TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN ----------------------------- Hà Nội - 2019 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ 2019 | PDF | 100 Pages
[email protected] PHÁT TRIỂN CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH CAO BẰNG Mai Thúy Phương
1 CHƢƠNG 1 NHỮNG CƠ SỞ CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1.“Sự cần thiết và ý nghĩa của cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại“ 1.1.1. “Khái niệm và đặc điểm cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại“ 1.1.1.1 “Khái niệm cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại“ ““Cho vay là một phạm trù kinh tế khách quan, có quá trình ra đời, tồn tại và phát triển cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa. Nó phản ánh mối quan hệ vay mượn giữa các chủ thể dựa trên nguyên tắc hoàn trả. Theo đó, người cho vay sẽ chuyển giao quyền sử dụng của hàng hóa hoặc tiền tệ thuộc sở hữu của mình sang người vay và người vay có nghĩa vụ hoàn trả lại người cho vay một lượng giá trị lớn hơn lượng giá trị ban đầu đã nhận.” “ (1) Cho vay vốn Chủ thể cho vay (Lender) Chủ thể đi vay (Borrower) Hoàn trả cả gốc lẫn lãi (2) ““Cho vay là mối quan hệ giao dịch giữa 2 chủ thể (NHTM và người vay), trong đó một bên (NHTM) chuyển giao tiền cho bên kia (người vay) sử dụng trong một thời gian nhất định, đồng thời bên nhận tiền cam kết hoàn trả vốn (gốc + lãi) cho bên vay vô điều kiện theo thời hạn đã thỏa thuận“.” “*Cho vay tiêu dùng“ “Có nhiều quan điểm, khái niệm khác nhau về lĩnh vực cho vay tiêu dùng, nhưng về bản chất các khái niệm nay là khá tương đồng nhau: “ “-Cho vay tiêu dùng“là hình thức cấp tín dụng đối với người tiêu dùng nhằm tài trợ cho chính sự tiêu dùng.”[8], [9] “ “-Cho vay tiêu dùng“là quan hệ kinh tế giữa một bên là ngân hàng và một bên là cá nhân người tiêu dùng trong đó ngân hàng chuyển giao tiền cho khách hàng với
2 nguyên tắc người đi vay (khách hàng) sẽ hoàn trả cả gốc lẫn lãi tại một thời điểm xác định trong tương lai.” [8], [9] “ “-Cho vay tiêu dùng“là hình thức cấp tín dụng trong đó ngân hàng thỏa thuận để khách hàng là cá nhân hay hộ gia đình sử dụng một khoản tiền với mục đích tiêu dùng, với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi sau một thời gian nhất định”.[8], [9] “ “- Theo quy định tại thông tư 39/2016/TT – NHNN, khái niệm cho vay tiêu dùng được quy định như sau: “Cho vay phục vụ nhu cầu đời sống là việc tổ chức tín dụng cho vay đối với khách hàng là cá nhân để thanh toán các chi phí cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân đó, gia đình của cá nhân đó”. [15], [20] “ “*Phát triển cho vay tiêu dùng“ “Theo Từ điển tiếng Việt năm 1994 của Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Trung tâm từ điển học Hà Nội – Việt Nam: “Phát triển là biển đổi hoặc làm cho biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp, ví dụ: phát triển văn hoá, phát triển nhảy vọt ...”. Như vậy thì phát triển không chỉ đơn thuần tăng lên hay giảm đi về lượng mà còn có sự biến đồi về chất của sự vật hay hiện tượng bất kỳ nào đó. “ “Trong lĩnh vực ngân hàng: Phát triển cho vay tiêu dùng là sự gia tăng cả về quy mô và chất lượng khoản vay, tức là: quy mô cho vay mở rộng, số lượng khách hàng ngày càng gia tăng, đa dạng hoá đối tượng cho vay, tỷ lệ nợ xấu giảm, lợi nhuận gia tăng... “ “Hoạt động cho vay của ngân hàng ra đời và phát triển gắn liền với sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng. Đối tượng của hoạt động cho vay ngân hàng là vốn tiền tệ, trong đó: ngân hàng là người cho vay còn tổ chức, cá nhân là người đi vay. “ “Cho vay là hoạt động sinh lời lớn nhất song cũng là hoạt động có rủi ro cao nhất của NHTM. Đây là hoạt động quan trọng nhất của các ngân hàng nói riêng và của các trung gian tài chính nói chung, chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng sổ tài sản và tạo thu nhập từ lãi lớn. Phần lớn các NHTM, khoản mục cho vay chiếm quá nửa giá trị tổng tài sản và mang lại thu nhập chiếm tỷ trọng lớn (khoảng 60%) so với tổng thu nhập của Ngân hàng. “
3 1.1.1.2. “Đặc điểm cho vay tiêu dùng tại các Ngân hàng thương mại“ “-“Quy mô mỗi khoản vay nhỏ, số lượng các khoản vay nhiều: Các khách hàng cá nhân khi tìm đến ngân hàng với mục đích tiêu dùng, khoản vay cho các mục đích này thường có nhu cầu vốn không cao vì phục vụ trực tiếp nhu cầu chi tiêu cho cuộc sống như: mua nhà, xây dựng, sửa chữa nhà cửa, mua sắm thiết bị,... Mặt khác, nếu xét về quy mô thì số lượng khách hàng là khá lớn, từ tuổi tác, công việc, thu nhập... đều rất đa dạng chiếm nhiều thành phần trong xã hội. Khi xã hội ngày càng phát triển, con người sẽ quan tâm hơn đến nhu cầu cải thiện và nâng cao mức sống, đó chính là yếu tố quan trọng làm tăng nhu cầu vay vốn tiêu dùng đối với người dân”. “ -““Các khoản cho vay tiêu dùng tiềm ẩn các yếu tố rủi ro cao: Thông tin tài chính của cá nhân và hộ gia đình thường khó minh bạch như thông tin về doanh nghiệp (có thể kiểm tra qua báo cáo tài chính, báo cáo thuế, báo cáo kiểm toán ...), dẫn đến rủi ro đạo đức và rủi ro thông tin. Các cá nhân có thể tìm cách đưa ra những thông tin sai lệch hoặc trốn tránh nghĩa vụ trả nợ cho dù có khả năng thanh toán”. “ “ -“Nguồn trả nợ chủ yếu là từ thu nhập ổn định và các nguồn thu nhập khác có thể chứng minh tại thời điểm hiện tại của người vay. Do đó, nếu người vay gặp các biến cố bất ngờ ảnh hưởng đến thu nhập như: sức khoẻ suy giảm, mất việc làm ... ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong thu hồi nợ. Đây là rủi ro mang tính khách quan khó lường trước được, khác với sản phẩm vay kinh doanh ta có thể hạn chế thông qua nâng cao chất lượng thẩm định phương án sản xuất kinh doanh”. “ “-“Các khoản cho vay tiêu dùng có chi phí khá lớn so với các hình thức vay khác: Do giá trị mỗi món vay tiêu dùng có giá trị không lớn, số lượng món vay lại nhiều do đó nhân lực và tài nguyên của ngân hàng dành cho các khoản vay này khá lớn, từ khâu tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, cho vay, giải ngân cũng như kiểm soát sau vay và thu nợ đối với khách hàng. Mặt khác, ngân hàng cũng gặp khó khăn để quản lý các khoản cho vay tiêu dùng với lý do thông tin của khách hàng cá nhân thường không công khai minh bạch như ở các doanh nghiệp lớn. Từ các yếu tố trên có thể thấy cho vay tiêu dùng có chi phí lớn hơn so với các hình thức cho vay khác. “ 1.1.2. “Sự cần thiết của cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại“