Tiêu đề BỘ TỔNG HỢP TN-TL KHTN 6 - Chương 9.pdf ✅

CHƯƠNG 9 – LỰC KIẾN THỨC – LÝ THUYẾT LỰC VÀ BIỂU DIỄN LỰC 1. Khái niệm lực  Định nghĩa: tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác. Kí hiệu là F. Ví dụ: • Khi đóng cửa, tay tác dụng vào cửa lực đẩy. • Khi kéo vật trên mặt sàn, tay ta tác dụng vào vật lực kéo. • Khi đẩy chiếc ô tô, tay ta tác dụng vào ô tô lực đẩy.  Để diễn tả độ mạnh, yếu của 1 lực, người ta dùng khái niệm về độ lớn của lực. ◌ Đơn vị của lực: Niutơn (Newton). ◌ Kí hiệu N. ◌ Đo bằng lực kế.  Mỗi lực có độ lớn và hướng xác định.
Lực kế lò xo Lực kế điện tử  Cách đo lực bằng lực kế: ◌ Ước lượng lực mạnh hay yếu để chọn lực kế phù hợp. ◌ Điều chỉnh để kim lực kế chỉ đúng vạch số 0. ◌ Cho lực cần đo tác dụng vào lò xo lực kế. ◌ Treo hoặc giữ cố định phần thân của lực kế sao cho lực kế nằm dọc theo phương của lực cần đo. ◌ Đọc và ghi kết quả theo vạch chia gần nhất với cái chỉ vạch. 2. Biểu diễn lực  Biểu diễn lực lên hình vẽ bằng một mũi tên.  Mỗi lực có 4 đặc trưng: điểm đặt, phương, chiều, độ lớn. ◌ Gốc: là điểm mà lực tác dụng lên vật.
◌ Hướng (phương và chiều): cùng hướng với sự kéo hoặc đẩy (cùng hướng lực tác dụng). ◌ Chiều dài: biểu diễn độ lớn của lực theo một tỉ lệ cho trước. TÁC DỤNG CỦA LỰC 1. Sự thay đổi tốc độ và thay đổi hướng chuyển động Chúng ta thường quan sát được sự biến đổi chuyển động (thay đổi tốc độ và thay đổi hướng chuyển động) của các vật: Vật đang đứng yên, bắt đầu chuyển động Vật đang chuyển động, bị dừng lại Vật đang chuyển động theo hướng này bỗng chuyển động theo hướng khác Vật chuyển động nhanh lên hoặc chậm đi 2. Sự biến dạng của vật  Sự biến dạng là sự thay đổi hình dạng của một vật. Ví dụ: • Lò xo bị kéo dãn
• Mặt nệm bị lún  Lực tác dụng lên một vật có thể làm thay đổi tốc độ, thay đổi hướng chuyển động của vật, làm biến dạng vật, hoặc đồng thời làm thay đổi tốc độ, thay đổi hướng chuyển động và làm biến dạng vật. 3. Hiện tượng biến dạng của lò xo Dùng tay kéo hai đầu của một lò xo xoắn thì lò xo giãn ra. Khi tay thôi tác dụng lực thì lò xo tự co lại, trở về hình dạng ban đầu.  Hiện tượng trên gọi là biến dạng của lò xo.  Đặc điểm biến dạng của lò xo là: Trong giới hạn đàn hồi, sau khi ngừng tác dụng lực, lò xo có thể trở lại hình dạng ban đầu. 4. Đặc điểm biến dạng của lò xo  Độ giãn của lò xo treo thẳng đứng tỉ lệ với khối lượng vật treo.