Tiêu đề Bài 36. DA VÀ ĐIỀU HOÀ THÂN NHIỆT Ở NGƯỜI - GV.docx ✅

+ Bệnh viện Bỏng Quốc gia đã nghiên cứu, xử lí và sử dụng da ếch tươi, da ếch đông khô tiệt trùng bằng tia Gamma hoặc sử dụng trung bì da heo tươi, da heo đông khô ở độ lạnh sâu để ghép da, điều trị vết bỏng cho người bệnh. + Gần đây, công nghệ nhân nuôi tế bào sợi được chuyển giao từ Nga và Singapore giúp Bệnh viện Bỏng Quốc gia thành công trong việc cấy nguyên bào sợi trong nghiên cứu và điều trị bỏng. II. ĐIỀU HÒA THÂN NHIỆT Ở NGƯỜI 1. Khái niệm thân nhiệt  - Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể. Mỗi vùng có nhiệt độ khác nhau cao nhất ở gan, máu rồi đến da. - Thân nhiệt bình thường của người là 37 o C và dao động không quá 0,5 o C. 2. Vai trò và cơ chế duy trì thân nhiệt ổn định ở người - Vai trò của việc duy trì thân nhiệt ổn định ở người: + Thân nhiệt của người được duy trì ổn định quanh một giá trị nhất định ngay cả khi nhiệt độ của môi trường cao hơn hoặc thấp hơn nhiệt độ cơ thể. Thân nhiệt duy trì ổn định giúp các quá trình sống trong cơ thể diễn ra bình thường. + Nếu thân nhiệt dưới 35 o C hoặc trên 38 o C thì tim, hệ thần kinh và các cơ quan khác có thể bị rối loạn, ảnh hưởng đến các hoạt động sống của cơ thể. - Cơ chế duy trì thân nhiệt gồm cơ chế thần kinh và cơ chế thể dịch: + Cơ chế thần kinh: Sự tăng, giảm quá trình dị hóa để điều tiết sự sinh nhiệt, cùng với các phản ứng co và dãn mạch máu, tiết mồ hôi, co cơ chân lông,… để điều khiển quá trình tỏa nhiệt đều là các phản xạ được thực hiện dưới sự điều khiển của hệ thần kinh. Hệ thần kinh giữ vai trò chủ đạo trong hoạt động điều hòa thân nhiệt. + Cơ chế thể dịch: Lượng hormone tiết ra nhiều hay ít làm quá trình chuyển hóa tăng hoặc giảm, góp phần duy trì ổn định thân nhiệt. - Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt: Da là cơ quan đóng vai trò quan trọng nhất trong điều hoà thân nhiệt. + Khi trời nóng và khi lao động nặng, mao mạch ở da dãn giúp tỏa nhiệt nhanh, đồng thời, tăng cường tiết mồ hôi, mồ hôi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể. + Khi trời lạnh, mao mạch ở da co lại, cơ chân lông co để giảm sự tỏa nhiệt. Ngoài ra, khi trời quá lạnh, còn có hiện tượng cơ co dãn liên tục gây phản xạ run để sinh nhiệt.
3. Một số phương pháp phòng chống nóng, lạnh cho cơ thể a. Phòng chống nóng, lạnh cho cơ thể - Khi thời tiết nắng nóng, cần giữ cho cơ thể mát mẻ bằng cách tránh tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp. - Khi thời tiết lạnh, cần phải giữ ấm cơ thể đặc biệt là các vùng ngực, cổ, chân, tay. Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao để tăng cường khả năng chống nóng và lạnh của cơ thể. b. Phòng chống cảm nóng, cảm lạnh - Khi ở ngoài trời nắng quá lâu, trung tâm điều hòa thân nhiệt bị tác động, dẫn đến cảm nóng. Để phòng chống cảm nóng nên tránh ánh nắng trực tiếp vào vùng sau gáy, uống đủ nước,… - Khi trời mưa, lạnh hay thay đổi thời tiết đột ngột, cơ thể dễ bị cảm lạnh do tác nhân chính là virus gây bệnh ở đường hô hấp. Cần vệ sinh mũi, miệng sạch sẽ, sục họng bằng nước muối sinh lý, uống nước ấm,.. để phòng chống cảm lạnh.