Nội dung text CHƯƠNG 6. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG-HS.pdf
1 CHƢƠNG 6 : TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT................................................................................................................2 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025...............................................7 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN) 7 Mức 1: Nhận biết .............................................................................................................................7 Dạng 1: Khái niệm tốc độ phản ứng, biểu thức tính tốc độ phản ứng. ..................................7 Dạng 2: Các yếu tố ảnh hƣởng đến tốc độ phản ứng.............................................................10 Mức 2: Thông hiểu ........................................................................................................................13 Dạng 1: Các yếu tố ảnh hƣởng tốc độ phản ứng ....................................................................13 Dạng 2: Tốc độ trung bình của phản ứng...............................................................................18 Mức 3: Vận dụng ...........................................................................................................................19 Dạng 1: Các yếu tố ảnh hưởng tốc độ phản ứng.........................................................................19 Dạng 2: Tốc độ trung bình của phản ứng....................................................................................23 Dạng 3: Định luật tác dụng khối lượng.......................................................................................25 Dạng 4: Hệ số nhiệt độ Van't Hoff..............................................................................................26 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI ..........................................................................28 Dạng 1: Phương trình tốc độ và hằng số tốc độ phản ứng..........................................................28 Dạng 2: Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng ..................................................................30 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.................................................................33 Mức 2: Thông hiểu ........................................................................................................................33 Dạng 1: Các yếu tổ ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng ..................................................................33 Dạng 2: Tính tốc độ phản ứng ....................................................................................................34 Dạng 3: Định luật tác dụng khối lượng.......................................................................................35 Dạng 4: Hệ số nhiệt độ Van't Hoff..............................................................................................36 Mức 3: Vận dụng ...........................................................................................................................37 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN..........................................................................................................37 Dạng 1: Giải thích tốc độ phản ứng thông qua đồ thị, hình ảnh, bảng số liệu............................37 Dạng 2 : Tính tốc độ trung bình của phản ứng ...........................................................................47 Dạng 3 : Bài tập liên quan đến hệ số nhiệt độ Van't Hoff. .........................................................54 Dạng 4: Bài tập liên quan đến định luật tác dụng khối lượng.....................................................55
2 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I. KHÁI NIỆM BIỂU THỨC TÍNH TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC 1. Khái niệm tốc độ phản ứng - Khi phản ứng hoá học xảy ra, lượng chất đầu giảm dần theo thời gian, trong khi lượng chất sản phẩm tăng dần theo thời gian Tốc độ phản ứng của một phản ứng hóa học là biến thiên nồng độ của một trong các chất phản ứng hoặc sản phẩm trong một đơn vị thời gian (v) (tốc độ trung bình). Tốc độ trung bình của một phản ứng hóa học là tốc độ được tính trong một khoảng thời gian. Tốc độ tức thời của một phản ứng hóa học là tốc độ được tính trong một khoảng thời gian vô cùng ngắn. Đơn vị tốc độ phản ứng: (đơn vị nồng độ)/(đơn vị thời gian)-1 ví dụ: mol.L-1 .s-1 hay M.s-1 ; s là giây. 2. Biểu thức tính tốc độ phản ứng Phản ứng tổng quát: aA + bB dD + eE Tốc độ trung bình của phản ứng đƣợc tính theo biểu thức: A B D E tb 1 1 1 1 C C C C v . . . a t b t d t e t Trong đó: Gọi CA, CB, CD, CE lần lượt là biến thiên lượng chất các chất A, B, D, E trong khoảng thời gian t. tb : tốc độ trung bình của phản ứng C=C2 – C1: sự biến thiên nồng độ. t= t2 – t1: biến thiên thời gian. C1,C2 là nồng độ của một chất tài 2 thời điểm tương ứng t1, t2
3 * Ví dụ 1: Cánh diều Cho phản ứng phân hủy N2O5 : 2N2O5(g) 4NO2(g) + O2(g) Nồng độ của mỗi chất trong phản ứng trên tại thời điểm t1 = 0, t2 = 100s được cho trong bảng sau: Nồng độ (M) Thời gian N O2 5 C NO2 C O2 C t1 = 0 s 0,0200 0 0 t2 = 100 s 0,0169 0,0062 0,0016 Tính độ tính theo N2O5 được tính như sau: N O2 5 tb 1 C v 2 t 1 (0,0169 0,0200) 5 1 1,55.10 M.s 2 100 Tính độ tính theo NO2 được tính như sau: NO2 tb 1 C v 4 t 1 (0,0062 0) 5 1 1,55.10 M.s 4 100 * Ví dụ 2: Chân trời sáng tạo Mg(s) + 2HCl(aq) MgCl2(aq) + H2(g) Sau 40 giây nồng độ của dung dịch HCl giảm từ 0,8M về còn 0,6M. Tính tốc độ trung bình của phản ứng theo nồng độ HCl trong 40 giây. HCl tb 1 C v 2 t 1 (0,6 0,8) 3 1 2,5.10 M.s 2 40 * Ví dụ 3: Kết nối tri thức Xét phản ứng phân huỷ H2O2: H2O2 H2O + 1 2 O2 Kết quả thí nghiệm đo nồng độ H2O2 tại các thời điểm khác nhau được trình bày theo bảng sau: Thời gian phản ứng (h) 0 3 6 9 12 Nồng độ H2O2 (mol/l) 1,000 0,707 0,500 0,354 0,250 Tốc độ tính theo H2O2 như sau H O2 2 tb 1 C v 1 t 1 (0,707 1,000 1 3 1 (0,707 1,000) 1 0,098M.h 1 3 II. ĐỊNH LUẬT TÁC DỤNG KHỐI LƢỢNG Ở nhiệt độ không đổi, tốc độ phản ứng tỉ lệ với tích số nồng độ của các chất tham gia phản ứng với số mũ thích hợp. - Xét phản ứng aA + bB dD + eE + Mối quan hệ giữa nồng độ và tốc độ tức thời của phản ứng hóa học được biễu diễn bằng biểu thức: