Title Chuyên đề 1.2. Cơ chế điều hòa hoạt động gene - HS.docx ✅

Operon Lac là một operon hoặc một nhóm gen có một vùng khởi động duy nhất mã hóa các gen vận chuyển và chuyển hóa lactose ở vi khuẩn E.coli và các vi khuẩn khác. - Operon lac gồm vùng điều hòa (PO) và ba gene cấu trúc ZYA). Hình 2. Mô tả cấu trúc Operon lac ở E.coli + lacZ quy định enzyme β-galatosidase, + lacY quy định enzyme permease + lacA quy định enzyme transacetylase. + O (operator): Vùng vận hành là trình tự nucleotit đặc biệt tại đó protein ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên mã. + P (promoter): Vùng khởi động, nơi mà ARN polimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã. - Gene điều hòa (lacI) quy định protein ức chế (lacI). - Operon lac được điều hòa bởi gene điều hòa lacI quy định protein ức chế (lacl). 2. Cơ chế điều hòa biểu hiện gene của Operon lac Khi môi trường không có lactose: Protein ức chế (lacI) liên kết với operator (O) làm cho enzyme RNA polymerase không thể liên kết được với promoter (P) nên các gene cấu trúc không được phiên mã Khi môi trường có lactose: Một lượng nhỏ lactose chuyển thành đồng phân của lactose và liên kết với protein ức chế khiến protein này thay đổi cấu hình dẫn đến không liên kết được với operator (O), do vậy enzyme RNA polymerase có thể liên kết với promoter (P) và tiến hành phiên mã các gene cấu trúc. Hình 3. Khi môi trường không có lactose Hình 4. Khi môi trường có lactose