Nội dung text CHỦ ĐỀ 21 . MOMENT LỰC . CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN - HS.Image.Marked.pdf
Bài 21: MOMENT LỰC . CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN • Yêu cầu cần đạt (Trích từ CTGDPT Vật lí 2018): - Nêu được khái niệm moment lực, moment ngẫu lực; Nêu được tác dụng của ngẫu lực lên một vật chỉ làm quay vật. - Phát biểu và vận dụng được quy tắc moment cho một số trường hợp đơn giản trong thực tế. - Thảo luận để rút ra được điều kiện để vật cân bằng: lực tổng hợp tác dụng lên vật bằng không và tổng moment lực tác dụng lên vật (đối với một điểm bất kì) bằng không. • Cấu trúc nội dung: I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT ........................................................................... Lý thuyết chung của chủ đề + Phương pháp giải kèm ví dụ. II. BÀI TẬP PHÂN DẠNG THEO MỨC ĐỘ........................................................ (Theo cấu trúc định dạng đề thi kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 – Quyết định số 764/QĐ - BGDĐT) 1. Câu trắc nhiệm nhiều phương án lựa chọn 2. Câu trắc nghiệm đúng sai: 3. Câu trắc nghiệm trả lời ngắn : III. BÀI TẬP LUYỆN TẬP........................................................................... (Theo cấu trúc định dạng đề thi kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 – Quyết định số 764/QĐ - BGDĐT)
Bài 21: MOMENT LỰC . CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN I . TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. Moment lực - Moment lực đối với trục quay là đại lương jđặc trưng cho tác dụng làm quay của lực và được đo ằng tích của lực với cánh tay đòn của nó M = F.d Trong đó: M là moment lực (N.m); F là lực tác dụng (N); d là cánh tay đòn của lực (m). - Cánh tay đòn của lực là khoảng cách từ trục quay đến giá của lực, kí hiệu là d. Hình ảnh dùng búa nhổ đinh Hình ảnh mở cửa bằng tác dụng lực Hình ảnh dùng cờ lê để tháo ốc 2. Quy tắc moment lực (điều kiện cân bằng của một vật có trục quay cố định) - Nếu chọn một chiều quay làm chiều dương thì điều kiện cân bằng của vật có trục quay cố định là: Tổng các moment lực tác dụng lên vật (đối với một điểm bất kì) bằng 0. M 0
Hình ảnh thí nghiệm quy tắc moment lực 3. Ngẫu lực - Ngẫu lực là hệ hai lực song song, ngược chiều, có độ lớn bằng nhau và cùng đặt vào một vật. - Ngẫu lực chỉ có tác dụng làm quay vật, không làm vật chuyển động tịnh tiến. Hình ảnh ngẫu lực Dùng tay vặn vòi nước Điều khiển tay lái ô tô 4. Moment ngẫu lực M = F.d Trong đó: M là moment ngẫu lực (N.m); F là độ lớn của mỗi lực (N); d là cánh tay đòn của ngẫu lực (là khoảng cách giữa hai giá của lực) (m).
Moment ngẫu lực 5. Điều kiện cân bằng tổng quát của vật rắn - Điều kiện cân bằng tổng quát của một vật rắn là + Tổng các lực tác dụng lên vật bằng 0. + Tổng các moment lực tác dụng lên vật đối với một điểm bất kì chọn làm trục quay bằng 0 (nếu chọn một chiều quay làm chiều dương). Hình ảnh cân bằng vật rắn không có trục quay cố định 6. Bài tập ví dụ: Bài toán 1: Bài toán xác định moment lực