Nội dung text 1.1. ESTER - LIPID - phần 3 - in.pdf
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 1 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. 1.1. VẤN ĐỀ 3: HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTER HÓA PHẢN ỨNG ESTER HÓA 2 4 o H SO (®Æc) 2 t RCOOH R'OH RCOOR' H O p p ban ®Çu p ban ®Çu ban ®Çu n n .100 n .H HiÖu suÊt ph¶n øng: H .100% n ;n n 100 H TÝnh lîng ban ®Çu Chia H, nh©n 100 TÝnh lîng s¶n phÈm Nh©n H, chia 100 Ví dụ 1: Ethyl acetate có ứng dụng phổ biến trong ng|nh sơn v| mực in trong sản xuất chất tẩy sơn móng tay, sản xuất keo d{n, v| trong thuốc l{. Để điều chế 2,2 gam ethyl acetate người ta đun 3,0 gam acetic acid với 9,2 gam ethyl alcohol (xúc tác H2SO4 đặc). Hiệu suất của phản ứng ester hóa là A. 25,00%. B. 50,00%. C. 36,67%. D. 20,75%. Hướng dẫn giải: CH COOH C H OH CH COOC H 3 2 5 3 2 5 3 9,2 2,2 n 0,05 ;n 0,2; n 0,025 60 46 88 H SO ®Æc 2 4 3 2 5 3 2 5 2 CH COOH + C H OH CH COOC H + H O mol b®Çu: 0,05 0,2 mol pø: 0,025 0,025 0,025 3 0,05 0,2 0,025 (Ta thÊy: HiÖu suÊt ph¶n øng tÝnh theo CH COOH) H .100 50% 1 1 0,05 Ví dụ 2: X gồm HCOOH v| CH3COOH (tỉ lệ mol 1:1). Cho 10,6g X phản ứng với dung dịch CH3OH dư. Biết hiệu suất c{c phản ứng đều l| 80%. Khối lượng ester thu được l| A. 11,92g. B. 10,72g. C. 13,6g. D. 12,2g Hướng dẫn giải: HCOOH CH COOH X 3 RCOOH X 3 46 60 Ta cã n n M 53 M R 8 2 10,6 80 n 0,2 mol Ester thu ®îc RCOOCH : 0,2. 0,16 mol 53 100 m 0,16(8 44 15) 10,72 gam § ̧p ̧n B Câu 1 2 3 4 5 Đáp án Câu 6 7 8 9 10 Đáp án Câu 1: Ethyl propionate có mùi dứa chín, được dùng l|m chất tạo hương trong công nghiệp.
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 2 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. Để điều chế 12,24 gam ethyl propionate người ta cho 0,15 mol propionic acid t{c dụng với 0,2 mol ethyl alcohol, xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng. Hiệu suất của phản ứng trên là bao nhiêu? Câu 2: Isoamyl acetate có mùi chuối chín nên còn được gọi bằng dầu chuối. Isoamyl acetate có nguồn gốc từ tự nhiên khi chiết xuất từ cây chuối. Để điều chế isoamyl acetate người ta đun nóng acetic acid với alcohol isoamylic (3 – methylbutan - 1 - ol) có H2SO4 đặc l|m xúc t{c. Biết hiệu suất phản ứng đạt 68%. Lượng dầu chuối thu được khi đun nóng 132,35 gam acetic acid với 200,00 gam isoamyl alcohol là bao nhiêu? Câu 3: Benzyl acetate có mùi thơm của hoa nh|i, được sử dụng rộng rãi để tạo hương liệu trong nước hoa, mỹ phẩm v| c{c sản phẩm chăm sóc c{ nh}n. Để điều chế 30 gam benzyl acetate người ta cho 300 mL dung dịch acetic acid 1M t{c dụng với 250 mL dung dịch benzyl alcohol với xúc t{c H2SO4 đặc, đun nóng. Hiệu suất của phản ứng điều chế benzyl acetate l| bao nhiêu? Câu 4: Ethyl acetate l| một chất lỏng không m|u, dễ bay hơi, ít độc hại, không hút ẩm, có mùi ngọt v| dễ chịu, thường được sử dụng trong việc sản xuất chất tẩy sơn móng tay, mực in, keo d{n, thuốc l{, nước hoa. Người ta điều chế m gam ethyl acetate bằng c{ch đun nóng hỗn hợp gồm với 9,0 gam acetic acid và 9,2 gam ethyl alcohol có H2SO4 đặc l|m chất xúc t{c, thu được m gam este. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%. Gi{ trị của m l| bao nhieu? A. 4,40. B. 3,52. C. 4,22. D. 5,28. DỮ KIỆN DÙNG CHUNG CHO câu 5, 6, 7, 8, 9, 10: Mỗi tuyp Salonpas dạng gel khối lượng 30 gam có chứa 15,2% methyl salicylate v| 7,467% methyl alcohol, có giảm đau, kh{ng viêm c{c cơn đau ở cơ v| khớp, đau lưng đơn thuần, viêm khớp, căng cơ, bầm tím v| bong g}n. Cho 345 gam salixylic acid t{c dụng với 64 gam methyl alcohol, xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng với hiệu suất 30% được hỗn hợp X chứa m gam methyl salicylate theo phương trình hóa học: Câu 5: Cho biết công thức cấu tạo thu gọn của methyl salicylate? Câu 6: Hiệu suất phản ứng tính theo mol chất n|o? Câu 7: Lượng methyl alcohol còn dư sau phản ứng ester hóa là bao nhiêu? Câu 8: Lượng salixylic acid còn dư sau phản ứng ester hóa là bao nhiêu? Câu 9: Gi{ trị của m l| bao nhiêu? Câu 10: Đem kết tinh hết lượng acid dư trong X, lượng methyl salicylate thu được v| lượng methyl alcohol dư có thể tạo ra tối ra bao nhiêu tuyp salonpas với th|nh phần như trên? Câu 11: Thực hiện phản ứng ester hóa giữa 3,2 gam ancol metylic với lượng dư axit propionic, thu được m gam Este. Biết hiệu phản ứng ester hóa l| 50%. Gi{ trị của m là A. 17,6. B. 8,8. C. 4,4. D. 5,28.
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 3 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. Câu 12: Thực hiện phản ứng ester hóa hỗn hợp gồm 30 gam acetic acidvà 46 gam ethyl alcohol (xúc tác H2SO4 đặc) với hiệu suất 60%. Khối lượng Ester thu được l| A. 35,2 gam. B. 26,4 gam. C. 44,0 gam. D. 55,0 gam. Câu 13: Cho 90 gam acetic acidt{c dụng với 46 gam ethyl alcohol ở điều kiện thích hợp, hiệu suất của phản ứng đạt 80%. Khối lượng ester thu được l|: A. 88,0. B. 100,0. C. 70,4. D. 105,6. Câu 14: Thực hiện phản ứng ester ho{ giữa 3,2 gam ancol metylic với lượng dư axit propionic, thu được m gam este. Biết hiệu suất phản ứng ester ho{ l| 50%. Gi{ trị của m l| A. 8,8. B. 4,4. C. 5,28. D. 17,6. Câu 15: Người ta điều chế m gam ethyl acetate bằng c{ch đun nóng hỗn hợp gồm với 3,0 gam acetic acid và 2,76 gam ethyl alcohol có H2SO4 đặc l|m chất xúc t{c, thu được m gam este. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%. Gi{ trị của m l| A. 4,40. B. 3,52. C. 4,22. D. 5,28. Câu 16: Cho 12 gam acetic acid tác dụng với 9,2 gam rượu etylic đun nóng v| có mặt H2SO4 đặc làm xúc tác (hiệu suất 100%). Khối lượng etyl axetat là A. 8,8 gam. B. 88 gam. C. 17,6 gam. D. 176 gam. Câu 17: Đun nóng 3,0 gam CH3COOH với 3,2 gam CH3OH (có H2SO4 l|m xúc t{c, hiệu suất phản ứng ester ho{ bằng 60%). Khối lượng ester tạo th|nh l| A. 3,70 gam. B. 7,40 gam. C. 2,22 gam. D. 2,96 gam. Câu 18: Đun hỗn hợp X gồm 12 gam acetic acidvà 11,5 gam ethyl alcohol với xúc t{c H2SO4 đặc trong điều kiện thích hợp thu được 12,32 gam este. Hiệu suất phản ứng ester hóa là: A. 56,0%. B. 70,0%. C. 65,0%. D. 52,0%. Câu 19: Đun nóng 60 gam CH3COOH với 60 gam C2H5OH (có H2SO4 đặc l|m xúc t{c, hiệu suất phản ứng ester ho{ bằng 50%). Khối lượng ester tạo th|nh l| A. 88 gam. B. 52 gam. C. 44 gam. D. 60 gam. Câu 20: Đun nóng hỗn hợp gồm 2,3 gam C2H5OH với 4,8 gam CH3COOH có H2SO4 đặc l|m chất xúc t{c, thu được m gam este. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%. Gi{ trị của m l| A. 5,63. B. 3,52. C. 4,40. D. 7,04. Câu 21: Thực hiện phản ứng ester ho{ giữa 4,6 gam ethyl alcohol với lượng dư axit axetic, thu được 4,4 gam este. Hiệu suất phản ứng ester hoá là A. 30%. B. 50%. C. 25%. D. 60%. Câu 22: Khi cho 0,1 mol C2H5OH phản ứng với 0,15mol CH3COOH được 6,6g ester. Hiệu suất của phản ứng l| A. 50%. B. 60%. C. 70%. D. 75%. Câu 23: Thực hiện phản ứng ester hóa 4,6 gam ethyl alcohol và 12 gam acetic acidvới Hiệu suất đạt 80% thì khối lượng ester thu được l| A. 3,52 g. B. 7,04 g. C. 14,08 g. D. 10,56 g. Câu 24: Cho 45 gam CH3COOH tác dụng với 69 gam C2H5OH thu được 41,25 gam ester. Hiệu suất phản ứng ester hoá là A. 62,5%. B. 62%. C. 31,25%. D. 75%. Câu 25: Thực hiện phản ứng ester hóa giữa 4,6 gam ethyl alcohol với lượng dư acid axetic, thu được 4,4 gam ester. Hiệu suất phản ứng ester hóa l| A. 30%. B. 25%. C. 50%. D. 60%. Câu 26: Đun 18g acetic acid với 0,25 mol một alcohol X no, đơn chức có xúc t{c, được 17,6g ester với H = 80%. Công thức của alcohol X là A. CH3OH. B. C2H5OH. C. C3H7OH. D. C4H9OH. Câu 27: Cho 6g acetic acidphản ứng với một alcohol no, đơn chức dư được 7,04g ester no,mạch hở với H = 80%. Công thức của ester thu được l| A. CH3COOCH3. B. CH3COOC2H5. C. HCOOCH3. D. CH3COOC3H7. Câu 28: Đun nóng 6,0 gam CH3COOH với 6,0 gam C2H5OH (có H2SO4 làm xúc tác, hiệu suất phản ứng ester ho{ bằng 50%). Khối lượng ester tạo th|nh l| A. 6,0 gam. B. 4,4 gam. C. 8,8 gam. D. 5,2 gam.
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 4 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. Câu 29: Đung nóng 36 gam CH3COOH với 46 gam C2H5OH (xúc tác H2SO4 đặc)thu được 31,68 gam ester. Hiệu suất của phản ứng ester hóa là A. 50,0%. B. 60,0%. C. 40,0%. D. 75,0%. Câu 30: Đun nóng hỗn hợp gồm 12 gam acetic acidv| 11,5 gam ethyl alcohol (có xúc t{c H2SO4 đặc), sau phản ứng thu được 13,2 gam ester. Hiệu suất của phản ứng ester hóa l| A. 75%. B. 60%. C. 40%. D. 66,67%. Câu 31: Cho 45 gam acetic acid phản ứng với 69 gam ethyl alcohol (xúc t{c H2SO4 đặc),đun nóng,thu được 41,25 gam etyl acetate. Hiệu suất của phản ứng ester ho{ l| A. 31,25%. B. 40,00%. C. 62,50%. D. 50,00%. Câu 32: Đun sôi hỗn hợp X gồm 12 gam acetic acid và 11,5 gam ethyl alcohol với xúc tác H2SO4 đặc.Kết thúc phản ứng thu được 11,44 gam ester. Hiệu suất phản ứng ester hóa là A. 50%. B. 66,67%. C. 65,00%. D. 52,00%. Câu 33: Hỗn hợp X gồm acid HCOOH và acid CH3COOH (tỉ lệ mol 1:1). Lấy 5,3 gam hỗn hợp X tác dụng với 5,75 gam C2H5OH (có xúc tác H2SO4 đặc)thu được m gam hỗn hợp ester (hiệu suất của các phản ứng ester ho{ đều bằng 80%). Giá trị của m là A. 8,10. B. 16,20. C. 6,48. D. 10,12. Câu 34: Cho hình vẽ mô tả thí nghiệm điều chế chất lỏng Y từ dung dịch X dưới đ}y Biết dung dịch có chứa 3,0 gam acid CH3COOH với 2,76 gam C2H5OH,có H2SO4 đặc l|m chất xúc tác,thu được 2,2 gam chất lỏng Y. Hiệu suất của phản ứng tạo thành Y là A. 41,66%. B. 50,00%. C. 20,75%. D. 25,00%. Câu 35: Hỗn hợp X gồm CH3OH và C2H5OH có cùng số mol. Lấy 4,29 gam X t{c dụng với 7,2 gam CH3COOH (có H2SO4 đặc xúc t{c)thu được m gam hỗn hợp ester (hiệu suất phản ứng ester hóa đều bằng 50%). Gi{ trị m l| A. 4,455. B. 4,860. C. 9,720. D. 8,910. Câu 36: X gồm HCOOH và CH3COOH (tỉ lệ mol 1:1). Cho 10,6g X phản ứng với dung dịch CH3OH dư. Biết hiệu suất c{c phản ứng đều l| 80%. Lượng ester tạo ra l| A. 11,92g. B. 10,72g. C. 13,6g. D. 12,2g. Câu 37: Đun 12g acetic acid với 13,8g C2H5OH có xt,được 23,1g hỗn hợp c{c chất hữu cơ.Hiệu suất của phản ứng l| A. 50%. B. 75%. C. 80%. D. 60%. Câu 38: X gồm alcohol đơn chức v| acid đơn chức có tỉ lệ mol l| 1:1. Cho m gam X phản ứng với Na dư được 6,1975 lít H2 đkc. Thực hiện phản ứng ester hóa m gam X giữa acid và alcohol được 17,6g ester E với H = 80%. Gi{ trị của m l| A. 21,2g. B. 24,5g. C. 26,5g. D. 27,8g. Câu 39: Thực hiện phản ứng ester hóa m gam hỗn hợp X gồm ethanol và acetic acid (xúc tác H2SO4 đặc)với hiệu suất phản ứng đạt 80%, thu được 7,04 gam etyl acetate. Mặt khác, cho m gam X tác dụng với NaHCO3 dư, thu được 3,7185 lít khí CO2 (đkc). Giá trị của m là A. 13,60. B. 10,60. C. 14,52. D. 18,90. Câu 40: Cho 0,3 mol acid X đơn chức trộn với 0,25 mol ethyl alcohol đem thực hiện phản ứng ester hóa thu được 18 gam ester. Tách lấy lượng alcohol và acid dư cho tác dụng với Na thấy tho{t ra 2,35505 lít H2 (đkc). Vậy công thức của acid và hiệu suất phản ứng ester hóa là A. CH3COOH; H% = 68%. B. CH2=CHCOOH; H%= 78%. C. CH2=CHCOOH; H% = 72%. D. CH3COOH; H% = 72%.