Nội dung text Nghị luận đoạn thơ, bài thơ.doc
Trang 3 + Nhớ đoàn binh trên bước đường hành quân nhiều gian khó, mệt nhọc. + Nhớ dáng kiều thơm khiến tâm hồn trở nên lãng mạn, đầy mơ mộng, tạo nên động lực chiến đấu. b. HÌNH ẢNH NGƯỜI LÍNH TÂY TIẾN - vẻ đẹp lãng mạn + Hình tượng người lính Tây Tiến đắm say với vẻ đẹp thơ mộng của núi rừng Tây Bắc Đoàn quân mỏi nhưng đầy mơ mộng: Hoa về trong đêm hơi, súng ngửi trời. + Người lính hòa mình với lễ hội, với con người Tây Bắc: chữ “bừng” vừa là ánh sáng đèn đuốc vừa là sự bừng khởi trong tâm trạng; âm nhạc, vũ đạo, ánh sáng đã hòa quyện tạo nên diện mạo đời sống tinh thần phong phú của người lính. + Lắng đọng hình ảnh người con gái đẹp trong không gian mơ màng, đẹp đẽ: hoa về trong đêm hơi, nàng e ấp, em xiêm áo, dáng kiều thơm, đêm mơ hà Nội: Người lính Tây tiến với cơ bản là học sinh sinh viên Hà Nội đầy mơ mộng, cảm xúc vẫn hào hoa, chan chứa tình cảm và nỗi nhớ quê nhà, nhớ bóng hình người con gái. - Vẻ đẹp hào hùng + Sự dữ dội của thiên nhiên, không gian chiến trận đã tạo nên sự gai góc, dữ dằn, chai sạn của người lính: Quân xanh màu lá, dữ oai hùm, không mọc tóc, mắt trừng. + Những mất mát, hi sinh trên con đường hành quân và chiến đấu: Anh bạn dãi dầu không bước nữa/ Gục trên súng mũ bỏ quên đời, Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh/ Áo bào thay chiếu anh về đất; Rải rác biên cương mồ viễn xứ. Những câu thơ mang âm vang khúc ca tráng sĩ chiến trận xưa, trang trọng, hào hùng và bi tráng. Những từ ngữ “bỏ quên”, “chẳng tiếc”... cho thấy thái độ bất cần, hiên ngang đối diện cái chết. + Nhà thơ nhớ về những khó khăn, gian khổ, mất mát, hi sinh với giọng thơ bùi ngùi, trầm buồn dẫu tinh thần chính vẫn là bi tráng. c. NGHỆ THUẬT - Thủ pháp tương phản đối lập: thiên nhiên và con người; khốc liệt và lãng mạn, mơ mộng, cái chết và tình yêu. - Nghệ thuật tượng trưng: Nhiều ý thơ, câu thơ mơ hồ, đa nghĩa giàu sức liên tưởng: Hoa về trong đêm hơi, oai linh thác gầm thét, hoa đong đưa, khúc độc hành… II. BÀI TẬP CỦNG CỐ Bài 1: Chỉ ra mạch liên kết giữa bốn đoạn của bài thơ Tây Tiến. Gợi ý làm bài: - Mạch cảm xúc được khơi gợi từ cảnh ngộ chia xa và nỗi nhớ về đoàn quân Tây Tiến một thời gắn bó; nỗi nhớ dạt dào, lan tỏa trong cả bài thơ và kết nối bốn đoạn thơ: + Nỗi nhớ thiên nhiên, con người miền Tây và chặng đường hành quân. + Nỗi nhớ đêm liên hoan văn nghệ trong doanh trại và một chuyến đi Châu Mộc. + Nỗi nhớ đoàn binh Tây Tiến hào hùng cùng cái chết bi tráng của người lính. + Nỗi niềm lưu luyến lúc chia xa đoàn quân Tây Tiến. - Lấy nỗi nhớ làm cảm xúc chủ đạo, hiện lên trong bài là những kỉ niệm ấn tượng nhất, đậm nét nhất. Bài 2: Chỉ ra những nét đặc sắc của bức tranh thiên nhiên được vẽ ra ở đoạn thơ thứ nhất bài thơ Tây Tiến. Gợi ý làm bài: - Bức tranh thiên nhiên với nét vẽ gân guốc, sắc cạnh: + Một miền đất hoang vu, xa lạ dường như chưa có dấu chân người được khơi gợi từ các địa danh: Sông Mã, Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu. + Một vùng núi non hùng vĩ, hiểm trờ, gập ghềnh: dốc cao, cồn mây heo hút, núi ngàn thước. + Thác nước “oai linh” gào thét dữ dội, cuồng nộ. + Vùng sơn cùng thủy tận kì bí với không khí âm u, rờn rợn đến ghê người: “Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”. - Bức tranh thiên nhiên với nét vẽ mềm mại, hài hòa: + Thiên nhiên bồng bềnh, hư ảo: Đêm hơi sương, hơi gió buông phủ trắng đất trời tạo nên một vẻ đẹp hư huyền, mông lung; những đóa hoa lung linh, lấp lánh trong đêm hơi. + Cảnh vật mang vẻ đẹp say lòng với không khí êm đềm, thơ mộng, hiền hòa: màn mưa dăng dăng như ờ chốn xa khơi bao phủ ngôi nhà sàn thấp thoáng.