Content text ÔN TẬP SINH THÁI HỌC NÂNG CAO MÔN SINH HỌC (MỘT SỐ CÂU HỎI TRONG CÁC ĐỀ THI HSG VÀ CHUYÊN).pdf
Bài 5 Trứng cá hồi phát triển ở 0 0C, nếu ở nhiệt độ nước là 2 0C thì sau 205 ngày trứng nở thành cá con. 1) Tính tổng nhiệt h ữu hiệu cho s ự phát triển trứng cá hồi? 2) Tính thời gian trứng nở thành cá con khi nhiệt độ nước là 5 0C, 8 0C, 10 0C, 12 0C? 3) Vẽ đồ thị quan hệ gi ữa nhiệt độ với thời gian phát triển của trứng cá. Hãy nhận xét đồ thị? Cách giải 1. Theo công th ức: S = (T - C ) . D Thay các giá trị ta có: S = (2 - 0 ) × 205 = 410 (độ ngày) Vậy tổng nhiệt h ữu hiệu cho s ự phát triển của trứng cá hồi là 410 (độ ngày) 2. Theo công th ức S = ( T - C ) . D D = S : ( T - C ) Vậy khi: T = 5 0C D = 410 : 5 = 82 ( ngày ) T = 8 0C D = 410 : 8 = 51 ( ngày ) T = 10 0C D = 410 : 10 = 41 ( ngày ) T = 12 0C D = 410 : 12 = 34 ( ngày ) 3. Vẽ đồ thị: 4. Nhận xét: Trong phạm vi giới hạn chịu đựng về nhiệt độ, nhiệt độ ảnh hưởng rọt đến tốc độ phát triển (thời gian phát triển). Nhiệt độ tác động càng cao thì tốc độ phát triển càng nhanh. Bài 6 Trứng cá mè phát triển trong khoảng từ 15 -18 0C. Ở nhiệt độ 18 0C trứng nở sau 74 giờ (trứng cá mè phát triển tốt nhất từ 20-22 0C) 1) Tính tổng nhiệt h ữu hiệu cho s ự phát triển của trứng cá mè? 2) Tính tổng thời gian trứng nở thành cá con khi nhiệt độ nước là 20 0C: 22 0C: 25 0C: 28 0C ? 3) Vẽ đồ thị quan hệ gi ữa nhiệt độ với thời gian phát triển của trứng cá. Nhận xét đồ thị ? Nêu biện pháp tác động để thu được cá bột trong khoảng thời gian ngắn nhất ? Cách giải 1. Theo công th ức: S = (T - C) . D = (18 - 15) 74 = 222 (độ - giờ) 2. Theo công th ức: S = (T - C) D D = S : ( T - C ). Thay các giá trị ta có: Khi T = 20 0C D = 222 : ( 20 - 15 ) = 44 ( giờ ) Khi T = 22 0C D = 222 : ( 22 - 15 ) = 32 ( giờ ) Khi T = 25 0C D = 222 : ( 25 - 15 ) = 22 ( giờ ) Khi T = 28 0C D = 222 : ( 28 - 15 ) = 17 ( giờ ) 3. Vẽ đồ thị: Nhận xét: Trong giới hạn chịu đựng về nhiệt độ, nhiệt độ ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển (thời gian phát triển) của trứng cá. Nhiệt độ càng cao (trong giới hạn chịu đựng) thì trứng phát triển càng nhanh và ngược lại. Biện pháp tác động: Trứng có thể phát triển trong khoảng 15 0C - 18 0C, trứng phát triển tốt nhất là nhiệt độ 20 - 22 0C. Do vậy để thu được cá bột trong khoảng thời gian ngắn nhất là tiến hành các biện pháp tăng nhiệt độ của nước (lên cao nhất là 28 0C). Để thu được cá bột sớm nhất nh ưng dồng thời có chất lượng cá bột tốt nhất thì ta tiến hành các biện pháp duy trì nhiệt độ nước ở 22 0C khi ương trứng. Bài 7: Trong phòng thí nghiệm có độ ẩm tương đối là 70%: Nếu gi ữ nhiệt độ phòng là 25 0C thì chu kỳ phát triển của ruồi giấm là 10 ngày; còn ở 18 0C là 17 ngày. 1) Tính nhiệt độ thềm phát triển và tổng nhiệt h ữu hiệu cho s ự phát triển của ruồi giấm? 2) So sánh chu kỳ phát triển của ruồi giấm ở nh ững điều kiện nhiệt độ khác nhau? Cách giải 1. Theo công th ức: S = (T - C) D Thay các giá trị ta có hệ phương trình: S = (25 - C) 10 S = (18 - C)17 => C = 8 0C ; S = 170 ( độ ngày) 2. Tốc độ phát triển (thời gian phát triển) của ruồi giấm tăng khi nhiệt độ môi trường tăng. Nhiệt độ tác động khác nhau lên s ự phát triển của tr ứng, trong giới hạn chịu đựng về nhiệt độ, khi nhiệt độ tăng sẽ làm tăng tốc độ phát triển của ruồi giấm. Bài 8. Cá mè nuôi ở miền Bắc có tổng nhiệt thời kỳ sinh trưởng là 8.250 (độ/ngày) và thời kỳ thành thục là 24.750 (độ/ngày). 1) Nhiệt độ trung bình nước ao hồ miền Bắc là 25 0C. Hãy tính thời gian sinh trưởng và tuổi thành thục của cá mè nuôi ở miền Bắc? 2) Cá mè nuôi ở miền Nam có thời gian sinh trưởng là 12 tháng, thành thục vào 2 tuổi. Hãy tính tổng nhiệt h ữu hiệu của thời kỳ sinh trưởng và thời kỳ thành thục (biết T = 27,2 0C). 3) So sánh thời gian sinh trưởng và tuổi thành thục của cá mè nuôi ở hai miền. Qua đó đưa ra biện pháp thúc đẩy sớm tuỏi thành thục của cá mè miền Bắc. Cách giải 1. Theo công th ức: S = S1 . a (1) S1 = T . D (2) T ừ công th ức (1) a = S : S1= 24750 : 8250 = 3 (năm) T ừ công th ức (2) D = S1 : T = 8250 : 25 = 330 (ngày) = 11 (tháng) Vậy cá mè nuôi ở miền Bắc có thời gian sinh trưởng là 11 tháng và tuổi thành thục là 3 tuổi. 2. Thay các giá trị vào công th ức (2) ta có: S1 = 27,2 (12 × 30) = 9792 (độ ngày) Thay các giá trị vào công th ức (1) ta có S1 = 9792 × 2 = 19.584 (độ ngày) 3. Thời gian sinh trưởng Tuổi thành thục T Cá mè miền Bắc Cá mè miền Nam 11 12 3 2 25 0C 27,2 0C Cá mè sinh sống ở các vùng nước khác nhau thì có tuổi thành thục và thời gian sinh trưởng khác nhau. Tốc độ thành thục tỷ lệ thuận với nhiệt độ nước. Ở miền Nam nhiệt độ nước cao hơn nên tuổi thành thục của cá sớm hơn ở miền Bắc. Do vậy muốn thúc đẩy sớm tuổi thành thục của cá thì tiến hành các biện pháp nâng cao nhiệt độ n ước (rút bớt mực n ước ao), chọn nơi thả cá ở vùng có nhiệt độ n ước cao. Bài 10 Ảnh hưởng của độ ẩm đến số lượng trứng của mọt gạo trong điều kiện nhiệt độ là 27,5 0C nh ư sau: HR (%) 35 40 50 60 70 90 95 Số lượng trứng 0 80 200 300 350 333 250 1. Vẽ đồ thị ảnh hưởng của độ ẩm đến sản lượng trứng của mọt. 2. Tìm giới hạn thích hợp về độ ẩm của mọt qua đó có kết luận gì trong việc bảo quản nông sản?