Nội dung text LUYỆN ĐỀ THI.docx
1 LUYỆN ĐỀ THI BÀI 19. PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP Ở VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN NĂM 1917 Câu 1. Cho bảng dữ liệu sau đây về Chương trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam (1897-1914): Lĩnh vực Biện pháp Nông nghiệp Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất lập đồn điền nhưng vẫn áp dụng phương thức bóc lột phát canh thu tô… Công nghiệp Tập trung vào khai thác than và kim loại, đầu tư vào các ngành công nghiệp nhẹ và công nghiệp chế biến… Thương nghiệp Hàng hóa của Pháp nhập vào Việt Nam được miễn hoặc giảm thuế, hàng hóa nước ngoài bị đánh thuế rất cao, hàng hóa của Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Pháp. Giao thông vận tải Xây dựng hệ thống đường bộ, đường sắt, cầu phà, bến cảng, nhà ga… Tài chính Đánh thêm các thuế cũ chồng lên thuế mới, nặng nhất là thuế muối, rượu và thuốc phiện… Từ bảng dữ liệu trên em hãy: - Nhận xét về Chương trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp - Phân tích tác động tích cực và hạn chế của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đối với nền kinh tế nước ta (1897-1914) Gợi ý trả lời Nhận xét về Chương trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp: - Chương trình khai thác diễn ra toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải, thương nghiệp, tài chính…. - Thực dân Pháp thực hiện nhiều thủ đoạn khai thác tàn bạo nhằm mục đích vơ vét tối đa sức người và sức của của nhân dân Đông Dương để làm giàu cho tư bản Pháp, khiến nền kinh tế Việt Nam và Đông Dương phát triển què quặt, phụ thuộc vào Pháp; Chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc. thực hiện ngu dân về giáo dục và đầu độc về văn hóa đồi truỵ để phục vụ cho chính sách bóc lột về kinh tế và đảm bảo sự thống trị lâu dài của thực dân Pháp ở Việt Nam Phân tích tác động tích cực và hạn chế của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đối với nước ta (1897-1914) Tác động từ những chính sách đó đối với nền kinh tế Việt Nam * Tích cực: - Du nhập yếu tố kinh tế thị trường TBCN, làm xuất hiện nhiều ngành kinh tế mới: công nghiệp, thương nghiệp….phá vỡ nền kinh tế nông nghiệp tự cung tự cấp. - Cơ sở hạ tầng có nhiều thay đổi: xuất hiện các đô thị, các nhà máy, xí nghiệp, các công xưởng, đường sắt, nhà ga… * Hạn chế: - Tài nguyên thiên nhiên bị vơ vét khai thác cùng kiệt. Sức lao động bóc lột khánh kiệt - Kinh tế phát triển không cân đối: Nông nghiệp què quặt, lạc hậu; Công nghiệp chủ yếu là công nghiệp khai thác, chế biến, thiếu vắng công nghiệp nặng.. - Kinh tế Việt Nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc chặt chẽ vào kinh tế Pháp
4 lột sớm nên có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống lại địa chủ đòi cải thiện điều kiện làm việc, tăng lương, giảm giờ làm Câu 4. Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh đã có những hoạt động yêu nước nào trong những năm đầu thế kỉ XX? Chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh có điểm gì giống và khác nhau? Gợi ý trả lời - Một số hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu: + Phan Bội Châu (1867 – 1940) từng đỗ đầu kì thi Hương với tinh thần yêu nước ông đã tìm người cùng chỉ hướng để khôi phục được nước Việt Nam. + Tháng 5/1904, Phan Bội Châu lập ra Duy tân hội, với mục đích đấu tranh để lập ra một nước Việt Nam độc lập. + Năm 1905 - 1908, Hội Duy Tân tổ chức phong trào Đông Du, đưa các thanh niên yêu nước sang Nhật Bản học tập, chờ đợi thời cơ chống Pháp. Tháng 3/1909, Phan Bội Châu bị trục xuất khỏi Nhật Bản. Phong trào Đông du tan rã. + Năm 1912, tại Quảng Đông (Trung Quốc), Phan Bội Châu cải tổ Duy tân hội thành Việt Nam Quang phục hội với mục đích: Đánh đuổi giặc Pháp, thành lập nước Cộng hoà Dân quốc Việt Nam - Một số hoạt động yêu nước của Phan Châu Trinh: + Phan Châu Trinh (1872 – 1926) từng đỗ Phó bảng và được bổ dụng một chức quan trong triều đình nhưng sau đó từ quan về quê để hoạt động cứu nước + Năm 1906, Phan Châu Trinh và nhóm sĩ phu tiến bộ ở Quảng Nam mở cuộc vận động Duy tân ở Trung Kỳ. Phong trào Duy Tân hoạt động công khai với nhiều hình thức như: lập trường học mới, lập hội buôn hàng nội hoá và xưởng sản xuất, tổ chức diễn thuyết, tuyên truyền đả phá các hủ tục phong kiến lạc hậu..... + Đến năm 1908, dưới ảnh hưởng trực tiếp của phong trào Duy tân, phong trào chống đi phu, chống sưu thuế diễn ra rầm rộ ở một số tỉnh Trung Kỳ. Thực dân Pháp đã thẳng tay đàn áp. Phan Châu Trinh và nhiều đồng chi của ông bị bắt. + Năm 1911, Phan Châu Trinh sang Pháp. Suốt những năm sống ở Pa-ri, ông tiếp tục có nhiều hoạt động yêu nước, tiến hành lập các tổ chức yêu nước, kiến nghị Chính phủ Pháp tiến hành cải cách chính trị ở Việt Nam và diễn thuyết tuyên truyền tư tưởng dân chủ Chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh có điểm giống và khác nhau * Điểm giống nhau: - Xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân. - Mục tiêu: giải phóng dân tộc khỏi ách thống trị của thực dân Pháp; gắn độc lập dân tộc với cải biến xã hội theo con đường tư bản chủ nghĩa. - Chịu ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản * Điểm khác nhau: Phan Bội Châu Phan Châu Trinh Kẻ thù trước mắt Thực dân Pháp xâm lược. Chế độ phong kiến hủ bại. Nhiệm vụ trước mắt Chống Pháp giành độc lập dân tộc. Coi độc lập là điều kiện tiên quyết để đi tới phú cường. Dựa vào Pháp để chống phong kiến. Cải cách dân chủ là việc đầu tiên cần làm để giành độc lập. Hình thức, phương pháp đấu tranh Cầu viện bên ngoài, bí mật chuẩn bị lực lượng để tiến hành bạo động vũ trang. Đấu tranh ôn hòa, tiến hành cải cách dân chủ, “khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”, phản đối bạo động.