Nội dung text Bài 8 Đại cương về polymer.pdf
1 BÀI 8: ĐẠI CƢƠNG VỀ POLYMER A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT I – Khái niệm và danh pháp 1. Khái niệm Polymer là hợp chất có khối lượng phân tử lớn, do nhiều đơn vị nhỏ (còn gọi là mắc xích) liên kết với nhau tạo nên. Các phân tử nhỏ tạo nên các mắc xích của polymer được gọi là các monomer. 2. Danh pháp Tên của polymer được hình thành như sau: poly + tên của monomer Khi tên của monomer gồm hai từ trở lên hoặc polymer được hình thành từ hai loại monomer trở lên thì tên của monomer được đặt trong dấu ngoặc đơn. Ví dụ: Polyethylene (hay PE): -(CH2-CH2)-n Poly(vinylchloride) (hay PVC): -(CH2-CHCl)-n. II – Tính chất vật lí Hầu hết các polymer là những chất rắn, không bay hơi, ít tan trong dung môi thông thường. Các polymer có khoảng nhiệt độ nóng chảy khá rộng. Đa số polymer nóng chảy tạo thành chất lỏng nhớt, khi để nguội sẽ rắn lại tạo thành chất nhiệt dẻo (PE, PVC, ...); một số polymer không nóng chảy mà bị phân hủy gọi là chất nhiệt rắn (PPF, ...). Một số polymer có tính dẻo, một số có tính đàn hồi, một số có thể kéo dài thành sợi bền; nhiều polymer có khả năng cách điện, cách nhiệt; nhiều polymer trong suốt. Chúng được ứng dụng làm những vật liệu khác nhau (chất dẻo, cao su, tơ, ...). III – Tính chất hóa học 1. Phản ứng giữ nguyên mạch polymer Các nhóm thế gắn vào mạch polymer có thể tham gia phản ứng mà không làm thay đổi mạch polymer. Những polymer có liên kết đôi trong mạch có thể tham gia phản ứng cộng vào liên kết đôi mà không làm thay đổi mạch polymer. 2. Phản ứng cắt mạch polymer Các polymer có nhóm chức trong mạch dễ bị thuỷ phân, chẳng hạn tinh bột, cellulose, capron, nylon- 6,6,... Một số polymer bị phân huỷ nhiệt thành các polymer mạch ngắn, cuối cùng tạo ra monomer ban đầu. Phản ứng này được gọi là phản ứng depolymer hoá 3. Phản ứng tăng mạch polymer Ở điều kiện thích hợp (về nhiệt độ, áp suất và có mặt xúc tác), các mạch polymer có thể phản ứng với nhau để tạo thành mạch dài hơn hoặc tạo thành mạng lưới (như phản ứng lưu hoá cao su).
3 b) Polymer là gì? Chúng có tính chất, ứng dụng gì và được điều chế như thế nào? Hƣớng dẫn giải a) Những vật dụng được làm bằng polymer gồm: ống nước; bàn, ghế nhựa, màng bọc thực phẩm, vật liệu cách nhiệt. b) Polymer là những hợp chất có phân tử khối lớn do nhiều đơn vị nhỏ (còn gọi là mắt xích) liên kết với nhau tạo nên. - Tính chất của polymer: Hầu hết các polymer là những chất rắn, không bay hơi, ít tan trong dung môi thông thường. + Các polymer có khoảng nhiệt độ nóng chảy khá rộng, một số polymer không nóng chẩy mà bị phân huỷ. + Một số polymer có tính dẻo, một só có tính đàn hồi, một số có thể kéo dài thành sợi bền; nhiều polymer có khả năng cách điện, cách nhiệt; nhiều polymer trong suốt. + Polymer có thể tham gia phản ứng giữ nguyên mạch, phân cắt mạch hoặc tăng mạch. - Ứng dụng của polymer: Chế tạo chất dẻo, cao su, tơ, thuỷ tinh hữu cơ, vật liệu cách điện, cách nhiệt. - Điều chế: bằng phản ứng trùng hợp hoặc trùng ngưng. Câu 2. [CD - SGK] Viết công thức cấu tạo và gọi tên các monomer tạo ra polymer trong bảng 8.1