Nội dung text Chuyên đề 1 - Chủ đề 3 Vận tốc, gia tốc trong dao động điều hòa - HS.pdf
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 11 1 a. Phương trình vận tốc. t x v Vận tốc tức thời của một vật được xác định bằng công thức: = (với t rất nhỏ) → Vận tốc tức thời của một vật chính là đạo hàm của li độ x theo thời gian. v = x′ = −ωA sin(ωt + φ) → Hệ thức độc lập thời gian: v = ±ω√A2 − x 2 Nhận xét: b. Đồ thị vận tốc Hình 3.1. Đồ thị (x – t) của một vật dao động điều hòa ( = 0) Hình 3.2. Đồ thị (v – t) của một vật dao động điều hòa ( = 0) Hình 3.3. Đồ thị (a – t) của một vật dao động điều hòa ( = 0) Từ đồ thị ta có thể đưa ra một số nhận xét: + Đồ thị vận tốc – thời gian có dạng là một đường hình sin. + Vận tốc biến thiên điều hòa cùng tần số nhưng sớm pha π/2 so với li độ. có thể dương hoặc có thể âm (âm khi vật chuyển động ngược Vận tốc chiều dương trục Ox) • Giá trị vận tốc đạt cực đại vmax = ωA khi qua VTCB theo chiều dương • Giá trị vận tốc đạt cực tiểu vmin = - ωA khi qua VTCB theo chiều âm là độ lớn của vận tốc (tốc độ bằng trị tuyệt đối của vận tốc) Tốc độ nên tốc độ luôn dương hoặc bằng 0 • Tốc độ đạt cực tiểu |v|min = 0 khi ngang qua vị trí biên • Tốc độ đạt cực đại |v|max = ωA khi ngang qua VTCB Tại vị trí biên ( vận tốc bằng 0, vật đổi chiều chuyển động ± A) Chuyên đề 1 DAO ĐỘNG Chủ đề 3 VẬN TỐC, GIA TỐC TRONG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA I Tóm tắt lý thuyết 1 Vận tốc của vật dao động điều hòa 2 Gia tốc của vật dao động điều hòa
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 11 2 a. Phương trình của gia tốc Gia tốc tức thời của một vật được xác định bằng công thức: t v a = (với t rất nhỏ) → Gia tốc tức thời của một vật là đạo hàm của vận tốc theo thời gian. a = v′ = x′′ = −ω 2A cos(ωt + φ) = −ω 2 x Nhận xét: b. Đồ thị của gia tốc. Từ đồ thị ta có thể đưa ra một số nhận xét: + Đồ thị gia tốc – thời gian có dạng là một đường hình sin li độ và vận tốc. + Gia tốc biến thiên điều hòa cùng tần số nhưng ngược pha với li độ, sớm pha π/2 so với vận tốc. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 18. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án. (Mỗi câu trả lời đúng thí sinh được 0,25 điểm) Câu 1: Tìm phát biểu sai khi nói về dao động điều hoà. A. Gia tốc sớm pha π so với li độ. B. Vận tốc và gia tốc luôn ngược pha nhau. C. Vận tốc luôn trễ pha 2 so với gia tốc. D. Vận tốc luôn sớm pha 2 so với li độ. Câu 2: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa gia tốc và li độ là một A. đoạn thẳng B. đường parabol C. đường elip D. đường hình sin. Giá trị gia tốc có thể dương hoặc có thể âm • Giá trị gia tốc đạt cực tiểu amin = -2A khi x = A (ở biên dương) • Giá trị gia tốc đạt cực đại amin = 2A khi x = A (ở biên âm) Độ lớn gia tốc bằng trị tuyệt đối của gia tốc nên luôn dương hoặc bằng 0 • Độ lớn gia tốc đạt cực tiểu bằng 0 khi vật qua VTCB • Độ lớn gia tốc đạt cực đại bằng ω2A khi vật đến biên Véc tơ gia tốc luôn hướng về VTCB Sự nhanh chậm của chuyển động: • Vật chuyển động chậm dần (vԦ và aԦ ngược chiều) ứng với quá trình từ VTCB ra biên • Vật chuyển động nhanh dần (vԦ và aԦ cùng chiều) ứng với quá trình từ biên về VTCB II Đề trên lớp 1 Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (4,5 điểm)
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 11 3 Câu 3: Véc tơ vận tốc của một vật dao động điều hòa luôn A. hướng ra xa VTCB B. cùng hướng chuyển động. C. hướng về VTCB D. ngược hướng chuyển động. Câu 4: Đồ thị nào sau đây cho biết mối liên hệ đúng giữa gia tốc a và li độ x trong dđđh của một chất điểm? A. Hình I B. Hình III C. Hình IV D. Hình II. Câu 5: Một chất điểm dao động điều hòa trên trục Ox. Vecto gia tốc của chất điểm có: A. Độ lớn cực tiểu khi đi qua vị trí cân bằng, luôn cùng chiều với vecto vận tốc. B. Độ lớn không đổi, chiều luôn hướng về vị trí cân bằng. C. Độ lớn cực đại ở biên, chiều luôn hướng ra biên. D. Độ lớn tỷ lệ với độ lớn của li độ, chiều luôn hướng về vị trí cân bằng. Câu 6: Một vật đang dđđh, khi vật chuyển động từ VTB về VTCB thì A. vật chuyển động nhanh dần đều B. vật chuyển động chậm dần đều. C. gia tốc cùng hướng với chuyển động D. gia tốc có độ lớn tăng dần. Câu 7: Một vật dao động điều hòa với phương trình x Acos t = + ( ) . Tốc độ cực đại của chất điểm trong quá trình dao động bằng A. 2 max v A= . B. max v A= . C. max v A = − . D. 2 max v A= . Câu 8: Điều nào sau đây sai về gia tốc của dao động điều hòa: A. biến thiên cùng tần số với li độ x. B. luôn luôn cùng chiều với chuyển động. C. bằng không khi hợp lực tác dụng bằng không. D. là một hàm sin theo thời gian. Câu 9: Li độ của một vật phụ thuộc vào thời gian theo phương trình x = Acosωt (x đo bằng cm, t đo bằng s). Khi vật giá trị gia tốc của vật cực tiểu thì vật A. ở VTCB B. ở biên âm C. ở biên dương D. vận tốc cực đại. Câu 10: Biểu thức nào sau đây là biểu thức tính gia tốc của một vật dao động điều hòa? A. a = 4x. B. a = 4x2. C. a = -4x2. D. a = -4x. Câu 11: Biểu thức li độ của vật dđđh có dạng x = Acos(2ωt + φ), vận tốc của vật có giá trị cực đại là A. vmax = ωA2 B. vmax = 2ωA C. vmax = ω2A D. vmax = ωA. Câu 12: Một vật dđđh có x = Acos(t + ). Gọi v và a lần lượt là vận tốc và gia tốc của vật. Hệ thức đúng là:
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 11 4 A. 2 2 2 4 2 + = v a A B. 2 2 2 2 2 + = v a A C. 2 2 2 2 4 + = v a A D. 2 2 2 2 4 + = a A v Câu 13: Đồ thị biểu diễn sự biến thiên của vận tốc theo li độ trong dđđh có hình dạng nào sau đây? A. Parabol B. Tròn C. Elip D. Hyperbol. Câu 14: Một vật dao động điều hòa với biên độ A và tốc độ cực đại vmax. Chu kỳ dao động của vật là: A. max A v . B. vmax A . C. vmax 2 A . D. max 2 A v . Câu 15: Một vật dao động điều hòa có phương trình x 5cos 2 t / 6 = − ( ) cm. Lấy 2 =10 . Gia tốc của vật khi có li độ x = 3 là A. 2 a 12m / s = . B. 2 a 120cm / s = − . C. 2 a 1,20cm / s = . D. 2 a 12cm / s = Câu 16: Dao động điều hòa có vận tốc cực đại là vmax = 8 cm/s và gia tốc cực đại amax = 162 cm/s2 thì biên độ của dao động là A. 3 cm. B. 4 cm. C. 5 cm. D. 8 cm. Câu 17: Một vật dao động điều hòa có đồ thị vận tốc như hình vẽ. Nhận định nào sau đây đúng? A. Li độ tại A và B giống nhau. B. Vận tốc tại C cùng hướng với lực đàn hồi. C. Tại D vật có li độ cực đại âm. D. Tại D vật có li độ bằng 0. Câu 18: Một vật dao động điều hòa trên trục Ox có đồ thị như hình vẽ. Tìm tốc độ dao động cực đại của vật A. 80 cm/s. B. 0,08 m/s C. 0,04 m/s D. 40 cm/s Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 4. Trong mỗi ý a), b), c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng hoặc sai. Điểm tối đa của 01 câu hỏi là 1 điểm. - Thí sinh chỉ lựa chọn chính xác 01 ý trong 1 câu hỏi được điểm. - Thí sinh chỉ lựa chọn chính xác 02 ý trong 1 câu hỏi được điểm. - Thí sinh chỉ lựa chọn chính xác 03 ý trong 1 câu hỏi được điểm. - Thí sinh lựa chọn chính xác cả 04 ý trong 1 câu hỏi được 1 điểm. 2 Câu trắc nghiệm đúng sai (4 điểm)