Title Jinoyat-protsessual huquqi. Umumiy qism. 2017.pdf ✅

TOSHKENT DAVLAT YURIDIK UNIVERSITETI JINOYAT-PROTSESSUAL HUQUQI UMUMIY QISM DARSLIK O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan “Yurisprudensiya” yo‘nalishi bo‘yicha ta’lim oladigan talabalarga darslik sifatida tavsiya etilgan TOSHKENT - 2017
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2016-yil 22-yanvardagi 26-sonli buyrug‘iga asosan darslik sifatida tavsiya etilgan. UDK 343.1(575.1) KBK 67.411(5Y)h7 ^ 64 Jinoyat-protsessual huquqi. Umumiy qism. Darslik. Mualliflar jamoasi // y.f.d., prof. G.Z.To‘laganova, y.f.n., dots. S.M.Raxmonovalarning umumiy tahriri ostida. - Toshkent: TDYU nashriyoti, 2017. - 490 bet. Mualliflar jamoasi: Pulatov B.X. (I, VIII (8.3) boblar), Sahaddinov S.M. (I, IV, XXIII boblar), Tuxtasheva U.A. (II bob), Tulaganova G.Z. (III, V, VIII (8.1, 8.2, 8.4, 8.5, 8.6, 8.7, 8.8), IX boblar), Fayziyev Sh.F. (III bob), Bazarova D.B. (III bob), Niyazov M.R. (IV bob), Raxmonova S.M. (VI bob), Qo‘shaev N.M. (VII (7.1, 7.3) bob), Matmuratov A.R. (VII (7.1, 7.3, 7.4, 7.5, 7.14, 7.16) bob), Umarxonov A.Sh. (VII (7.2, 7.17) bob), Mirazov D.M. (VII (7.6, 7.15) bob), Cho‘tboyev M.R. (VII (7.7) bob), Rajabov B.A. (VII (7.8, 7.10) bob), Kulmatov Sh.A. (VII (7.9, 7.13) bob), Turg‘unov U.T. (VII (7.11, 7.12) bob), Rashidov B.N. (VII (7.18, 7.19) bob), Tillayev T.N. (X bob), Muxitdinov F. (XI, XII boblar). Taqrizchilar: I.Sottiyev - O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi kafedra boshlig‘i, y.f.n., dotsent; Sh.Abdukadirov - O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi a’zosi. Mazkur darslik Jinoyat-protsessual huquqi fanining umumiy qismi bo‘yicha o‘quv dasturi negizida tayyorlangan va 5240100 - “Yurisprudensiya” ixtisosligi Davlat ta’lim standartiga muvofiq bo‘lib, yuridik oliy ta’lim muassasalari va fakultetlari talabalariga mo‘ljallangan. ISBN 978-9943-380-66-0 © Mualliflar jamoasi. © Toshkent davlat yuridik universiteti, 2017.
MUNDARIJA KIRISH.......................................................................................................8 I BOB. JINOYAT-PROTSESSUAL HUQUQI TUSHUNCHASI VA MOHIYATI. JINOYAT-PROTSESSUAL QONUN HUJJATLARI 1.1 Jinoyat-protsessual huquqi tushunchasi va ahamiyati..........................11 1.2. Jinoyat protsessining bosqichlari va funksiyalari................................15 1.3. Jinoyat protsessual shakl va jinoyat protsessual kafolatlar................23 1.4. Jinoyat-protsessual huquqi huquq sohasi sifatida va uning boshqa huquq sohalari bilan o‘zaro aloqasi........................................................... 25 1.5. Jinoyat-protsessual qonun hujjatlari va uning vazifalari.................... 29 1.6. Jinoyat protsessual huquqining normalari.......................................... 33 1.7. Jinoyat-protsessual qonunining vaqt, hudud va shaxslar bo‘yicha amal qilishi......................................................................................................... 39 II BOB. JINOYAT PROTSESSI PRINSIPLARI 2.1. Jinoyat protsessi prinsiplari tushunchasi va tizimi.............................45 2.2. Qonuniylik prinsipi............................................................................. 47 2.3. Odil sudlovning faqat sud tomonidan amalga oshirilish prinsipi......50 2.4. Jinoyat ishlarini hay’atda va yakka tartibda ko‘rib chiqish prinsipi...51 2.5. Sudyalarning mustaqilligi va ularning faqat qonunga bo‘ysunish prinsipi....................................................................................................... 52 2.6. Jinoyat ishini qo‘zg‘atishning muqarrarligi prinsipi.......................... 54 2.7. Odil sudlovni fuqarolarning qonun va sud oldida tengligi asosida amalga oshirish prinsipi............................................................................. 55 2.8. Shaxsning sha’ni va qadr-qimmatini hurmat qilish prinsipi.............57 2.9. Fuqarolarning huquq va erkinliklarini muhofaza qilish prinsipi.......59 2.10. Sudda jinoyat ishlarining oshkora ko‘rilishi prinsipi....................... 61 2.11. Jinoyat ishlari yuritiladigan til.......................................................... 63 2.12. Jinoyat ishlarini yuritishda jamoatchilikning ishtiroki prinsipi........ 65 2.13. Haqiqatni aniqlash prinsipi............................................................... 67 2.14. Aybsizlik prezumpsiyasi.................................................................. 68 2.15. Gumon qilinuvchi, ayblanuvchi va sudlanuvchini himoyalanish huquqi bilan taminlash prinsipi................................................................. 71 2.16. Sudda ishlarni yuritishda tortishuv prinsipi...................................... 74
2.17. Dalillarni bevosita va og‘zaki usulda tekshirish prinsipi.................76 2.18. Protsessual harakatlar va qarorlar ustidan shikoyat qilish huquqi prinsipi...................................................................................................... 78 III BOB. JINOYAT PROTSESSI ISHTIROKCHILARI 3.1. Jinoyat protsessi ishtirokchilari tushunchasi va ularning tasniflanishi............................................................................................... 81 3.2. Jinoyat ishini yuritishga mas’ul bo‘lgan davlat organlari va mansabdor shaxslar...................................................................................................... 83 3.3. Jinoyat ishini yuritishda ishtirok etuvchi jamoat birlashmalari, jamoalar va ularning vakillari.................................................................... 99 3.4. Jinoyat protsessida o‘z manfaatlarini himoya qiladigan shaxslar. Himoyachilar va vakillar..........................................................................102 3.5. Jinoyat protsessida ishtirok etuvchi boshqa shaxslar........................112 IV BOB. JINOYAT PROTSESSIDA ISHTIROK ETISHGA MONELIK QILADIGAN HOLATLAR. RAD QILISHLAR. 4.1. Sudyaning, prokurorning, tergovchining, surishtiruvchining, tergovga qadar tekshiruvni amalga oshiruvchi organ mansabdor shaxsining va sud majlisi kotibining ishda ishtirok etishiga monelik qiladigan holatlar.......122 4.2. Jamoat birlashmasi yoki jamoa vakilining ishda ishtirok etishiga monelik qiladigan holatlar........................................................................126 4.3. Ekspertning, mutaxassisning, tarjimonning, xolisning ishda ishtirok etishiga monelik qiladigan holatlar..........................................................127 4.4. Himoyachining, jabrlanuvchi, fuqaroviy da’vogar yoki fuqaroviy javobgar vakilining ishda ishtirok etishiga monelik qiladigan holatlar......................................................................................................128 4.5. Rad qilish va o‘zini o‘zi rad etish hamda ularni hal qilish tartibi... 130 ____________ V BOB. DALILLAR VA ISBOT QILISH____________ 5.1. Dalillar va isbot qilish tushunchasi...................................................137 5.2. Isbot qilish predmeti..........................................................................140 5.3. Isbot qilish doirasi.............................................................................143 5.4. Dalillarning xususiyatlari..................................................................147 5.5. Dalillarni tasniflanishi va ularning amaliy ahamiyati.......................149 4