Content text 17. Bài 14 arene (hydrocarbon thơm) - CTST - Tuyết Ngân.docx
CHÂN TRỜI SÁNG TẠO – BÀI 14: ARENE (HYDROCARBON THƠM) Xem thêm tại Website VnTeach.Com https://www.vnteach.com BÀI 14: ARENE (HYDROCARBON THƠM) 10 Câu trắc nghiệm đúng sai. Câu 1. Cho các arene có công thức cấu tạo thu gọn sau: (1) C 6 H 6 , (2) C 6 H 5 CH 3 a. Tên gọi của arene trên lần lượt là benzene và methylbenzene. b. Hai hydrocarbon trên đều độc và tan nhiều trong nước. c. Hai chất trên cùng dãy đồng đẳng có công thức chung là C n H 2n-6 (n>6). d. Methylbenzene phản ứng với Br 2 (xúc tác FeBr 3 ) nhanh hơn benzene tạo hỗn hợp sản phẩm chính. Câu 2. Benzene và toluene đều thuộc dãy đồng đẳng của arene a. Toluene có giá trị thương mại thấp hơn nhiều so với benzene. Chính vì lí do đó nên người ta đã tiến hành loại bỏ nhóm methyl khỏi toluene bằng một quá trình gọi là dealkyl hoá. Toluene được trộn với hydrogen ở nhiệt độ từ 550 °C đến 650 °C và áp suất từ 30 atm đến 50 atm, với hỗn hợp gồm silicon dioxide (SiO 2 ) và aluminium oxide (AI 2 O 3 ) làm xúc tác. Phương trình phản ứng dealkyl hoá toluene thành benzene là CH3 + H2xt, to + CH4 b. Toluene có nhiệt độ sôi cao hơn benzene c. Benzene tác dụng với hỗn hợp acid HNO 3 đặc và H 2 SO 4 đặc ở 60 o C tạo chất lỏng màu vàng. d. Toluene xảy ra ra phản ứng với hỗn hợp acid HNO 3 đặc và H 2 SO 4 đặc cho 1 sản phẩm thế ở vị trí ortho Câu 3. Benzene là 1 hydrocarbon thơm có công thức phân tử là C 6 H 6 . a. Phần trăm nguyên tử carbon trong bezene là 92,7%. b. Toàn bộ phân tử benzene đều nằm trên cùng một mặt phẳng. c. Bên trong phân tử benzene một hệ liên hợp giữa các liên kết và liên kết π tạo thành nhân thơm. d. Sáu nguyên tử carbon trong phân tử benzene nằm ở sáu đỉnh của một hình lục giác đều. Câu 4. Arene là những hydrocarbon có chứa vòng benzene trong phân tử. a. Ứng với công thức phân tử C 8 H 10 , có 3 đồng phân arene cấu tạo của nhau. b. Arene có công thức cấu tạo là CH3 CH3 có tên gọi là 1,3 -dimethylbenzene. c. Hầu hết các arene đều có hại cho sức khỏe nếu tiếp xúc trong một thời gian dài. d. Arene là nguyên liệu quan trọng để sản xuất nhiều chất hữu cơ khác nhau. Câu 5. Cho sơ đồ phản ứng của toluene với Br 2 (xúc tác FeBr 3 , t o ) tạo 2 sản phẩm chính X và Y như sau Toluene + Cl2, AlCl3, to - HBr X + Y a. Chất X và Y khác nhau về công thức phân tử. b. Chất X có công thức phân tử là C 7 H 7 Cl. c. Tên gọi của chất X và Y lần lượt là o–chlorotoluene và p–chlorotoluene. d. Sản phẩm ở vị trí ortho chiếm hàm lượng nhiều hơn Câu 6. Arene (B) có công thức phân tử C 8 H 8 . Khi có mặt bột sắt, (B) tác dụng với bromine tạo một sản phẩm thế monobromo duy nhất.
CHÂN TRỜI SÁNG TẠO – BÀI 14: ARENE (HYDROCARBON THƠM) Xem thêm tại Website VnTeach.Com https://www.vnteach.com a. Chất B có tên gọi là 1,4-dimethylbenzene. b. Số công thức cấu tạo phù hợp của X là 1. c. Chất B có tên gọi là m-xylene. d. Chất B có nhiệt độ sôi cao nhất trong số các đồng phần còn lại. Câu 7. Cho sơ đồ phản ứng sau: FeBr3, to X + HBr+ Br 2 a. Chất X có phần trăm Br là 50,96% b. Chất X có tên là bromobenzene. c. Chất X có 5 nguyên tử carbon trong phân tử. d. Carbon chiếm phần trăm khối lượng nhiều nhất trong X. Câu 8. Toluen và p-xylene đều thuộc dãy đồng đẳng của benzene a. Khi cho 2 chất trên tác dụng với Br 2 (xác tác FeBr 3 ) cả hai chất đều cho hỗn hợp hai sản phẩm. b. Hai chất trên có cùng công thức phân tử. c. p-xylene có nhiệt độ sôi thấp hơn toluene. d. Cả 2 chất trên đều cho phản ứng thế nguyên tử hydrogen ở vòng benzene xảy ra dễ dàng hơn so với benzene. Câu 9. Cho hình vẽ sau, chứa hai chất X và Y: a. Hai chất Y và X không tan (tách lớp) b. X và Y có thể là benzene và nước. c. X có khối lượng riêng nặng hơn Y. d. X và Y có thể là ethanol và nước. Câu 10. Khi cho ethylbenzene phản ứng với bromine khan, xúc tác FeBr 3 thu được hỗn hợp 3 sản phẩm thế theo sơ đồ sau: C2H5 C2H5 Br C2H5 Br C2H5 Br (62%) (38%) (< 1%) +Br2, FeBr3, to -HBr
CHÂN TRỜI SÁNG TẠO – BÀI 14: ARENE (HYDROCARBON THƠM) Xem thêm tại Website VnTeach.Com https://www.vnteach.com a. Khi vòng benzene có gắn nhóm thế alkyl, phản ứng thế nguyên tử hydrogen ở vòng benzene xảy ra dễ dàng hơn so với benzene. b. Ưu tiên thế vào vị trí ortho hoặc para so với nhóm alkyl. Do đó m-bromoethylbenzene chỉ tạo thành ở dạng vết (<1%). c. Nguyên tử bromine đã ưu tiên thế vào các vị trí ortho và para d. Phản ứng thế ở vị trí ortho khó khăn hơn so với vị trí para, do bị cản trở không gian. Do đó o- bromoethylbenzene (38%) hình thành ít hơn so với p-bromoethylbenzene (62%). 10 Câu trắc nghiệm yêu cầu trả lời ngắn Câu 1. Các arene thường có chỉ số octane cao nên được pha trộn vào xăng để nâng cao khả năng chống kích nổ của xăng, như toluene và xylene thường chiếm tới 25% xăng theo thể tích. Tỉ lệ này với benzene được EPA (The U.S. Environmental Protection Agency – Cơ Quan Bảo vệ môi trường Hoa Kì) quy định phải giới hạn ở mức không quá 1% vì chúng là chất có khả năng gây ung thư. Giả sử xăng có khối lượng riêng là 0,88 g/cm 3 thì trong 88 tấn xăng có pha trộn không quá bao nhiêu m 3 benzene? Câu 2. Tính khối lượng cumene tối đa phát thải từ 1 000 000 xe ô tô chạy động cơ xăng (có bộ chuyển đổi xúc tác) trong 1 năm. Giả sử bình quân một tháng, mỗi xe ô tô chạy 3 000 km. Câu 3. Một cửa hàng có 10 máy photocopy. Bình quân mỗi máy sử dụng liên tục 12 giờ/ngày. Trong một tháng (30 ngày), khối lượng cumene tối đa phát thải từ 1 000 cửa hàng có quy mô trên là bao nhiêu? Câu 4. Dẫn 150 gam acetylene qua ống sắt nóng đỏ thu được 90 gam benzene. Hiệu suất phản ứng là bao nhiêu? Câu 5. Bảng sau đây thống kê một số nguồn sản sinh cumene trong đời sống, sinh hoạt, sản xuất. Nguồn Tỉ lệ phát thải Ghi chú Sản xuất 0,08 kg/tấn cumene Được kiểm soát 0,27 kg/tấn cumene Không được kiềm soát Xe chạy động cơ xăng 0,0002 - 0,0009 g/km Có bộ chuyển đổi xúc tác 0,002 g/km Không có bộ chuyển đổi xúc tác Máy photocopy 140-220 pg/h Hoạt động liên tục Bộ chuyển đổi xúc tác trong động cơ xăng có khả năng giảm thiểu tối đa bao nhiêu phần trăm cumene so với trường hợp không có bộ chuyển đổi xúc tác? Câu 6. Từ 1 tấn toluene điều chế được bao nhiêu kg 2,4,6-trinitrotoluene, biết hiệu suất của phản ứng là 62%. Câu 7. Cho 6,9 gam một alkylbenzene X phản ứng với bromine (xúc tác Fe) thu được 10,26 gam hỗn hợp 2 dẫn xuất monobromo là Y và Z. Biết mỗi dẫn xuất monobromo đều chứa 46,784% bromine trong phân tử. Phân tử khối của chất X là bao nhiêu? Câu 8. Lượng chlorobenzene thu được khi cho 16,1975 gam C 6 H 6 tác dụng hết với Cl 2 (xúc tác bột Fe) với hiệu suất phản ứng đạt 80% là bao nhiêu? Câu 9. X có công thức đơn giản nhất là C 2 H 3 và 150 < M X < 170. X không làm mất màu dung dịch bromine, không tác dụng với chlorine khi có bột sắt xúc tác, đun nóng, nhưng tác dụng với chlorine theo tỉ lệ mol 1 : 1 có chiếu sáng thì cho 1 sản phẩm hữu cơ duy nhất. Có bao nhiêu chất thỏa mãn điều kiện bài toán trên?
CHÂN TRỜI SÁNG TẠO – BÀI 14: ARENE (HYDROCARBON THƠM) Xem thêm tại Website VnTeach.Com https://www.vnteach.com Câu 10. TNT (2,4,6- trinitrotoluene) được điều chế bằng phản ứng của toluene với hỗn hợp gồm HNO 3 đặc và H 2 SO 4 đặc, trong điều kiện đun nóng. Biết hiệu suất của toàn bộ quá trình tổng hợp là 80%. Lượng TNT (2,4,6- trinitrotoluene) tạo thành từ 230 gam toluene là bao nhiêu? ĐÁP ÁN 10 Câu trắc nghiệm đúng sai. Câu Lệnh hỏi Đáp án (Đ/S) Câu Lệnh hỏi Đáp án (Đ/S) 1 a Đ 6 a Đ b S b Đ c S c S d Đ d Đ 2 a Đ 7 a Đ b Đ b Đ c Đ c S d S d S 3 a S 8 a Đ b Đ b Đ c Đ c Đ d Đ d S 4 a S 9 a Đ b Đ b Đ c Đ c S d Đ d S 5 a S 10 a Đ b Đ b Đ c Đ c Đ d S d Đ ĐÁP ÁN 10 Câu trắc nghiệm yêu cầu trả lời ngắn Câu Đáp án Câu Đáp án 1 1 6 1530 2 32,4 7 92 3 792 8 18 4 60 9 1 5 55 10 454 GIẢI CHI TIẾT 10 Câu trắc nghiệm yêu cầu trả lời ngắn Câu 1: Thể tích của 88 tấn xăng là: 6 833m88.10 V=10 (cm) 100 (m) D0.88 Thể tích benzene tối đa trộn vào xăng: V benzene = 1%.V=1%.100=1 (m 3 ) Câu 2: