Title CHUYÊN ĐỀ 2 - IV. DI TRUYỀN LIÊN KẾT GIỚI TÍNH VÀ PHỤ THUỘC GIỚI TÍNH.doc ✅

CHUYÊN ĐỀ 2: XÁC SUẤT TRONG QUY LUẬT DI TRUYỀN IV. DI TRUYỀN LIÊN KẾT GIỚI TÍNH VÀ PHỤ THUỘC GIỚI TÍNH A. MỘT SỐ LƯU Ý LÍ THUYẾT DÙNG ĐỂ TÍNH XÁC SUẤT - Trong một phép lai, nếu tỉ lệ kiểu hình ở giới đực khác với tỉ lệ kiểu hình ở giới cái thì tính trạng liên kết với giới tính và gen nằm trên NST giới tính X (ít khi có trường hợp gen nằm trên Y). - Khi có liên kết giới tính thì bài toán xác suất được tính tương tự như các quy luật di truyền khác. Chỉ cần chú ý đến giới tính của cá thể cần tính xác suất. - Khi tính trạng biểu hiện phụ thuộc giới tính thì được tính tương tự như trường hợp di truyền theo quy luật phân li của Menđen, chỉ khác ở chỗ tính tỉ lệ kiểu hình ở đời con là phải căn cứ vào từng giới tính. B. CÁC DẠNG BÀI TẬP THƯỜNG GẶP 1. Các bài tập tính xác suất về kiểu hình Cách giải: Khi bài toán yêu cầu tính xác suất về một kiểu hình nào đó thì cần phải tiến hành theo 2 bước. Bước 1: Xác định kiểu gen của bố mẹ và viết sơ đồ lai để tìm tỉ lệ của loại kiểu hình cần tính xác suất. Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất. Bài 1: Ở một loài thú, cho biết tính trạng màu mắt do một cặp gen quy định. Cho con đực mắt trắng lai với con cái mắt đỏ được F 1 có 100% cá thể mắt đỏ. Cho F 1 giao phối ngẫu nhiên, đời F 2 có tỉ lệ 2 con cái mắt đỏ, 1 con đực mắt đỏ, 1 con đực mắt trắng. Lấy ngẫu nhiên 3 cá thể mắt đỏ ở F 2 , xác suất để thu được 2 cá thể cái là bao nhiêu? Hướng dẫn giải Bước 1: Tìm tỉ lệ cá thể cái trong số các cá thể mắt đỏ ở F 2 . - Đời F 2 có tỉ lệ kiểu hình 3 mắt đỏ : 1 mắt trắng  Mắt đỏ là tính trạng trội so với mắt trắng. Quy ước: A quy định mắt đỏ, a quy định mắt trắng. - Ở F 2 tỉ lệ kiểu hình của giới cái là 100% mắt đỏ; Tỉ lệ kiểu hình ở đực là 50% đỏ : 50% trắng  Tính trạng liên kết với giới tính, gen nằm trên X. - Sơ đồ lai: Con cái mắt đỏ  Con đực mắt trắng P AAXX aXY G p AX aX,Y F 1 ♂ ♀ aX Y A X AaXX AXY F 1 giao phối ngẫu nhiên: AaXX  A XY G F1 AaX,X AX,Y F 2 ♂ ♀ AX Y A X AAXX AXY a X AaXX aXY