Nội dung text 1. BÖLÜM.pdf
Giriş ı Proje ve Proje Yönetimi Proje Yönetimi, son derece kendine özgü nitelikler taşı- yan bir iş yönetimi konusudur. Bu konunun daha iyi anla- şılması ve karşılaşılan sorunların daha etkin çözümlere ka- vuşturulması amacıyla yapılan bilimsel çalışmalar son yıl- larda giderek yoğunlaşmaktadır. Proje ölçeklerinin ve buna bağlı olarak kullanılan kaynakların büyümesi, bu alanda etkinliğin sağlanması konusuna duyulan ilginin giderek artmasına yol açmaktadır. Bu ilgi ve bunun sonucu olarak yapılan kuramsal ve uygulamalı çalışmalar, proje yöneticile- rinin izleyebilecekleri güvenilir ilkeler, yöntemler ve benim- seyebilecekleri etkin yönetim sistemleri ortaya koyarak ba- şarı şanslarını artıracaktır. 13
Proje ve Proje Yönetimi • Proje uzun süreli bir çaba gerektirir. Endüstriyel birçok ürün, saatler hatta dakikalarla ifade edilen süreçler içerisinde üretilirken bir projenin tamamlanması için aylar veya yıllar süren çabalar harcanır. e Proje pahalı bir üründür. Birçok ürünle karşılaştırıldığında ölçeği ve nitelikleri nedeniyle proje ürünlerinin ortaya çıkarılması büyük parasal kaynakların kullanımını gerektirir. Pahalı ve benzersiz özelliklere sahip olmaları nedeniyle çoğu proje ürünleri, gerçekte henüz yapılmadan satılabilmek- te ya da sipariş üzerine üretilmektedir. Proje Yönetimi: Tanımı ve Temel Özellikleri Proje yönetimi, üretim, ticaret ya da hizmet sektöründe çalışan bir organizasyonun ele aldığı bir projenin amaçlarını gerçekleştirebilmek için kullandığı parasal ve parasal olma- yan kaynakların faaliyetlerini planlama, organizasyon, yö- netme, koordinasyon ve kontrol fonksiyonlarının bütünüdür. Burada amaç, belirli bir sürede, belirli bir bütçe ile öngörülen teknik sonuçları gerçekleştirmektir. Ancak, her proje kendine özgü olduğundan sonuçlar tam doğru ve kesin olarak öngörülemez. Özellikle, büyük ölçekli ve ileri teknik bilgi gerektiren projelerde zaman, maliyet güvenlik ve teknik başarı açısından bir belirsizlik, hatta önemli riskler söz konusu olmaktadır. Bir projenin yürütülmesi sırasında ortaya çıkabilecek tüm sorunlara ve risklere karşın sonuçtaki amaçların gerçekleşme- sini sağlamaya yönelik çabaların tümü proje yönetiminin kapsamı içindedir. Burada başarı, projeyi oluşturan faaliyetleri uygun bir sı- ra ve düzen içinde ele almaya ve kaynakları en uygun şekilde kullanmaya bağlı bulunmaktadır. Diğer bir ifadeyle; zaman, malzeme, insan, para, bilgi ve benzeri kaynakların etkin yö- 15
16 netilmesi ve yönlendirilmesi; maliyet, süre ve teknik başarı kriterleri ile belirlenen proje amaçlarının gerçekleştirilebilme- si için bir önkoşul olmaktadır. Proje yönetimi, modern işletmelerin karmaşık faaliyetle- rini planlı, düzenli ve kontrollü olarak gerçekleştirmek ve genel anlamda proje organizasyonlarında etkinliği sağlamak üzere yönetim biliminin bir uzmanlık alanı olarak ortaya çıkmış ve gelişme göstermiştir. Bu gelişme; proje ölçeklerinin büyümesi, teknolojinin ilerlemesi ve talebin çeşitlenmesi so- nucu hızlanmış, özellikle de büyük sistemlerin kurulmasında etkinlik sorununun önem kazanmasıyla giderek artan bir ilgi uyandırmıştır. Genel yönetim sürecinin temel unsurlarını içermekle be- raber, proje yönetimi, olağan işletme faaliyetlerinin yöneti- minden çok farklıdır. Özel organizasyon biçimlerini ve farklı planlama ve kontrol yöntemlerini gerektirir. Genel işletme yönetimi konusunda yapılan eğitim çalışmaları ve kazanılan tecrübeler etkin bir proje yönetimi için genellikle yeterli ol- mamaktadır. Proje yönetimi günümüzde, ayrı ve özel önemi bulunan son derece karmaşık bir yönetim alanı olarak geliş- mektedir. Özellikle ileri teknolojinin söz konusu olduğu alanlarda ve teknolojinin geliştirilmesini gerektiren özgün tasarımlarda proje yönetimi büyük önem kazanmaktadır. Bu tür projelerde planlama ve maliyet kontrolü son derece zordur. Karma.şık- lıklar, belirsizlikler ve güçlükler, farklı organizasyon yapıla- rını, farklı yetki - sorumluluk ilişkilerini ve özel planlama kontrol tekniklerini gerekli kılar. Bu özel teknikler ve uygu- lamalar, küçük ölçekli projelerde de çeşitli şekillerde kullanı- labilmekte ve yararlı sonuçlar sağlamaktadır. Ancak, büyük ölçekli uygulamalarda başarılı proje yönetimi, faaliyetleri kolaylaştıran ve etkinliği artıran çok önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Büyük projelerde birçok kişi ve kuruluşun ortak amaç için birlikte çalışması, uzun zaman aralıkları, belirsizlikler ve ANKUZEF