Title CHUYÊN ĐỀ 1. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ESTER, CHẤT BÉO ( GV ).docx ✅

1 CHUYÊN ĐỀ 1. ESTER, CHẤT BÉO VÀ XÀ PHÒNG DẠNG 1. BÀI TOÁN PHẢN ỨNG ESTER HÓA CÓ HẰNG SỐ CÂN BẰNG Dạng bài toán thường có liên quan đến hiệu suất, và thường là một ý nhỏ trong bài toán lớn liên quan. Tuy nhiên việc cắt nhỏ thành các bài “nhỏ” hơn cũng sẽ giúp cho việc tư duy và dịnh hướng các chia nhỏ các phần trong bài toán lớn. Khi giải dạng bài toán này thì tùy vào mức độ mà cho độ khó khác nhau. Phương trình tổng quát: 0 H,t 2RCOOHR'OHRCOOR'HO    Kiểu 1. Phản ứng ester hóa có cho hằng số K C . Bước 1. Tìm số mol ban đầu các chất (hoặc nồng độ) Bước 2. Lập bảng số liệu 3 dòng 0 H,t 2RCOOHR'OHRCOOR'HO    Ban đầu Tham gia Cân bằng Bước 3. Dùng CT hằng số cân bằng K C: 2 C [RCOOR'][HO] K [RCOOH].[R'OH] Lưu ý. 1. K C chỉ phụ thuộc t 0 C. Khi tăng t 0 C thì K C sẽ tăng. 2. Nếu trong dung dịch có nước (cho dưới dạng C%) thì [H 2 O] trong CT là tổng H 2 O trong dung dịch và H 2 O sinh ra do phản ứng. 3. Nếu acid hoặc alcohol tham gia 1 lúc 2 phương trình ester hóa thì [acid] hoặc [alcohol] trong CT là nồng độ cân bằng chung cho cả 2 phản ứng. 4. Khi đã là bài toán tính H% thì một điều phải chú ý là các chất tham gia đều còn dư (không có chất nào hết). 5. Một số bài toán thì không đủ dữ liệu kết luận chất nào quyết định H% thì phải giải cả 2TH và kiểm tra lại số liệu (số mol, H% đã cho) để chọn TH phù hợp


4 Nồng độ cân bằng (M) 1-0,93=0,07 a-0,93 0,93 0,93 Bước 3. Dùng CT hằng số cân bằng Theo đề: 3732 C 373 [CHCOOCH].[HO]0,93.0,93 K4a4 [CHCOOH].[CHOH](0,07).(a0,93)  Vậy nồng độ ban đầu của alcohol là 4 M Câu 4. Cho acid acetic tác dụng với isopropylic alcohol theo phản ứng thuận nghịch sau: ++ H 2O K C H 2SO 4 đặc acetic acidisopropylic alcohol Nếu ban đầu người ta cho 1 mol acetic acid tác dụng với 1 mol isopropylic alcohol thì cân bằng sẽ đạt được khi có 0,6 mol ester được tạo thành. Lúc đó người ta thêm 1 mol acetic acid vào hỗn hợp phản ứng, cân bằng sẽ bị phá vỡ và chuyển đến trạng thái cân bằng mới. a. Vẽ CTCT của ester tạo thành vào ô trống (dạng thu gọn nhất) b. Khi cân bằng mới được thiết lập thì số mol alcohol là bao nhiêu ở thời điểm cân bằng? Hướng dẫn giải a. CTCT của ester là O O Xét cân bằng ban đầu. Bước 1. Xác định số mol ban đầu của acid, alcohol. Theo đề thì acid và alcohol cùng số mol nên xét mỗi chất có nồng độ là 1 M (coi thể tích chung là 1 và không đổi) Bước 2. Lập bảng dữ kiện Ta có CH 3 COOH + C 3 H 7 OH   CH 3 COOC 3 H 7 + H 2 O Nồng độ ban đầu (M) 1 1 Tham gia 0,6 0,6  0,6  0,6 Nồng độ cân bằng (M) 1-0,6=0,4 1-0,6=0,4 0,6 0,6 Bước 3. Dùng CT hằng số cân bằng Theo đề: 3372 CCC 337 [CHCOOCH].[HO]0,6.0,6 KKK2,25 [CHCOOH].[CHOH]0,4.0,4 Khi thêm 1 mol acid thì cân bằng cũ bị phá vỡ và hình thành cân bằng mới. Bước 1. Xác định số mol ban đầu của acid, alcohol. Theo trên thì nồng độ acid ở cân bằng mới là 0,4 + 1 = 1,4 và alcohol là 0,4 Bước 2. Lập bảng dữ kiện Ta có CH 3 COOH + C 3 H 7 OH   CH 3 COOC 3 H 7 + H 2 O