Tiêu đề Báo cáo chuyên đề - Sử dụng trò chơi trong giảng dạy hoạt động mở đầu chủ đề Vật sống - KHTN 8.pdf ✅

TRƯỜNG THCS TỔ: CHUYÊN ĐỀ CẤP TỔ BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ Sử dụng trò chơi trong giảng dạy hoạt động mở đầu nhằm phát huy năng lực giao tiếp và hợp tác của học sinh trong phần “Vật sống” – Môn KHTN 8 Hạ Long, tháng 10 năm 2025
1 PHẦN I. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn chuyên đề Trong bối cảnh đất nước đang không ngừng phát triển và hội nhập, giáo dục trở thành một trong những lĩnh vực được đặc biệt quan tâm và chú trọng. Chính phủ đã đặt ra mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt nhấn mạnh vào việc phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh để đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Hệ thống giáo dục Việt Nam không chỉ cần trang bị kiến thức chuyên môn cho học sinh mà còn phải rèn luyện các kỹ năng mềm như giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề – những yếu tố quan trọng để các em thích nghi với xã hội hiện đại. Nhằm đáp ứng yêu cầu này, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã được ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT với mục tiêu tăng cường phát triển năng lực học sinh, tập trung vào việc dạy học tích cực và ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Đồng thời, Chỉ thị số 3031/CT-BGDĐT về việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra và đánh giá cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra môi trường học tập chủ động, sáng tạo cho học sinh. Đặc biệt, trong môn Khoa học Tự nhiên lớp 8, phần "Vật sống" là một nội dung quan trọng, yêu cầu học sinh không chỉ nắm vững các kiến thức về sinh học mà còn phải biết áp dụng các kiến thức này vào cuộc sống. Các kiến thức về cơ thể người, hệ sinh thái, sự cân bằng trong tự nhiên đều liên quan mật thiết đến thực tiễn, đòi hỏi học sinh cần có sự hiểu biết sâu sắc và khả năng vận dụng linh hoạt. Thực tế cho thấy, trong nhiều tiết học Khoa học Tự nhiên, học sinh vẫn gặp khó khăn trong việc phát triển các kỹ năng giao tiếp và hợp tác. Những giờ học thiếu tính tương tác làm giảm động lực học tập và hạn chế khả năng tự học, sáng tạo của các em. Đặc biệt, trong phần "Vật sống", học sinh cần có khả năng trao đổi, làm việc nhóm để giải quyết các vấn đề sinh học thực tiễn, như bảo vệ môi trường và duy trì cân bằng sinh thái. Tuy nhiên, phương pháp giảng dạy truyền thống thường chưa tạo đủ không gian cho học sinh thực hành các kỹ năng này.
2 Thông thường, mỗi bài học được thiết kế thành các hoạt động nối tiếp nhau, đó là: Hoạt động khởi động; Hoạt động hình thành kiến thức; Hoạt động luyện tập; Hoạt động vận dụng/tìm tòi, mở rộng. Trước yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục hiện nay, tất yếu giáo viên cần coi trọng hoạt động khởi động sao cho tạo được ấn tượng đầu tiên tốt đẹp nhất giúp học sinh chủ động, tự tin khám phá kiến thức. Một hoạt động khởi động hiệu quả sẽ có tác dụng tích cực trong việc kích thích trí tò mò, khơi dậy hứng thú của học sinh, tạo tâm thế và định hướng nội dung học tập cho các em. Từ đó các em yêu thích môn học hơn, đồng thời chất lượng bộ môn được nâng cao hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động khởi động trong dạy học môn Khoa học tự nhiên hiện nay còn nhiều hạn chế, chủ yếu tập trung vào các hình thức như: đặt câu hỏi gợi mở, câu hỏi vấn đáp, cho học sinh quan sát hình ảnh sau đó dẫn dắt vào kiến thức mới. Để giải quyết vấn đề trên, việc sử dụng trò chơi trong giảng dạy được coi là một giải pháp tối ưu. Các trò chơi không chỉ giúp khơi dậy hứng thú học tập mà còn tạo ra môi trường học tập tương tác, nơi học sinh có thể phát huy năng lực giao tiếp và hợp tác. Điều này phù hợp với yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông mới, hướng tới việc phát triển toàn diện cả về kiến thức, kỹ năng và phẩm chất cho học sinh. Vì vậy, tôi đã chọn đề tài “Sử dụng trò chơi trong giảng dạy hoạt động mở đầu nhằm phát huy năng lực giao tiếp và hợp tác của học sinh trong phần “Vật sống” – Môn KHTN 8” với mong muốn đưa ra một phương pháp giảng dạy mới mẻ, giúp học sinh tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn và phát triển các kỹ năng cần thiết cho tương lai. 2. Kế hoạch thực hiện Thời gian thực hiện chuyên đề được chia làm 2 giai đoạn: Chuyên đề cấp tổ thực hiện qua 02 giai đoạn: - Giai đoạn 1: Từ ngày 21/9/2024 đến ngày 25/01/2025 Tổ chức Hội nghị chuyên đề: Ngày 26/01/2025 + Báo cáo lí luận:
3 + Dạy thể nghiệm: + Sơ kết giai đoạn 1. - Giai đoạn 2: Từ 26/01/2025 đến hết năm học. Tiếp tục nghiệm thu chuyên đề tại các lớp. Tổng kết chuyên đề: tháng 05/2024. 3. Mục đích thực hiện chuyên đề - Đối với giáo viên: + Đổi mới phương pháp giảng dạy: Chuyên đề này giúp giáo viên áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại, cụ thể là việc sử dụng trò chơi trong hoạt động mở đầu nhằm tạo không khí học tập tích cực, thu hút học sinh ngay từ những phút đầu tiên của bài học. Điều này góp phần đáp ứng các yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông mới về việc đổi mới phương pháp giảng dạy, hướng đến phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. + Nâng cao kỹ năng tổ chức hoạt động: Chuyên đề cung cấp cho giáo viên kỹ năng tổ chức các hoạt động dạy học tương tác, khuyến khích học sinh tham gia tích cực, giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề thông qua các trò chơi học tập. Qua đó, giáo viên có thể cải thiện cách thức dẫn dắt và quản lý lớp học hiệu quả hơn. + Tăng cường sáng tạo trong giảng dạy: Thông qua việc sử dụng trò chơi trong giờ học, giáo viên có thể sáng tạo và linh hoạt hơn trong cách truyền đạt kiến thức, giúp bài học trở nên thú vị, hấp dẫn và dễ tiếp thu. - Đối với học sinh: + Phát huy năng lực giao tiếp và hợp tác: Các trò chơi trong hoạt động mở đầu giúp học sinh rèn luyện kỹ năng giao tiếp, trao đổi và hợp tác với bạn bè. Điều này không chỉ hỗ trợ học tập mà còn giúp các em phát triển kỹ năng xã hội quan trọng, chuẩn bị cho những tình huống thực tiễn trong cuộc sống. + Tăng cường hứng thú học tập: Trò chơi tạo ra một môi trường học tập thân thiện, vui vẻ, từ đó khơi dậy sự hứng thú và động lực học tập của học sinh. Khi