.) 2. Về phẩm chất - Yêu nước: Yêu thiên nhiên, tự hào về truyền thống văn hóa, truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc; truyền thống nhân nghĩa, nhân văn của người Việt. - Nhân ái: Biết yêu thương, bao dung, tha thứ; biết cảm thông, chia sẻ; biết đấu tranh loại trừ cái ác, cái xấu.
Tài liệu tham khảo - Trung thực: Biết nhận thức và hành động theo lẽ phải; dũng cảm đấu tranh bảo vệ lẽ phải và những điều tốt đẹp. II. Thiết bị dạy học và học liệu 1. Thiết bị: Máy chiếu, máy tính; Phiếu học tập; Giấy A4, A3, A0, giấy màu, giấy nhớ; Bộ bút màu, bút dạ; Hộp thư, bảng phụ… để HS làm việc nhóm. 2. Học liệu: SGK Ngữ văn 10, Cánh Diều, tập 2; sách bài tập Ngữ văn 10, tập 2; sách giáo viên Ngữ Văn 10, sách tham khảo… III. Tiến trình dạy học A. DẠY HỌC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN Văn bản 1 : NGUYỄN TRÃI – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP (01 tiết) 1. TRƯỚC GIỜ HỌC
Tài liệu tham khảo Trước giờ học, GV yêu cầu HS thực hiện theo các hướng dẫn sau: 2. TRÊN LỚP Hoạt động 1: Khởi động và xác định nhiệm vụ học tập 1.1. Mục tiêu: Thu hút sự chú ý, tạo hứng thú học tập; xác định nhiệm vụ đọc hiểu văn bản. 1.2. Nội dung, sản phẩm và cách thức tổ chức: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS SẢN PHẨM CẦN ĐẠT - Tạo không khí cho giờ học: GV chiếu video giới thiệu về tiểu sử, cuộc đời của Nguyễn Trãi theo link sau: (thời gian 1:35) - Hoặc GV trình chiếu trích đoạn phim tài liệu về chiến thắng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn để từ đó dẫn dắt, tạo tâm thế cho HS vào bài mới. Xem, theo dõi, cảm nhận và suy ngẫm Hoạt động 2: Hình thành kiến thức, kĩ năng mới 2.1. Mục tiêu: giúp HS nhận biết và phân tích được các thông tin về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi. 2.2. Nội dung, sản phẩm và cách thức tổ chức: Hoạt động của GV- HS Sản phẩm cần đạt I. Đọc và tìm hiểu chung - Yêu cầu HS trình bày lại cách thức đọc hiểu văn bản Nguyễn Trãi – cuộc đời và sự nghiệp theo gợi ý của SGK. - GV Nhận xét. - Mời một số HS, mỗi HS đọc đoạn trong SGK 1. Đọc - Mời một số HS chia sẻ những thông tin
Tài liệu tham khảo 2. Hoàn cảnh lịch sử nửa đầu TK XV. - Thời đại đau thương và quật khởi: + Đất nước bị giặc Minh xâm lược. + Truyền thống yêu nước trỗi dậy mãnh liệt: Khởi nghĩa Lam Sơn. + Nguyễn Trãi là người đóng góp lớn trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và xây dựng đất nước sau chiến thắng giặc Minh 3. Bố cục: 2 phần - Phần I – Nguyễn Trãi – người anh hùng dân tộc: Giới thiệu quê hương, gia đình và cuộc đời Nguyễn Trãi, giới thiệu sự nghiệp chính trị, quân sự, ngoại giao của ông. - Phần II – Nguyễn Trãi – nhà văn hóa kiệt xuất: + Giới thiệu những đóng góp về văn hóa quan trọng của ông cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, cho việc phục hồi và xây dựng mới nền văn hóa Đại Việt đã bị kẻ thù xâm lược hủy hoại. + Giới thiệu Nguyễn Trãi với tư cách của một nhà văn, nhà thơ, người có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển văn học dân tộc, đặc biệt vai trò của ông trong việc xây dựng cơ sở cho một nền văn học mới. 4. Nhan đề của văn bản nêu bật được hai nội dung chính: Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi. tìm hiểu được về hoàn cảnh lịch sử, văn hóa Việt Nam nửa đầu thế kỷ XV, những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi. Nêu cảm nhận của em khi đọc văn bản Nguyễn Trãi – cuộc đời và sự nghiệp. - Nhận xét và chốt lại một số kiến thức. - Mời HS chia sẻ những nội dung tiếp nhận được theo các gợi ý đọc trong SGK gắn với từng đoạn mà các em đã tiến hành ở nhà. - Yêu cầu từng HS suy nghĩ và trả lời 02 câu hỏi đầu tiên (Hoạt động cá nhân): (1) Văn bản Nguyễn Trãi – Cuộc đời và sự nghiệp gồm mấy phần, mỗi phần giới thiệu cho người đọc nội dung gì? (2) Nhan đề của văn bản giúp người viết nêu bật được nội dung chính nào?