Tiêu đề BÀI 22. HYDROCARBON, ALKANE (GV).pdf ✅

1 BÀI 22. HYDROCARBON, ALKANE I. KHÁI NIỆM HYDROCARBON – Hydrocarbon là những hợp chất hữu cơ được tạo thành từ hai nguyên tố carbon và hydrogen. – Công thức chung của các hydrocarbon là CxHy; trong đó x và y lần lượt là số nguyên tử C và H trong phân tử. Ví dụ: CH4, C2H4, C4H6,... – Ở điều kiện thường, một số hydrocarbon là chất khí, còn lại là chất lỏng hoặc rắn. Các hydrocarbon đều nhẹ hơn nước và hầu như không tan trong nước. a) Methane (có trong bùn ao) b) Propane (có trong bình gas) c) Ethylene (có trong khí sinh ra từ một số loại quả chín) Hình. Một số hydrocarbon thông dụng II. ALKANE 1. Khái niệm – Alkane là hydrocarbon mạch hở, chỉ chứa liên kết đơn (C–C, C–H) trong phân tử. – Thành phần phân tử của các alkane hơn kém nhau một hay nhiều nhóm CH2. – Alkane có công thức chung là CnH2n + 2 (n ≥ 1, n là số nguyên, dương).
2 Bảng. Tên gọi và công thức của một số alkane (C1 đến C4) Tên gọi Công thức phân tử Công thức cấu tạo Công thức cấu tạo thu gọn Methane CH4 CH4 Ethane C2H6 CH3–CH3 Propane C3H8 CH3–CH2–CH3 Butane C4H10 CH3–CH2–CH2–CH3 2. Phản ứng cháy – Phản ứng cháy của alkane trong không khí tạo sản phẩm chủ yếu là carbon dioxide và nước. Hình. Phản ứng cháy của methane CH4 + 2O2 o t  CO2 + 2H2O
3 C3H8 + 5O2 o t  3CO2 + 4H2O C4H10 + 13 2 O2 o t  4CO2 + 5H2O Nhận thấy: CO H O 2 2 n n  – Phản ứng này toả nhiệt mạnh nên alkane được dùng làm nhiên liệu dưới nhiều hình thức khác nhau như khí hoá lỏng, nhiên liệu lỏng và nhiên liệu rắn. 3. Ứng dụng làm nhiên liệu Bảng. Ứng dụng làm nhiên liệu của alkane Nhiên liệu khí hóa lỏng Nhiên liệu lỏng Nhiên liệu rắn Khí propane và butane dễ hoá lỏng, được dùng làm nhiên liệu cho bật lửa, bếp gas,... Các alkane ở trạng thái lỏng có thể dùng làm nhiên liệu dưới dạng xăng, dầu hoả, dầu diesel và nhiên liệu phản lực (jet fuel). Các alkane ở trạng thái rắn có thể dùng làm nhiên liệu dưới dạng nến paraffin. – Methane là thành phần chính của khí thiên nhiên, khí mỏ dầu, biogas,... được dùng để đun nấu, làm nhiên liệu cho các nhà máy luyện kim, gốm sứ, nhà máy điện.... – Propane, butane là thành phần chính của khí hoá lỏng (LPG – Liquid Petroleum Gas) được dùng để đun nấu, làm nhiên liệu cho một số động cơ, chạy máy phát điện,... – Xăng, dầu hoả, dầu diesel với thành phần chính là các alkane ở thể lỏng được sử dụng làm nhiên liệu cho các loại phương tiện giao thông vận tải và nhiều loại động cơ khác. Hình. Một số ứng dụng của alkane
4 BÀI TẬP Phần 1. Trắc nghiệm nhiều phương án a) Lí thuyết Câu 1. Phát biểu nào sau đây là không đúng? A. Trong phân tử hydrocarbon, số nguyên tử hydrogen luôn là số chẵn. B. Trong phân tử alkene, liên kết đôi gồm một liên kết σ và một liên kết π. C. Hydrocarbon no là hydrocarbon mà trong phân tử chỉ có liên kết đơn. D. Công thức chung của hydrocarbon no, mạch hở có dạng CnH2n. Câu 2. Công thức phân tử nào sau đây không phải là công thức của một alkane? A. C2H6. B. C3H6. C. C4H10. D. C5H12. Câu 3. Phát biểu nào sau đây không đúng (ở điều kiện thường)? A. Các alkane từ C1 đến C4 và neopentane ở trạng thái khí. B. Các alkane từ C5 đến C17 (trừ neopentane) ở trạng thái lỏng. C. Các alkane không tan hoặc tan rất ít trong nước và nhẹ hơn nước. D. Các alkane không tan hoặc tan rất ít trong các dung môi hữu cơ. Câu 4. Phát biểu nào sau đây là đúng? A. Những hợp chất mà trong phân tử chỉ có liên kết đơn là hydrocarbon no. B. Hydrocarbon chỉ có liên kết đơn trong phân tử là hydrocarbon no. C. Hydrocarbon có các liên kết đơn trong phân tử là hydrocarbon no. D. Hydrocarbon có ít nhất một liên kết đơn trong phân tử là hydrocarbon no. Câu 5. Phát biểu nào sau đây về alkane là không đúng? A. Trong phân tử alkane chỉ có liên kết đơn. B. Chỉ các alkane là chất khí ở điều kiện thường được dùng làm nhiên liệu. C. Các alkane lỏng được dùng sản xuất xăng, dầu và làm dung môi. D. Công thức chung của alkane là CxH2x+2, với x ≥ 1. Câu 6. Cho phương trình hóa học: 2X + 7O2 o  t 4CO2 + 6H2O X là A. C2H2. B. C2H4. C. C2H6. D. C6H6. Câu 7. Alkane là các hydrocarbon A. no, mạch vòng. B. no, mạch hở. C. không no, mạch hở. D. không no, mạch vòng. Câu 8. Dãy các alkane được sắp xếp theo thứ tự tăng dần phân tử khối là A. hexane, heptane, propane, methane, ethane. B. methane, ethane, propane, hexane, heptane.