Tiêu đề 847625360-3-Chuyen-Đề-Đọc-Hiểu-Va-Viết-Phan-Tich-Đanh-Gia-Truyện.docx ✅

1 TẢI BẢN WORD LIÊN HỆ ZALO: 0389907714 CHUYÊN ĐỀ: TRUYỆN Chuyên đề gồm có các phần sau: Phần Một: Đọc hiểu truyện I. Kĩ năng đọc hiểu. II. Ví dụ minh họa III. Đề xuất các luyện các đề Phần Hai: Viết I. Viết đoạn văn 1. Hướng dẫn kĩ năng viết. 2. Đoạn văn mẫu. II. Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá về tác phẩm truyện. 1. Hướng dẫn kĩ năng viết. 2. Bài văn mẫu. III. Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá về một nhân vật trong truyện. 1. Hướng dẫn kĩ năng viết. 2. Bài văn mẫu. Phần Ba: Lí luận nâng cao. 1. Các ý kiến về truyện và văn học nghệ thuật. 2. Chuyên đề chuyên sâu về truyện Phần Bốn: Luyện đề I. Thần thoại. II. Truyện hiện đại III. Câu chuyện quà tặng cuộc sống.
2 PHẦN MỘT: ĐỌC HIỂU TRUYỆN I. CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA TRUYỆN 1. Khái niệm và đặc điểm truyện ngắn: a. Khái niệm: - Truyện ngắn là thể loại tự sự, tác giả dùng lời kể, lời miêu tả để trình bày chuỗi sự kiện này dẫn đến sự kiện khác để đi đến một kết thúc có ý nghĩa nào đó. - Truyện ngắn là lát cách rất mỏng cắt ngang qua cuộc đời của nhân vật bằng một khoảnh khắc, một thời gian ngắn => Qua lát cắt đó, giúp người đọc hiểu về tính cách, số phận, phẩm chất của nhân vật. VD1: Truyện ngắn "Bầy chim chìa vôi" của Nguyễn Quang Thiều: Sự việc 1: nước sông dâng cao khiến hai anh em Mon và Mên không ngủ được => Sự việc 2: hai anh em quyết định lấy đò của ông Hảo đi giải cứu bầy chim chìa vôi => Sự việc 3: hai anh em vui mừng, hạnh phúc trong niềm xúc động trào dâng khi thấy bầy chim chìa vôi bay lên => Kết thúc: hai anh em khóc trong cảnh bầy chim bay lên lúc bình minh. => Truyện là một lát cắt được bắt đầu từ đêm mưa cho đến sáng hôm sau trong không gian trời mưa, sông nước mênh mông của đầu mùa lũ => Qua lát cắt đó, người đọc hiểu được vẻ đẹp tâm hồn ngây thơ, tình thương lòng trắc ẩn của hai anh em Mon và Mên. VD2: Truyện ngắn "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân: Sự việc 1: Huấn Cao đứng lên chống lại triều đình nên bị bắt, bị kết án tử hình => Sự việc 2: Huấn Cao bị đưa đến trại giam tỉnh Sơn, vì thế quản ngục ra sức biệt nhỡn Huấn Cao để mong ông hồi tâm chuyển ý cho mình chữ => Sự việc 3: Quản ngục nhận được phiến trát, sáng sớm hôm sau Huấn Cao bị đưa ra pháp trường, điều này khiến ông rầu rĩ, khi có ông Huấn trong tay mình, dưới quyền mình mà không xin được chữ thì ông day dứt suốt đời => đã kể cho thầy thơ lại nghe về nỗi lòng của mình => Sự việc 4: Thơ lại kể cho Huấn Cao nghe nỗi lòng của của chủ mình, Huấn Cao xúc động và quyết định cho chữ, dẫn đến cảnh cho chữ là cảnh xưa nay chưa từng có. => Sự việc 5: Huấn Cao cho chữ, khuyên quản ngục từ bỏ nghề nghiệp, nơi ở rồi mới nghĩ đến việc chơi chữ => Quản ngục xúc động nghẹn ngào nói như có ròng nước mắt rỉ qua kẽ miệng "kẻ mê muội này xin bái lĩnh". => Kết thúc: Huấn Cao cho chữ, khuyên quản ngục từ bỏ nghề nghiệp, nơi ở rồi mới nghĩ đến việc chơi chữ => Quản ngục xúc động nghẹn ngào nói như có ròng nước mắt rỉ qua kẽ miệng "kẻ mê muội này xin bái lĩnh" => ý nghĩa: Huấn Cao (biểu tượng cho cái đẹp) khuyên quản ngục, quản ngục đã tâm phục khẩu phục, xúc động nghẹn ngào nghe theo lời khuyên của Huấn

4 VD4: Trong truyện "Người ở bến sông Châu" của Sương Nguyệt Minh, cốt truyện được xây dựng xoay quanh cuộc đời của Mây ở các thời điểm khác nhau trong cuộc đời. Đó là Mây khi đi lính về thì người yêu đi lấy vợ; Mây đỡ đẻ cho Thanh, vợ của San; thím Ba chết, Mây nhận nuôi thằng Cún; Mây trong mối quan hệ với chú Quang. => tất cả các sự việc trên được kết nối chặt chẽ cùng với nhân vật chính, nhân vật trung tâm là Mây => Khắc họa số phận, vẻ đẹp nhân phẩm của Mây. + Lưu ý: Truyện ngắn trữ tình hầu như không có cốt truyện, hoặc cốt truyện rất đơn giản => truyện không có truyện. Ví dụ như các truyện ngắn trữ tình của Thạch Lam (Hai đứa trẻ, Gió lạnh đầu mùa), truyện của Thanh Tịnh (Tôi đi học). - Tình huống truyện: Là cái cớ để xảy ra câu chuyện; là xương sườn để kết nối các sự kiện, sự việc, chi tiết với nhau. Nhờ có tình huống câu chuyện được nảy sinh và phát triển. Trong một truyện có thể có một tình huống hoặc có nhiều tình huống khác nhau. Tình huống truyện bao giờ cũng chứa đựng dụng ý nghệ thuật đặc sắc thể hiện nội dung tư tưởn chủ đề của truyện, tài năng cá tính sáng tạo của nhà văn. Theo tiến sĩ Chu Văn Sơn, phân loại tình huống truyện làm ba loại: Tình huống hành động, tình huống nhận thức và tình huống tâm lí. VD1: Truyện ngắn "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân, tình huống truyện chính là cuộc gặp gỡ của Huấn Cao với quản ngục ở chốn ngục tù tăm tối => tác phẩm chỉ có 1 tình huống (xoay quanh cuộc gặp gỡ kì lạ, dẫn đến việc xin chữ và cho chữ). VD2: Truyện ngắn "Vợ chống A Phủ" của Tô Hoài, có 4 tình huống chính: Tình huống 1: Do món nợ truyện kiếp Mị bị bắt về làm dâu gạt nợ; tình huống 2: A Phủ đánh con quan bị bắt phạt và bị biến thành nô lệ chung thân truyền kiếp; tình huống 3: A Phủ vô tình để hổ vồ một con bò => trói đứng chờ chết; tình huống 4: Mị và A Phủ gặp cán bộ A Châu kết nghĩa anh em => Đây đều là các cái cớ để câu chuyện phát triển và chuyển sang một hướng rẽ mới => Khắc phục số phận và sức sống của người lao động miền núi dưới chế độ thực dân phong kiến chúa đất. VD2: Truyện ngắn "Làng" của Kim Lân được xây dựng quanh tình huống ông Hai nhân được tin làng Chợ Dầu theo Tây => Sau đó toàn bộ câu chuyện được xoay quanh miêu tả tâm trạng của ông Hai trước tình huống ấy => truyện thuộc tình huống tâm lí, tâm trạng. VD3: Truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long xoay quanh cuộc gặp gỡ tình cờ, bất ngờ giữa anh thanh niên với ông họa sĩ và cô kĩ sư => qua cuộc gặp gỡ đó, ông họa sĩ đã nhận thức rõ ràng hơn về anh thanh niên, mảnh đất Sa Pa và những con người sống và làm việc ở Sa Pa; ông cũng nhận thức rõ hơn về bản thân. Cuộc gặp gỡ cũng giúp cô kĩ sư nhận thức đầy đủ hơn về quyết định chia tay mối tình nhạt nhẽo, yên tâm hơn về quyết định rời xa Thủ đô lên Lai Châu công tác => Truyện thuộc tình huống nhận thức. VD4: Trong tác phẩm "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành, nhân vật lại đa số được miêu tả qua hành động: Tnu đập đá vào đầu do học chữ thua Mai, đi