Content text Bài 8. Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ.docx
DỰ ÁN BIÊN SOẠN HỆ THỐNG GIÁO ÁN HÓA 11 – CT MỚI Trang 1 BÀI 8: HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ Thời gian thực hiện: 1 tiết I. Mục tiêu 1. Kiến thức HS Biết được: - Khái niệm hoá học hữu cơ và hợp chất hữu cơ, đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ. - Phân loại hợp chất hữu cơ theo thành phần nguyên tố (hiđrocacbon và dẫn xuất). - Nêu được khái niệm nhóm chức và một số loại nhóm chức cơ bản. - Sử dụng được bảng tín hiệu phổ hồng ngoại (IR) để xác định được 2. Năng lực: 2.1. Năng lực chung: - Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về phenol, tự chủ trong kĩ năng tìm kiếm thông tin trong SGK, quan sát hình ảnh về mô hình và cấu tạo của phenol. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để nêu được khái niệm phenol; đặc điểm chung của phenol. Kỹ năng làm việc nhóm tìm hiểu về tính chất hóa học, điều chế và ứng dụng của phenol. - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập (trả lời phiếu học tập, thực hành thí nghiệm, …) 2.2. Năng lực hóa học: a. Nhận thức hoá học: - Nêu được khái niệm về phenol, tên gọi, công thức cấu tạo một số phenol đơn giản, đặc điểm cấu tạo và hình dạng phân tử của phenol. - Nêu được tính chất vật lí của phenol. - Trình bày được tính chất hoá học cơ bản của phenol: phản ứng thế H ở nhóm –OH, phản ứng thế ở vòng thơm. - Thực hiện được (hoặc quan sát video, hoặc qua mô tả: thí nghiệm của phenol với sodium hydroxide, sodium carbonate, với nước bromine) với HNO 3 đặc trong H 2 SO 4 đặc; mô tả hiện tượng thí nghiệm, giải thích được tính chất hoá học của phenol. - Trình bày được ứng dụng của phenol và điều chế phenol (từ cumene và từ nhựa than đá). b. Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học: Nhận biết được thành phần của một số hợp chất có chứa phenol. c. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải thích được tác hại của phenol, sự ảnh hưởng của phenol đến môi trường. 3. Phẩm chất - Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân. - Cẩn thận, trung thực và thực hiện an toàn trong quá trình làm thực hành. - Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập hoá học. II. Thiết bị dạy học và học liệu III. Tiến trình dạy học Kiểm tra bài cũ: Không, 1. Hoạt động 1: Khởi động
DỰ ÁN BIÊN SOẠN HỆ THỐNG GIÁO ÁN HÓA 11 – CT MỚI Trang 2 a) Mục tiêu: Tạo cho HS hứng thú tìm hiểu về hợp chất hữu c b) Nội dung: Tìm hiểu về hợp chất hữu cơ xung quanh chúng ta, từ đó rút ra tầm quan trọng của hợp chất hữu cơ đối với đời sống con người c) Sản phẩm: - Một số hình ảnh về hợp chất hữu cơ Ứng dụng trong sản xuất mĩ phẩm Tinh bột d) Tổ chức thực hiện: Giao nhiệm vụ học tập: GV thực hiện trò chơi “Ai nhanh hơn” Luật chơi: Lớp chia làm 4 nhóm. Trong vòng 60s, các nhóm liệt kê vật làm từ hợp chất hữu cơ ở xung quanh chúng ta. Nhóm nào liệt kê nhiều hơn nhóm đó dành chiến thắng.
DỰ ÁN BIÊN SOẠN HỆ THỐNG GIÁO ÁN HÓA 11 – CT MỚI Trang 3 Báo cáo, thảo luận: Các nhóm thảo luận để đưa ra được nhiều đáp án nhất. Ghi đáp án vào bảng phụ. Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra kết luận về nhóm thắng cuộc. GV dẫn dắt từ các hợp chất hữu cơ đó để tìm hiểu bài ngày hôm nay. 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động 1: I. HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ Mục tiêu: Nêu được khái niệm hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ, đặc điểm chung và phân loại hợp chất hữu cơ. Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến ● Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 nhóm, hoàn thành phiếu bài tập sau: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 1. Quan sát hình 8.1 và hình 8.2 trong sgk và cho biết sự khác nhau về thành phần nguyên tố của hợp chất hữu cơ và hợp chất vô cơ. 2. Nêu khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ Xác định hợp chất nào là hợp chất hữu cơ, hợp chất nào là hợp chất vô cơ trong các hợp chất sau : Na 2 CO 3 , MgO, CH 3 COONa, C 2 H 5 Br, CHCl 3 , HCOOH, BaCl 2 , CaSO 4 . 3. Nêu một số hợp chất hữu cơ có ứng dụng trong đời sống và sản xuất. ● Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu bài tập theo 4 nhóm. ● Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS đưa ra nội dung kết quả thảo luận của nhóm. ● Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra kết luận ● Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 nhóm, hoàn thành phiếu bài tập sau: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1. Xác định loại liên kết trong các chất ở hình 8.3 (sgk/47) 2. So sánh nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi của các chất hữu cơ với các chất vô cơ trong bảng 8.1 (sgk/47) 1. Khái niệm hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ - Hợp chất hữu cơ là hợp chất của carbon, trừ một số hợp chất như các oxide của carbon, muối carbonate, các carbide… - Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất hữu cơ. 2. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ - Đặc điểm liên kết: Liên kết trong hợp chất hữu cơ thường là liên kết cộng hóa trị - Tính chất vật lí: Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp, không tan hoặc ít tan trong nước, tan nhiều trong dung môi hữu cơ. - Tính chất hóa học: dễ cháy, kém bền với nhiệt, phản ứng chậm, không hoàn toàn và không theo một hướng nhất định.
DỰ ÁN BIÊN SOẠN HỆ THỐNG GIÁO ÁN HÓA 11 – CT MỚI Trang 4 3. Quan sát bảng 8.2, nhận xét về tính tan của hợp chất hữu cơ trong dung môi nước và một số dung môi hữu cơ. 4. Quan sát hình 8.4 và kênh chữ trong sgk, nêu nhận xét về đặc điểm tính chất hóa học của hợp chất hữu cơ ? ● Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu bài tập theo 4 nhóm. ● Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS đưa ra nội dung kết quả thảo luận của nhóm. ● Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra kết luận ● Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 nhóm, hoàn thành phiếu bài tập sau: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 1. Dựa vào hình 8.5 và 8.6, em hãy nhận xét về thành phần nguyên tố của hydrocarbon và dẫn xuất hydrocarbon ? 2. Cho các hợp chất hữu cơ sau: CH 3 COONa, C 2 H 5 Br, C 2 H 6, CHCl 3 , HCOOH, C 6 H 6 . ● Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu bài tập theo 4 nhóm. ● Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS đưa ra nội dung kết quả thảo luận của nhóm. ● Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra kết luận 3. Phân loại các hợp chất hữu cơ Hợp chất hữu cơ được chia ra làm 2 loại: hydrocarbon và dẫn xuất hydrocarbon ● Hydrocarbon là hợp chất hữu cơ mà trong phân tử chỉ có hai nguyên tố là carbon (C) và hydrogen (H). ... ● Dẫn xuất hydrocarbon là hợp chất hữu cơ mà trong phân tử ngoài hai nguyên tố là carbon và hydro còn có các nguyên tố khác: oxygen, nitrogen, clorine…. Hoạt động 2: II. Nhóm chức và phổ hồng ngoại (IR) Mục tiêu: - Nêu được khái niệm nhóm chức và một số loại nhóm chức cơ bản. - Sử dụng được bảng tín hiệu phổ hồng ngoại (IR) để xác định được Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến ● Giao nhiệm vụ học tập: GV yêu cầu HS tìm hiểu các nội dung sau: 1. Tìm hiểu khái niệm nhóm chức và một số loại nhóm chức cơ bản. Nhóm chức là nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử