Tiêu đề Konstitutsiyaviy huquq. 2024.pdf ✅

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI ADLIYA VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT YURIDIK UNIVERSITETI KONSTITUTSIYAVIY HUQUQ Darslik Toshkent – 2024
UO‘K: 342(075)(575.1) KBK 67.400ya73 K 69 ISBN 978-9910-666-25-4 © Mualliflar jamoasi, 2024-yil. © Toshkent davlat yuridik universiteti, 2024-yil. K 69 Mazkur darslikda yangi tahrirdagi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining moddalari izchillik bilan tahlil etilgan hamda kiritilgan yangi normalarning mohiyati ochib berilgan. Darslik oliy o‘quv yurti talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, undan konstitutsiyaviy huquq faniga qiziquvchilar ham foydalanishlari mumkin. Mazkur darslik Toshkent davlat yuridik universiteti rektorining 2024-yil 14-iyun- dagi 104-um-sonli buyrug‘iga asosan nashrga tavsiya etilgan (ro‘yxatga olish raqami 104-9). Mualliflar jamoasi: R. Hakimov, B. Qosimov – I mavzu; B. Narimanov, F. Madiyev – II mavzu; Sh. Asadov, S. Sunnatillayeva – III mavzu; D. Axmedov, M. Tursunov – IV mavzu; M. Abdullayeva – V mavzu; S. Muratayev, G. Tirkasheva – VI mavzu; E. Qodirov – VII mavzu; F. Madiyev – VIII mavzu; A. Yo‘ldoshev – IX mavzu; S. Joldasova, H. Safarova – X mavzu; S. Muratayev – XI mavzu; K. Aliyeva – XII mavzu; O. Karaxodjayeva, L. Aslonova – XIII mavzu; B. Musayev, S. Hakimov – XIV mavzu; B. Narimanov – XV mavzu; D. Anvarova – XVI mavzu; J. Ilxombekov, J. Qudratullayev – XVII mavzu; J. Boqiyev – XVIII mavzu; M. Utemuratov, A. Babadjanov – XIX mavzu; I. Bekov, X. Botirov – XX mavzu; I. Bekov, X. Botirov – XXI mavzu; A. Hoshimxonov – XXII mavzu; A. Hoshimxonov – XXIII mavzu; X. Ro‘zmetov – XXIV mavzu; E. Qodirov, S. Normuhammedova – XXV mavzu; B. Qosimov – XXVI mavzu; V. Davlyatov – XXVII mavzu; A. Mahmudov, J. Boqiyev – XXVIII mavzu; S. Muratayev – XXIX mavzu; Sh. Zulfiqorov, L. Aslanova – XXX mavzu. Masʼul muharrir: I.R. Bekov – y.f.d., professor. Taqrizchilar: Sh.X. Zulfiqorov – Jamoat xavfsizligi universiteti boshlig‘ining Ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha o‘rinbosari, y.f.d., professor; D.K. Axmedov – Toshkent davlat yuridik universiteti Konstitutsiyaviy huquq kafedrasi professori, y.f.d. Konstitutsiyaviy huquq [Matn]: darslik / Mualliflar jamoasi. – T.: TDYU nashriyoti, 2024. – 800 b.
3 MUNDARIJA KIRISH .......................................................................................................................13 I MAVZU. KONSTITUTSIYAVIY HUQUQQA KIRISH 1-§. Konstitutsiyaviy huquq – huquq sohasi va yuridik fan sifatida .............................................................................................................15 2-§. Konstitutsiyaviy huquq sohasining predmeti va tizimi .............21 3-§. Konstitutsiyaviy-huquqiy munosabatlar, ularning oʻziga xos xususiyatlari va subyektlari ..............................................25 4-§. Konstitutsiyaviy huquq fanining predmeti va fanning boshqa fanlar bilan oʻzaro bogʻliqligi .................................................28 5-§. Konstitutsiyaviy huquq normalari va ularning tasnifi ...............31 6-§. Konstitutsiyaviy huquq manbalari va ularning tizimi ................37 7-§. Yurist faoliyatida konstitutsiyaviy huquqning ahamiyati .........40 II MAVZU. OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI KONSTITUTSIYASINING NAZARIY ASOSLARI, TARIXI VA RIVOJLANISHI 1-§. Konstitutsiya tushunchasi va mohiyati .............................................43 2-§. Konstitutsiyaning prinsiplari va funksiyalari .................................46 3-§. Konstitutsiya shakllari va turlari .........................................................53 4-§. Konstitutsiyani qabul qilish va oʻzgartirish tartibi ......................55 5-§. Konstitutsiyaning rivojlanish tarixi ....................................................56 6-§. Yangi tahrirdagi Konstitutsiya qabul qilinishining tarixiy zarurati .............................................................................................61 III MAVZU. DAVLAT SUVERENITETINING KONSTITUTSIYAVIY ASOSLARI 1-§. “Suverenitet” tushunchasi va uning vujudga kelishi ...................65 2-§. Suverenitet turlari ......................................................................................67 3-§. Davlat suvereniteti belgilari ...................................................................72 4-§. “Suverenitet” kategoriyasining xalqaro huquqda va milliy qonunchilikda aks etishi .............................................................77 5-§. Oʻzbekiston Respublikasi davlat ramzlari va poytaxti maqomi ...........................................................................................................82
4 IV MAVZU. XALQ HOKIMIYATCHILIGINING KONSTITUTSIYAVIY ASOSLARI 1-§. Xalq – davlat hokimiyatining birdan bir manbayi ........................89 2-§. Konstitutsiya va Oʻzbekiston xalqi ......................................................93 3-§. Referendum – bevosita demokratiya shakli ...................................97 4-§. Oʻzbekiston Respublikasida davlat hokimiyatining boʻlinish prinsipi ......................................................................................103 5-§. Ijtimoiy hayotning siyosiy institutlar, mafkuralar va fikrlar xilma-xilligi asosida rivojlanishi .........................................106 6-§. Xalq hokimiyatchiligi va umuminsoniy qadriyatlar, qonuniylik, ijtimoiy adolat va birdamlik .......................................109 V MAVZU. KONSTITUTSIYA VA QONUNNING USTUNLIGI 1-§. Huquq ustuvorligi hamda qonun ustuvorligi tushunchalarining oʻzaro nisbati .....................................................116 2-§. Konstitutsiya va qonunning ustunligi prinsipi ...........................120 3-§. Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining toʻgʻridan toʻgʻri amal qilishi ....................................................................................126 4-§. Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari xalqaro huquqning umumeʼtirof etilgan prinsip va normalari bilan bir qatorda milliy huquqiy tizimning tarkibiy qismi ............................................................................................129 5-§. Konstitutsiya va uning qoidalarini talqin qilish hamda konstitutsiyani muhofaza qilish masalalari .................................132 VI MAVZU. TASHQI SIYOSATNING KONSTITUTSIYAVIY ASOSLARI 1-§. Oʻzbekiston jahon hamjamiyatining toʻla huquqli aʼzosi ........137 2-§. Oʻzbekiston va xalqaro huquqning umumeʼtirof etilgan prinsiplari ...................................................................................................141 3-§. Huquqiy siyosatga asoslangan xalqaro hamkorlik ....................149 4-§. Oʻzbekiston milliy manfaatlarining huquqiy asoslari ..............153 VII MAVZU. OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING FUQAROLIGI 1-§. Fuqarolik tushunchasi ...........................................................................158