Tiêu đề VẬT LÝ 11 KNTT-HS - BÀI 21 TỤ ĐIỆN.pdf ✅

BÀI 21: TỤ ĐIỆN  Tụ điện là gì?  Kí hiệu tụ điện (4)...............  Tác dụng của tụ điện: + Tụ điện dùng để chứa (5)............... . + Trong mạch điện xoay chiều và các mạch vô tuyến điện tụ điện có nhiệm vụ (6)...............và (7)............... điện trong mạch điện. tụ không khí tụ giấy tụ mica tụ sứ tụ gốm  Cách tích điện cho tụ điện:  Để tích điện cho tụ người ta nối hai bản của tụ điện với (8)............... của nguồn điện (bản nối với cực dương sẽ tích điện (9)..............., bản nối với cực âm sẽ tích điện (10)...............).  Độ lớn điện tích trên mỗi bản của tụ điện khi đã tích điện gọi là (11)............... của tụ điện. Ví dụ 1: Đọc hiểu các thông số kĩ thuật cơ bản của tụ điện và xác định được điện dung của tụ điện, hiệu điện thế tối đa cho phép đặt vào tụ điện. Trên tụ điện có hai thông số quan trọng nhất đó chính là giá trị điện dung của tụ điện (Fara) và hiệu điện thế (điện áp) tối đa cho phép đặt vào tụ điện (Vôn). I TỤ ĐIỆN TỤ, CÁCH TÍCH ĐIỆN CHO TỤ ĐIỆN Định nghĩa  Tụ điện là một loại linh kiện điện tử gồm (1)............... đặt gần nhau và ngăn cách nhau bởi (2)............... ( điện môi ). Mỗi vật dẫn được gọi là (3)................ Lưu ý  Thường lấy tên của lớp điện môi để đặt tên cho tụ điện: tụ không khí, tụ giấy, tụ mi ca, tụ sứ, tụ gốm,...
Ví dụ 2: Liệt kê một số vật liệu có tính cách điện trong đời sống. Vật liệu có tính cách điện: cao su, sứ, nhựa, thuỷ tinh, mica,... Ví dụ 3: Dựa vào cấu tạo của tụ điện ở Hình 14.4, hãy cho biết tụ điện có cho dòng điện một chiều đi qua không? Tụ điện nối vào nguồn điện Tụ điện không cho dòng điện một chiều đi qua vì ở giữa tụ điện là môi trường cách điện, nên không có hạt dẫn điện và không cho dòng điện một chiều đi qua. Ví dụ 4: Màn hình cảm ứng được sử dụng ngày càng phổ biến. Trong đó, màn hình cảm ứng điện dung (sử dụng tụ điện) hoạt động dựa vào khả năng nhường hoặc nhận điện tích của cơ thể con người khi có sự tiếp xúc với các thiết bị điện. Vậy, tụ điện là thiết bị có những đặc tính gì. Tụ điện là một hệ gồm hai vật dẫn đặt gần nhau và ngăn cách nhau bằng một lớp điện môi. Tụ điện có khả năng tích và phóng điện.  Trên vỏ tụ điện thường ghi hai thông số kĩ thuật quan trọng là (1)............... của tụ điện và (2)............... được sử dụng (nếu vượt quá hiệu điện thế này tụ điện có nguy cơ bị (3)...............).  Người ta còn chế tạo tụ điện có điện dung thay đổi được gọi là (4)............... .  Điện dung của tụ điện là đại lượng đặc trưng cho khả năng tích điện của tụ điện khi đặt một (5)............... vào hai bản của tụ điện. Nó được tính bằng (6)............... giữa điện tích Q của tụ điện và hiệu điện thế U đặt vào giữa hai bản của tụ điện. II ĐIỆN DUNG CỦA TỤ ĐIỆN
Công thức tính điện dung của tụ điện (7)............... Q là (8)...............của tụ điện [C]. U là (9)...............giữa hai bản tụ [V]. C là (10)...............của tụ điện [F]. Đơn vị của điện dung là (11)............... . Fara là (12)...............của tụ điện mà nếu đặt giữa hai bản của nó hiệu điện thế 1 V thì nó tích điện tích (13)............... C. Công thức tính điện dung của tụ điện phẳng (14)............... S là (15)............... của mỗi bản (phần đối diện) [m2 ]. d là (16)............... giữa hai bản [m].  là (17)............... của lớp điện môi chiếm đầy giữa hai bản. - Điện dung của tụ điện thường nằm trong khoảng từ 12 10 F − đến 6 10 F − nên ta thường sử dụng các quy ước sau: mF (milifara) 1mF = (18)............... F F (micrôfara) 1μF = (19)............... F nF (nanôfara 1nF = (20)............... F pF (picôfara) 1pF = (21)...............F Ví dụ 1: Các thông số được ghi trên các tụ điện trong hình 14.1 cho biết điều gì? Các thông số được ghi trên các tụ điện trong Hình 14.1 cho biết - Tụ điện 1: điện dung 1000 μF, hiệu điện thế giới hạn là 10 V. - Tụ điện 2: điện dung 0,1 μF, hiệu điện thế giới hạn là 10 V. Ví dụ 2: Có nhận định cho rằng: “Để giảm điện dung của một tụ điện bất kì thì ta chỉ cần tăng hiệu điện thế giữa 2 bản của tụ điện đó”. Em hãy cho biết nhận định trên là đúng hay sai, vì sao?
Nhận định trên là sai vì điện dung của một tụ điện chỉ phụ thuộc vào cấu tạo của tụ điện mà không phụ thuộc vào hiệu điện thế giữa hai bản tụ. Ví dụ 3: Một tụ điện phẳng không khí được nối với 2 cực của một nguồn điện không đổi để tích điện. Khi ngắt tụ điện ra khỏi nguồn điện rồi đưa vào giữa 2 bản tụ một lớp điện môi có hằng số điện môi lớn hơn 1 thì điện dung, điện tích trên bản tụ điện và hiệu điện thế giữa 2 bản tụ thay đổi như thế nào? Khi đưa vào giữa hai bản tụ không khí một lớp điện môi thì hằng số điện môi tăng lên nên điện dung tụ điện tăng, dẫn đến hiệu điện thế giữa hai bản tụ giảm đi do điện tích tụ điện không thay đổi. Ví dụ 4: Điện dung của một tụ điện phẳng thay đổi như thế nào nếu tăng diện tích của 2 bạn tụ nhưng phần diện tích đối diện S giữa 2 bản vẫn được giữ không đổi? Điện dung không thay đổi vì điện dung của tụ điện phẳng phụ thuộc vào phần diện tích đối diện S giữa hai bản chứ không phụ thuộc diện tích mỗi bản tụ điện. Khi tụ được tích điện, hai bản của tụ điện tích điện (1)............... nên hình thành một điện trường hướng từ bản (2)............... sang bản (3)............... của tụ. Điện trường này có khả năng sinh ra (4)............... (thế năng) nên được gọi là (5)............... của tụ.  Công thức tính năng lượng tụ điện đã tích điện (6)............... GHÉP NỐI TIẾP GHÉP SONG SONG SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN (1)............... (2)............... CÁCH MẮC Bản thứ (3)............... của tụ 1 nối với bản thứ nhất của tụ 2, cứ thế tiếp tục. Bản thứ (4)............... của tụ 1 nối với bản thứ nhất của tụ 2, 3, 4,... ĐIỆN TÍCH (5)............... (6)............... ĐIỆN DUNG (7)............... (8)............... GHI CHÚ CB < C1, C2 ... Cn Cb > Cn Nếu các tụ có hiệu điện thế giới hạn khác nhau thì hiệu điện thế tối đa đặt vào bản tụ bằng U nhỏ nhất III NĂNG LƯỢNG ĐIỆN TRƯỜNG TRONG TỤ ĐIỆN IV GHÉP TỤ ĐIỆN