Tiêu đề CHỦ ĐỀ 3. MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA NITROGEN VỚI OXYGEN (File GV).doc ✅

CHỦ ĐỀ 3: MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA NITROGEN VỚI OXYGEN A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I-CÁC OXIDE CỦA NITROGEN 1.Công thức, tên gọi - Kí hiệu: NO x (là hợp chất gây ô nhiễm không khí điển hình) - Gồm N 2 O, NO, NO 2 , N 2 O 4 Oxide N 2 O NO NO 2 N 2 O 4 Tên gọi Dinitrogen oxide Nitrogen monoxide Nitrogen dioxide Dinitrogen tetroxide 2.Ngồn gốc phát sinh NO x trong không khí -Trong tự nhiên: NO x sinh ra do sự phun trào núi lửa, cháy rừng, mưa dông có sấm sét, phân hủy hợp chất hữu cơ -Ngoài ra do các hoạt động của con người như: hoạt động giao thông vận tải, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, nhà máy điện và trong đời sống Loại NO x NO x nhiệt (theral-NO x ) NO x nhiên liệu (fuel-NO x ) NO x tức thời (prompt- NO x ) Nguyên nhân tạo thành Nhiệt độ rất cao (trên 3000 0 C) hoặc tia lửa điện làm nitrogen trong không khí bị oxi hóa N 2 + O 2 ⇌ 2NO Nitrogen trong nhiên liệu hoặc sinh khối (vật chất hữu cơ có nguồn gốc sinh vật) kết hợp với oxygen trong không khí Nitrogen trong không khí tác dụng với các gốc tự do ( là nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử có electron tự do , chưa ghép đôi), gốc hydrocacbon, gốc hydroxyl *NO x là một trong các nguyên nhân gây mưa acid, sương mùa quang hóa, hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ozone và hiện tượng phú dưỡng , làm ô nhiễm môi trường 3. Mưa acid -Nước mưa thường có pH=5,6 . Khi nước mưa có pH< 5,6 gọi là hiện tượng mưa acid. + Tác nhân: do SO 2 và NO x phát thải chủ yếu do các hoạt động công nghiệp, nhiệt điện, giao thông , khai thác và chế diến dầu mỏ. + Quá trình tạo acid : với sự xúc tác của ion kim loại trong khói bụi, khí SO 2 và NO x bị oxi hóa bởi oxygen , ozone, hydrogen peroxide, gốc tự do…rồi hòa tan vào nước tạo thành sulfuric acid và nitric acid. xuùctaùc 22224 xuùctaùc 2223 2SO+O+2HO2HSO 4NO+O+2HO4HNO      Các giọt acid li ti tạo thành theo mưa rơi xuống bề mặt Trái Đất + Tác hại: Mưa acid gây tác hại xấu với môi trường và con người. Mưa acid ăn mòn công trình xây dựng, kiến trúc bằng đá ….
Tác hại mưa acid II. NITRIC ACID 1.Cấu tạo Nitric acid (HNO 3 ) có công thức : Công thức Lewis Công thức cấu tạo Mô hình phân tử dạng rỗng Đặc điểm cấu tạo : - Số oxi hóa của N là +5 - Liên kết O-H phân cực mạnh về phía oxygen. - Liên kết N → O là liên kết cho nhận 2.Tính chất vật lí - Nitric acid tinh khiết là chất lỏng,không màu, có khối lượng riêng D=1,53 g/mL - Nitric acid nóng chảy ở -42 o C và sôi ở 83 0 C. - Nitric acid bốc khối mạnh trong không khí ẩm và tan vô hạn trong nước 3.Tính chất hóa học Nitric acid là một acid rất mạnh và có tính oxi hóa rất mạnh a)Tính acid - Nitric acid có khả năng cho proton , thể hiện tính chất của một acid Bronsted-Lowry + Làm quỳ tím hóa đỏ + Tác dụng oxide base, base , muối CuO + 2HNO 3  Cu(NO 3 ) 2 + H 2 O NaOH + HNO 3  NaNO 3 + H 2 O BaCO 3 + 2HNO 3  Ba(NO 3 ) 2 +CO 2 +H 2 O -Trong công nghiệp , nitric acid được sử dụng để sản xuất phân bón giàu dinh dưỡng : ammonium nitrate, calcium nitrate NH 3 + HNO 3  NH 4 NO 3 CaCO 3 + 2HNO 3  Ca(NO 3 ) 2 +CO 2 +H 2 O b)Tính oxi hóa : Nitric acid có tính oxi hóa rất mạnh do chứa nguyên tử N có số oxi hóa cao nhất (+5) →HNO 3 có khả năng nhận electron. Do có tính oxi hóa mạnh => nitric acid thường được sử dụng để phá mẫu quặng trong việc nghiên cứu, xác định hàm lượng kim loại có trong quặng. 4.Ứng dụng: