Content text 8. Bùi Hiếu Anh - Bệnh tủy do miễn dịch.pdf
IMMUNE - MEDIATED MYELOPATHIES Dr. MICHAEL LEVY, MD, PhD Associate Professor, Harvard Medical School Người truyền đạt: ThS.BS. Bùi Hiếu Anh Đại học Y Dược TP.HCM, 5/1/2025 CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO Y KHOA LIÊN TỤC CHUYÊN ĐỀ: BỆNH TỦY SỐNG
2 NỘI DUNG TRÌNH BÀY 1. Nguyên lý chung 2. Các thành tố chẩn đoán 3. Các bệnh lý cụ thể
Nguyên lý chung của bệnh tủy sống qua trung gian miễn dịch Hệ miễn dịch có thể gây tổn thương hệ thần kinh qua hai cơ chế: Rối loạn chức năng: • Chất trắng* : dẫn truyền nhảy cóc bị giảm do thay đổi cân bằng điện giải. • Neuron: dẫn truyền qua synapse gián đoạn do cytokine và kháng thể. ⇨ Đảo ngược quá trình viêm dẫn đến phục hồi chức năng nhanh hơn. Tổn thương cấu trúc: • Viêm gây tổn thương giải phẫu trong tủy sống. • Các tổn thương có thể dao động từ hủy myelin đến hoại tử. ⇨ Khi tổn thương cấu trúc xảy ra, phục hồi chậm hơn bởi thời gian cần để tái tạo myelin lâu hơn. * Dù chất trắng vẫn còn nguyên vẹn về mặt giải phẫu và được myelin hóa, 3
Bệnh tủy sống qua trung gian miễn dịch Bệnh sử Dịch não tủy MRI có tương phản Chỉ dấu huyết thanh Bốn thành tố chính chẩn đoán: Diễn tiến thời gian từ khởi phát đến đáy Yếu tố khác: • Yếu tố thúc đẩy: nhiễm trùng, chích ngừa • Bệnh tự miễn: SLE, Sjogren, NMDARE • Ung thư: phổi, vú, tuyến ức • Tiền căn gia đình: MS • Bất thường: >5 bạch cầu/mm3 • Có thể gặp trong bệnh tủy không do miễn dịch (mạch máu, chấn thương) • Bệnh tủy + >100 BC/mm3 phải nghĩ nguyên nhân nhiễm hoặc miễn dịch Phân biệt miễn dịch với NN khác • Bắt thuốc: sang thương qua miễn dịch giai đoạn cấp, ý nghĩa điều trị. Không bắt thuốc: có thể trung gian miễn dịch (thường kèm tăng BC). • Độ dài và vị trí sang thương • KT AQP4 huyết thanh (+) độ đặc hiệu 100% (cell-based assay) • KT MOG (cell-based assay) có độ đặc hiệu cao với hiệu giá >1:100 • KT Cận ung