Title BÀI 04. ĐỘ DỊCH CHUYỂN VÀ QUÃNG ĐƯỜNG ĐI ĐƯỢC GV.docx ✅

Trang4 CHƯƠNG II: MÔ TẢ CHUYỂN ĐỘNG BÀI 4. ĐỘ DỊCH CHUYỂN VÀ QUÃNG ĐƯỜNG ĐI ĐƯỢC I. TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 1. Độ dịch chuyển. Độ dịch chuyển là một đại lượng vectơ, cho biết độ dài và hướng sự thay đổi vị trí của một vật. a. Xét trường hợp tổng quát - Độ dịch chuyển được biểu diễn bằng một mũi tên nối vị trí đầu và vị trí cuối của chuyển động, có độ lớn chính bằng khoảng cách giữa vị trí đầu và vị trí cuối. Kí hiệu là d→ b. Xét cho chuyển động thẳng - Độ dịch chuyển của vật của vật trên đường thẳng được xác định bằng độ biến thiên tọa độ của vật. c. Chú ý - Độ dịch chuyển là đại lượng vectơ. - Giá trị của độ dịch chuyển có thể dương, âm hoặc bằng không. - Độ dịch chuyển không phụ thuộc vào hình dạng của quỹ đạo chuyển động mà chỉ phụ thuộc vào vị trí điểm đầu và vị trí điểm cuối. 2. Quãng đường. a. Xét trường hợp tổng quát. Cho biết độ dài quỹ đạo mà vật đi được trong suốt quá trình chuyển động. b. Xét cho chuyển động thẳng. Quãng đường là độ dài đoạn thẳng của quỹ đạo mà vật đi được. Ví dụ: + Vật đi từ A đến B thì quãng đường S = AB. + Vật đi từ A đến C rồi về B thì quãng đường S = AC+ BC. + Vật đi từ A đến C rồi về A thì quãng đường S = 2.AC. c. Chú ý. Đại lượng vô hướng và không âm. 3. Phân biệt quãng đường và độ dịch chuyển a. Trường hợp chuyển động cong.

Trang4 1.2. Bài tập minh họa. Bài 1. Nối cột A và cột B để được phát biểu đúng về quãng đường và độ dịch chuyển. Cột A Cột B 1. Con tàu đã đi được 200km về phía đông nam đang nói về a. độ dịch chuyển. 2. Một xe ôtô đã đi 200km từ Hà Nội đến Nam Định đang nói về b. quãng đường. Hướng dẫn giải. + Con tàu đã đi được 200km về phía đông nam đó là nói về quãng đường tàu đi được. Nối 1 và b + Một ô tô đã đi 200km từ Hà Nội đến Nam định tức nói độ dịch chuyển của ôtô từ Hà Nội đến Nam định. Nối 2 và a. Bài 2. Trong hình 4.6 người đi xe máy (1), người đi bộ (2), người đi ô tô (3) đều khởi hành từ siêu thị A để đi đến bưu điện B. a) Hãy so sánh độ lớn của quãng đường đi được và độ dịch chuyển của ba chuyển động ở Hình 4.6. b) Theo em, khi nào độ lớn của độ dịch chuyển và quãng đường đi được của một chuyển động bằng nhau? Hướng dẫn giải. a) Quan sát hình vẽ ta thấy: + Điểm đầu và điểm cuối của người đi xe máy, đi bộ, đi tô như nhau nên độ dịch chuyển của nó bằng nhau. 123d=d=d. + Chiều dài quỹ đạo của ba người khác nhau, tăng dần từ người đi bộ, người đi xe máy, người đi ô tô nên 213s<s<s. b) Độ dịch chuyển và quãng đường đi được của một chuyển động bằng nhau khi vật chuyển động thẳng, không đổi chiều. + Trường hợp chuyển động thẳng theo chiều dương không đổi chiều Độ dịch chuyển là d = OA và quãng đường đi được là s = OA nên độ lớn độ dịch chuyển và quãng đường bằng nhau d = s. + Trường hợp chuyển động thẳng theo chiều âm không đổi chiều.