Nội dung text 09. Chuyên LAM SƠN - THANH HÓA ( 2025 - 2026 ).Image.Marked.pdf
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA ĐỀ CHINH THỨC (Đề thi gồm 04 trang) KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2025-2026 MÔN THI: KHOA HỌC TỰ NHIÊN (Dùng cho thí sinh thi vào lớp chuyên Hóa học) Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 04/6/2025 Cho biết: H=1 ; C=12 ; O=16 ; Na=23 ; S=32 ; Cl=35,5 ; Ca=40 ; Fe=56 ; Cu=64. A. Phần chung: (I điểm) Câu I. Bột calcium carbonate hoặc bột calcium oxide đều có thể được sử dụng để điều chỉnh pH của đất chua. 1. Vì sao hai chất trên có khả năng điều chỉnh pH của đất? 2. Phản ứng của calcium carbonate với ion H trong đất có thể được mô tả như sau: 2 C 3 2 2 aCO 2H Ca H O CO Tính khối lượng bột calcium carbonate (kg) cần để chuyển hoá 500 mol H+ có trong một khu đất. 3. Vi sao sau quá trình điều chỉnh pH của đất bằng calcium carbonate thì đất cũng trở nên ẩm và tơi xốp hơn? 4. Có thể cho trực tiếp calcium oxide vào ao nuôi cá để điều chỉnh pH của nước trong ao không? Vì sao? B. Phần riêng: (9 điểm) Câu II. (1,5 điểm) 1. Các nguyên tố X, Y, T, M trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học được mô tả như hình vẽ bên: Biết nguyên tử của nguyên tố Y có 2 lớp electron và có 7 electron ở lớp ngoài cùng. a) Xác định vị trí (chu kì, nhóm) của các nguyên tố X, Y, T, M trong bảng tuần hoàn. b) Viết công thức phân tử của acid tương ứng với oxide cao nhất của nguyên tố M . c) Viết phương trình hóa học giữa oxide cao nhất của T với dung dịch NaOH dư. 2. Để tách lấy lượng phân bón KCl người ta thường tách KCl khỏi quặng sylvinite, thành phần chính của quặng là NaCl , KCl . Vì NaCl và KCl có nhiều tính chất tương tự nhau nên người ta không dùng phương pháp hóa học để tách chúng. Thực tế người ta dựa vào độ tan (S) khác nhau trong nước theo nhiệt độ để tách hai chất này. Bước 1: Hòa tan một lượng quặng sylvinite được nghiền nhỏ vào 1000 gam nước ở 100oC, lọc bỏ phần không tan thu được dung dịch bão hòa. Bước 2: Làm lạnh dung dịch bão hòa đến 0oC (lượng nước không đổi) thấy tách ra m1 gam chất rắn. Bước 3: Tiếp tục cho m1 gam chất rắn này vào 100 gam H2O ở 10oC, khuấy đều thì tách ra m2 gam chất rắn không tan. a) Ở bước 1, muối nào tan nhiều trong nước hơn? b) Xác định m1 2 ,m . 1. Trong thời gian gần đây, các vụ hỏa hoạn xảy ra liên tục với quy mô và mức độ tổn thất ngày càng nghiêm trọng. Khói từ các đám cháy chứa nhiều khí độc hại như carbon monoxide (CO), hydrogen cyanide (HCN) và các khí gây kích úng khác. Các khí này làm giảm khả năng hấp thụ oxygen của máu, dẫn đến mất ý thức nhanh chóng và tử vong nếu không được sơ cứu và thoát nạn kịp thời. a) Nêu hai biện pháp phòng chống cháy nổ trong gia đình. b) Hành động cần thiết để thoát khỏi đám cháy là đi khom và dùng khăn ướt bịt mũi. Em hãy cho biết tác dụng của hành động đó. c) Hãy giải thích vì sao không dùng nước để dập tắt các đám cháy xăng, dầu. 2. Kim loại zinc (kẽm) được tách từ quặng chứa khoáng vật sphalerite (thành phần chính là chất A) a) Viết phương trình hóa học của quá trình tách zinc từ A.
STT Nguyên liệu và chi phí Đơn giá (đồng) 1 Mỡ lợn 36000/1 kg 2 Dung dịch NaOH 40% 22800/1 kg 3 Phụ gia + Chất độn 120000/1 kg 4 Nhân công, máy móc, chi phí khác 3600/100 gam thành phẩm Giả sử hiệu suất phản ưng đạt 100% và khối lượng muối của các acid béo trong xà phòng thành phẩm chiếm 70% về khối lượng, còn lại là chất phụ gia và chất độn. Chi phí sản xuất một bánh xà phòng có khối lượng 90 gam mà nhà máy trên sản xuất là bao nhiêu (đồng)? 2. Xăng E5 là một loại xăng sinh học, được tạo thành khi trộn 5 thể tích C2H5OH(D 0,8g / mL) với 95 thể tích xăng truyền thống. Giả sử xăng truyền thống chỉ chứa hai alkane C8H18 và C9H20 (tỷ lệ mol tương ứng 3: 4,D 0,7g / mL ). Biết nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy 1 mol các chất trong xăng E5 như sau: Thành phần xăng E5 C2H5OH C8H18 C9H20 Nhiệt tỏa ra (kJ/mol) 1365,0 5928,7 6119 Trung bình một chiếc xe máy di chuyển được 1 km thì cần một nhiệt lượng chuyển thành công cơ học có độ lớn là 211,8 kJ. Nếu chiếc xe máy đó di chuyển từ Thanh Hóa đến Ninh Bình với quãng đường là 100 km thì cần tối thiểu bao nhiêu lít xăng E5? (biết hiệu suất sử dụng nhiên liệu của động cơ xe máy là 30%). 3. Giấm ăn là dung dịch acetic acid có nồng độ khoảng 2-5%, thường được điều chế bằng phương pháp lên men truyền thống từ ethylic alcohol ở nhiệt độ 25 30 C . Lấy 4,6 lít ethylic alcohol 0 14 lên men với hiệu suất đạt 30% người ta thu được dung dịch giấm ăn. Tính nồng độ phần trăm của acetic acid trong giẩm ăn vừa được điều chế. Biết rằng C2H3OH 2 3 H O d 0,8g / ml ;d 1g / ml. Câu VII (1 điểm) 1. Vận dựng kiến thức hoá học để giải thích các vấn đề thực tiễn dưới đây: a) Sử dụng thuốc mezapulite (chứa magnesium silicate, magnesium carbonate, aluminium hydroxide...) để chữa đau dạ dày do thừa acid. b) Muối nở (baking soda - sodium hydrogen carbonate) là một nguyên liệu quan trọng trong nhiều công thức làm bánh. 2. Tiến hành thí nghiệm: Cho 2 mL ethylic alcohol, 2 mL acetic acid vào ống nghiệm A lắc nhę, sau đó thêm tiếp khoảng 5 giọt dung dịch sulfuric acid đặc và lắp dụng cụ như hình bên: Bước 1: Đun nóng cẩn thận ống nghiệm A khoảng 5-7 phút, rồi dừng lại. Bước 2: Thêm 2 mL nước cất vào ống nghiệm B rồi lắc nhẹ, sau đó để yên và quan sát. a) Viết phương trình hóa học xảy ra, cho biết vì sao sau khi thêm nước vào ống nghiệm B xuất hiện hai lớp chất lỏng phân tầng? b) Nếu thay ethylic alcohol bằng isoamylic alcohol 3 2 2 2 2 CH CH CH CH OH thì sản phẩm thu được có mùi gì? Viết phương trình hóa học xảy ra. ---------------------- Hết ----------------------
HƯỚNG DẪN GIẢI A. Phần chung: (I điểm) Câu I. Bột calcium carbonate hoặc bột calcium oxide đều có thể được sử dụng để điều chỉnh pH của đất chua. 1. Vì sao hai chất trên có khả năng điều chỉnh pH của đất? 2. Phản ứng của calcium carbonate với ion H trong đất có thể được mô tả như sau: 2 C 3 2 2 aCO 2H Ca H O CO Tính khối lượng bột calcium carbonate (kg) cần để chuyển hoá 500 mol H+ có trong một khu đất. 3. Vi sao sau quá trình điều chỉnh pH của đất bằng calcium carbonate thì đất cũng trở nên ẩm và tơi xốp hơn? 4. Có thể cho trực tiếp calcium oxide vào ao nuôi cá để điều chỉnh pH của nước trong ao không? Vì sao? Hướng dẫn giải: Câu I. Giải pháp giảm độ chua của đất: 1. Calcium carbonate hoặc bột calcium oxide có khả năng điều chỉnh pH của đất vì: CaCO3, CaO đều phản ứng được với acid trong đất, làm giảm nồng độ acid trong đất. Từ đó, làm thay đổi pH của đất. Các phản ứng: CaCO3 + 2H+ → Ca2+ + CO2↑+ H2O CaO + 2H+ → Ca2+ + H2O 2. Khối lượng bột calcium carbonate: Phản ứng của calcium carbonate với ion H+ trong đất có thể được mô tả như sau: CaCO3 + 2H+ → Ca2+ + CO2↑+ H2O 250 500 mol => Khối lượng CaCO3 = 250.100 = 25000 (gam) = 25 (kg) 3. Sau quá trình điều chỉnh pH của đất bằng calcium carbonate thì đất cũng trở nên ẩm và tơi xốp hơn: Trong quá trình điều chỉnh pH sản phẩn có nước và CO2 nên đất tăng độ ẩm và tơi xốp hơn. 4. Nguyên nhân không nên cho trực tiếp calcium oxide vào ao nuôi cá để điều chỉnh pH của nước trong ao: Vì phản ứng giữa CaO và nước là phản ứng toả nhiều nhiệt, làm nước nóng lên gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái trong nước.