Nội dung text Chuyên đề 1 - Chủ đề 1 Làm quen với Vật lí - GV.pdf
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 1 a. Đối tượng nghiên cứu gồm: các dạng vận động của VẬT CHẤT (chất, trường) và NĂNG LƯỢNG. b. Mục tiêu của môn Vật lí: là khám phá ra quy luật tổng quát nhất chi phối sự vận động của vật chất và năng lượng, cũng như tương tác giữa chúng ở mọi cấp độ: vi mô, vĩ mô. • Cấp độ vi mô là cấp độ dùng để mô phỏng vật chất nhỏ bé • Cấp độ vĩ mô là cấp độ dùng để mô phỏng tầm rộng lớn hay rất lớn của vật chất Mục tiêu học tập môn Vật lí: Giúp học sinh hình thành, phát triển năng lực vật lí với các biểu hiện chính: • Có được những kiến thức, kỹ năng cơ bản về vật lí. • Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học để khám phá, giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống. • Nhận biết được năng lực, sở trường của bản thân, định hướng nghề nghiệp. Chuyên đề 1 MỞ ĐẦU Chủ đề 1 LÀM QUEN VỚI VẬT LÍ I Tóm tắt lý thuyết 1 Đối tượng nghiên cứu và mục tiêu của Vật lí 2 Quá trình phát triển của vật lí
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 2 Tuy nhiên, việc ứng dụng các thành tựu của vật lý vào công nghệ không chỉ mang lại lợi ích cho nhân loại mà còn có thể làm ô nhiễm môi trường sống, hủy hoại hệ sinh thái,... nếu không được sử dụng đúng phương pháp, đúng mục đích. - Giai đoạn 1: Các nhà triết học tìm hiểu thế giới tự nhiên dựa trên quan sát và suy luận chủ quan: từ năm 350 trước Công nguyên đến thế kỉ XVI (tiền Vật lí) - Giai đoạn 2: Các nhà vật lý dùng phương pháp thực nghiệm để tìm hiểu thế giới tự nhiên: từ thế kỉ XVII đến cuối thế kỉ XIX (Vật lí cổ điển) - Giai đoạn 3: Các nhà vật lý tập trung vào các mô hình lí thuyết tìm hiểu thế giới vi mô và sử dụng thí nghiệm để kiểm chứng: Từ cuối thế kỉ XIX đến nay (Vật lí hiện đại) Lịch sử loài người đã trải qua 4 cuộc cách mạng công nghiệp dựa trên những kết quả nghiên cứu của Vật lí: 1. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất (thế kỉ XVIII): thay thế sức lực cơ bắp bằng sức lực máy móc. 2. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai (thế kỉ XIX): là sự xuất hiện các thiết bị dùng điện trong mọi lĩnh vực sản xuất và đời sống con người. 3. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba (những năm 70 của thế kỉ XX): là tự động hóa các quá trình sản xuất 4. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (đầu thế kỉ XXI): là sử dụng trí tuệ nhân tạo, robot, internet toàn cầu, công nghệ vật liệu siêu nhỏ (nano); là sự xuất hiện các thiết bị thông minh. 3 Vai trò của VL với KH, kĩ thuật và công nghệ Vật lí là cơ sở của khoa học tự nhiên và công nghệ.
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 3 a. Phương pháp thực nghiệm: dùng thí nghiệm để phát hiện kết quả mới giúp kiểm chứng, hoàn thiện, bổ sung hay bác bỏ giả thuyết nào đó. Kết quả mới này cần được giải thích bằng lí thuyết đã biết hoặc li thuyết mới. b. Phương pháp mô hình: Dùng các mô hình để nghiên cứu, giải thích các tính chất của vật thật, tìm ra cơ chế hoạt động của nó. ❖ Phương pháp lí thuyết (là 1 trường hợp của phương pháp mô hình): sử dụng ngôn ngữ toán học và suy luận lí thuyết để phát hiện một kết quả mới. Kết quả mới này cần được kiểm chứng bằng thực nghiệm. Hai phương pháp thực nghiệm và lí thuyết hỗ trợ cho nhau, trong đó phương pháp thực nghiệm có tính quyết định. 4 Các phương pháp nghiên cứu vật lí Sơ đồ hóa quá trình tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí Quan sát, suy luận Đề xuất vấn đề Hình thành giả thuyết Kiểm tra giả thuyết Rút ra kết luận Điều chỉnh hoặc bác bỏ giả thuyết 5 Ảnh hưởng của Vật lí trong một số lĩnh vực
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 4 Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 18. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án. (Mỗi câu trả lời đúng thí sinh được 0,25 điểm) Câu 1: Lĩnh vực nghiên cứu nào sau đây là của Vật lí? A. Nghiên cứu về sự thay đổi của các chất khi kết hợp với nhau. B. Nghiên cứu sự phát minh và phát triển của các vi khuẩn. C. Nghiên cứu về các dạng chuyển động và các dạng năng lượng khác nhau. D. Nghiên cứu về sự hình thành và phát triển của các tầng lớp, giai cấp trong xã hội. Câu 2: (SBT-KNTT) Thành tựu nghiên cứu nào sau đây của Vật lí được coi là có vai trò quan trọng trong việc mở đầu cho cuộc cách mạng công nghệ lần thứ nhất? A. Nghiên cứu về lực vạn vật hấp dẫn. B. Nghiên cứu về nhiệt động lực học. C. Nghiên cứu về cảm ứng điện từ. D. Nghiên cứu về thuyết tương đối. Câu 3: (SBT-KNTT) Cách sắp xếp nào sau đây trong 5 bước của phương pháp thực nghiệm là đúng? A. Xác định vấn đề cần nghiên cứu, dự đoán, quan sát, thí nghiệm, kết luận. B. Quan sát, xác định vấn đề cần nghiên cứu, thí nghiệm, dự đoán, kết luận. C. Xác định vấn đề cần nghiên cứu, quan sát, dự đoán, thí nghiệm, kết luận. D. Thí nghiệm, xác định vấn đề cần nghiên cứu, dự đoán, quan sát, kết luận. Vật lí ảnh hưởng mạnh mẽ và có tác động làm thay đổi mọi lĩnh vực hoạt động của con người. Dựa trên nển tảng vật lí, các công nghệ mới được sáng tạo với tốc độ vũ bão Thông tin liên lạc Y tế Công nghiệp Nông nghiệp Nghiên cứu khoa học II Đề trên lớp 1 Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (6 điểm)