Tiêu đề TT - các RL tâm thần thực tổn.docx ✅

CÁC RỐI LOẠN TÂM THẦN THỰC TỔN ThS. NGUYỄN QUANG NGỌC LINH I. ĐẠI CƯƠNG thực tổn: bệnh lý cơ thể ảnh hưởng đến chức năng não ex: các bệnh gan, suy thận… các cơ quan trong cơ thể tổn thương ở mức suy kiệt hoạt động kém sẽ ảnh hưởng đến chức năng não II. MÊ SẢNG
trong khám tâm thần có khám RL ý thức xem 1 BN ý thức đang tỉnh táo hay có bất thường, bên TK khám ý thức bằng thang điểm GCS trong tâm thần ko cần sd GCS mà chỉ cần hỏi xem có các RL về năng lực định hướng ko. tình trạng này BN vẫn tỉnh nhưng ý thức bị RL khởi phát cấp tính: hôm trc BN hoàn toàn bt nhưng hôm sau đã bất thường dao động: dao động các trch trong ngày của BN. ex: ngày nhẹ hơn tối nặng hơn nếu đang chăm sóc 1 BN nội khoa mà họ xuất hiện mê sảng tức là bly của BN đang nặng dần lên vì bệnh lý nặng ảnh hưởng chức năng não nhiều 50% sau PT: thường là PT lớn, PT tại não, PT tại các cơ quan kháng cholin làm giảm acetylcholine trong não
BN vào viện thường trong tình trạng hôn mê do RL chuyển hóa nhưng trong GD đầu có thể mới mê sảng nguyên nhân muốn nói đến là sự thay đổi các chất dẫn truyền TK tại não dẫn tới mê sảng → mê sảng là 1 HC nhưng nguyên nhân dẫn tới mê sảng rất đa dạng. có những nguyên nhân dẫn tới tăng dopamin tại não,
do tăng dopamin nó làm mất cân bằng dopamin-acetylcholine giảm tiết acetylcholin ex: nhiễm độc các thuốc, NT, PT, người lớn tuổi. -cơ chế thường gặp nhất là giảm acetylcholin tại não nếu như sd quá nhiều thuốc khác cholin, BN lớn tuổi, BN hạ HA, dinh dưỡng kém, PT, NT -giảm GABA trong tình trạng cai rượu hay sd quá liều benzodiazepin -tăng serotonin -tăng cortisol và beta-endotropin vì sao RL các chất dẫn truyền TK này or các nguyên nhân này dẫn đến mê sảng: mỗi người bệnh khi bị bệnh về nội ngoại khoa cấp tính, cấp trên 1 nền mạn tính khi 1 ng bị các RL này thì cơ thể của họ sẽ sản sinh ra các chất mà những chất này sẽ qua dc hàng rào máu não, bt hàng rào máu não ngăn cản chất lạ or chất ko phù hợp đi qua hàng rào máu não nhưng khi bị các bệnh ly về não or các bly cơ quan ảnh hưởng chức năng não thì các bly này còn gọi là các chất độc or tác nhân ko có lợi đi vào hàng rào máu não. với những tác nhân lạ đi vào hàng rào máu não nó sẽ làm hoạt động các TB hình sao và các vi TB TK đệm (những TB miễn dịch của TB máu não) dẫn tới tăng tiết các interleukin là tăng IL1,IL6, giảm BDS (YT dinh dưỡng), giảm IL10 → RL chức năng neuron