Content text 8012.SKKN - Một số giải pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh Liên đội Trung học cơ sở thông qua các hoạt động Đội.pdf
1 MỤC LỤC STT NỘI DUNG TRANG MỤC LỤC 1 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2 1 Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến 2 2 Thời gian, đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3 PHẦN II. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN 4 1 Cơ sở lý luận 4 1.1. Một số khái niệm cơ bản của đề tài 4 1.2. Mục tiêu của của vấn đề nghiên cứu 5 1.3. Chuẩn yêu cầu cần đạt của vấn đề nghiên cứu 5 2 Thực trạng của vấn đề nghiên cứu 5 2.1. Đặc điểm chung của Liên đội, Chi đội 5 2.2. Những ưu điểm và bất cập khi thực thi vấn đề nghiên cứu 6 3 Biện pháp giải quyết vấn đề nghiên cứu 8 3.1. Tuyên truyền việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho cán bộ giáo viên nhà trường, cho cha mẹ học sinh và học sinh trong toàn trường 8 3.2. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh ở Liên đội thông qua hoạt động thường ngày của Liên đội 9 3.3. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thông qua các Hội thi 12 3.4. Tăng cường chương trình phát thanh măng non 12 3.5. Thi đua khen thưởng 13 3.6. Tổ chức thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường 13 4 Thử nghiệm khoa học và kết quả thử nghiệm 13 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 15 1 Kết luận 15 2 Khuyến nghị 15 TÀI LIỆU THAM KHẢO 17 DANH MỤC VIẾT TẮT 18 PHỤ LỤC 19
2 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến Trái đất, hành tinh duy nhất trong hệ mặt trời có sự sống, là môi trường sống tuyệt vời cho con người và mọi loài động thực vật. Tuy nhiên, một vấn đề đang gây bức xúc và khó giải quyết hiện nay chính là "ô nhiễm môi trường". Nhiều năm trở lại đây, hành tinh của chúng ta đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm nặng nề do sự vô tâm và thiếu ý thức của con người. Bảo vệ môi trường là một việc làm cần thiết, có tầm quan trọng không chỉ đối với đời sống con người mà còn đối với sự phát triển kinh tế và văn hóa của đất nước, của nhân loại. Điều này đặc biệt quan trọng đối với thế hệ trẻ, bao gồm đoàn viên, thiếu niên và nhi đồng. Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường không chỉ cần thiết cho hiện tại mà còn cho tương lai, nhằm xây dựng một môi trường học tập xanh - sạch - đẹp và một xã hội trong lành. Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, ngành giáo dục đã đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường tích hợp qua các môn học trên lớp. Hơn nữa, việc giáo dục này còn được thực hiện thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp do liên đội tổ chức. Các hoạt động này không chỉ giúp học sinh hiểu về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường mà còn khuyến khích họ hành động cụ thể để bảo vệ môi trường xung quanh. Là một giáo viên đảm nhiệm vai trò Tổng phụ trách Đội, tôi có cơ hội tiếp xúc và quan sát chặt chẽ sinh hoạt của các em học sinh tại nhà trường hàng ngày. Một điều mà tôi thường xuyên chứng kiến là nhiều hành động của học sinh vẫn chưa thể hiện được ý thức trong việc giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường. Có những cảnh tượng không mấy dễ chịu: thùng rác tràn ngập mà vẫn có rác bị vứt lơ lửng ở nơi không quy định; lớp học sau giờ ra chơi chưa được dọn dẹp, vẫn còn dơ bẩn và lộn xộn; sân trường đầy lá rụng, vết bẩn, và mảnh vỡ từ các hoạt động ngoài giờ; thậm chí còn có những hành động vô ý thức như giẫm lên bồn hoa, bẻ cành cây, và hái hoa từ những khu vườn trường. Tôi tin rằng việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường là một nhiệm vụ không thể phớt lờ, đặc biệt trong thời kỳ hiện nay khi mà những vấn đề về môi trường đang trở nên ngày càng nghiêm trọng. Chính vì vậy, tôi tin rằng việc góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp không chỉ là trách nhiệm mà còn là nhiệm vụ cần thiết của chúng ta trong hiện tại và tương lai. Trong vai trò của một người tổ chức hoạt động ngoại giờ và hoạt động của liên đội, tôi đã dành nhiều thời gian và công sức để xây dựng các chương trình rèn luyện
3 kỹ năng sống và ý thức môi trường cho các học sinh. Những hoạt động này không chỉ giúp các em phát triển kỹ năng cá nhân mà còn khuyến khích ý thức về bảo vệ môi trường. Một phần của công việc của tôi là tạo ra các hoạt động ngoại giờ phong phú và thú vị, từ việc tổ chức các trò chơi và cuộc thi, đến việc tham gia vào các dự án môi trường như trồng cây, dọn dẹp môi trường, và giảng dạy về việc tiết kiệm năng lượng và tái chế. Bằng cách này, tôi hy vọng thu hút sự tham gia của các học sinh và giúp các em nhận ra tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường từ những hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, mặc dù đã có những nỗ lực đáng kể, nhưng tôi vẫn thấy một số học sinh vẫn giữ những hành vi không thân thiện và không tôn trọng môi trường, không chỉ trong nhà trường mà còn ở nơi khác. Điều này thúc đẩy tôi càng nhiều hơn nữa để tìm ra các phương pháp giáo dục và uốn nắn thích hợp. Chính vì vậy tôi mạnh dạn thực hiện đề tài “Một số giải pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh Liên đội Trung học cơ sở thông qua các hoạt động Đội” để nghiên cứu. Một cách tiếp cận mà tôi đang áp dụng là kêu gọi sự tham gia tích cực của học sinh trong quá trình lên kế hoạch và thực hiện các hoạt động môi trường. Bằng cách này, các em sẽ cảm thấy tự hào và có trách nhiệm hơn đối với những gì các em tạo ra, và có thể dần dần nhận ra ý thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường. Ngoài ra, tôi cũng tập trung vào việc giáo dục về môi trường trong các buổi họp lớp và các chương trình giáo dục ngoại khóa. Tôi cung cấp thông tin và thảo luận về các vấn đề môi trường, cung cấp ví dụ về những hành động tích cực và tiêu cực đối với môi trường, và khuyến khích các em thực hiện các hành động tích cực trong cuộc sống hàng ngày. 2. Thời gian, đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 4 năm 2023 đến tháng 4 năm 2024 - Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 6-7-8 -9 . - Phạm vi nghiên cứu: Tại trường THCS - nơi tôi đang công tác, đồng thời quan sát và tìm hiểu tình hình chung ở các trường bạn xung quanh. Mở rộng tìm hiểu thêm ở một số gia đình học sinh.
4 PHẦN II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Cơ sở lý luận 1.1. Một số khái niệm cơ bản của đề tài - Theo Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường của Việt Nam năm 2020: Môi trường được định nghĩa là bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, sự tồn tại, phát triển của con người, sinh vật và tự nhiên. Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi tính chất vật lý, hóa học, sinh học của thành phần môi trường không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật môi trường, tiêu chuẩn môi trường gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, sinh vật và tự nhiên. Hoạt động bảo vệ môi trường là hoạt động phòng ngừa, hạn chế tác động xấu đến môi trường; ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô nhiễm, suy thoái môi trường, cải thiện chất lượng môi trường; sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu. - Ý thức bảo vệ môi trường là nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, về trách nhiệm của bản thân đối với môi trường, thể hiện qua những hành vi, thói quen, lối sống tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. - Giáo dục là hoạt động có hệ thống, có mục đích, được tổ chức theo quy định của pháp luật nhằm bồi dưỡng, phát triển toàn diện con người về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, kỹ năng, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong từng thời kỳ (Theo Luật Giáo dục của Việt Nam 2019). Từ những khái niệm trên, theo chủ quan của bản thân, giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường cho học sinh là quá trình giảng dạy và học tập nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết và kỹ năng của học sinh về các vấn đề môi trường, đồng thời thúc đẩy thái độ, hành vi và trách nhiệm bảo vệ môi trường tự nhiên và xã hội. Mục tiêu của giáo dục này là tạo ra một cộng đồng có hiểu biết sâu sắc về tầm quan trọng của môi trường và sẵn sàng hành động để bảo vệ và cải thiện môi trường sống. 1.2. Mục tiêu của của vấn đề nghiên cứu Từ tính cấp thiết và thực tiễn về ý thức và giáo dục ý thức bảo vệ môi trường nhằm đề xuất một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh tại Liên đội Trung học cơ sở thông qua các hoạt động Đội. Qua đó góp phần giúp cho học