Title A 262.2_HUAN QUYEN VE CANH CHUNG HOC.pdf ✅

1 HUAÁN QUYEÀN VEÀ MOÂN CAÙNH CHUNG HOÏC (ÑCV THAÙNH GIUSE - NIEÂN HOÏC 2007-2008) A. Lumen gentium Chuùng ta bieát ngaøy 21.11.1964, Coâng ñoàng Vaticanoâ II ñaõ coâng boá HIEÁN CHEÁ TÍN LYÙ VEÀ HOÄI THAÙNH – LUMEN GENTIUM. Nôi chöông VII, Hieán cheá noùi veà “Ñaëc tính caùnh chung cuûa Giaùo hoäi”. Chuùng ta ñoïc qua chöông naøy: CHÖÔNG VII cuûa HIEÁN CHEÁ LUMEN GENTIUM ÑAËC TÍNH CAÙNH CHUNG CUÛA GIAÙO HOÄI LÖÕ HAØNH VAØ SÖÏ HÔÏP NHAÁT VÔÙI GIAÙO HOÄI TREÂN TRÔØI61* 48. Ñaëc tính caùnh chung cuûa ôn goïi chuùng ta Taát caû chuùng ta ñöôïc môøi goïi gia nhaäp Giaùo Hoäi trong Chuùa Kitoâ, vaø nhôø aân suûng cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta neân thaùnh trong Giaùo Hoäi. Vaø Giaùo Hoäi naøy chæ keát thuùc trong vinh quang treân trôøi, khi thôøi caûi taïo moïi söï ñeán (Cv 3,21) vaø khi toaøn theå vuõ truï cuøng vôùi loaøi ngöôøi ñöôïc thieát laäp toaøn veïn trong Chuùa Kitoâ, vì vuõ truï lieân keát maät thieát vôùi con ngöôøi ñaït ñöôïc cuøng ñích cuûa mình (x. Ep 1,10; Cl 1,20; 2 Pr 3,10-13). Thaät vaäy, Chuùa Kitoâ, khi bò treo leân khoûi ñaát, ñaõ keùo moïi ngöôøi ñeán vôùi mình (x. Ga 12,32, baûn Hy Laïp). Khi töø keû cheát soáng laïi (x. Rm 6,9), Ngöôøi ñaõ sai Thaùnh Thaàn ban söï soáng ñeán vôùi caùc muoân ñeä vaø nhôø Thaùnh Thaàn thieát laäp thaân theå Ngöôøi laø Giaùo Hoäi nhö bí tích phoå quaùt cöùu roãi. Nay 61*– Chöông naøy ñöôïc khai sinh theo öôùc muoán cuûa Ñöùc Gioan XXIII. Ñöôïc Uyû ban Thaàn hoïc soaïn thaûo laïi, chöông naøy ñöôïc moïi ngöôøi coâng nhaän laø moät phaàn cuûa hieán cheá môùi (löôïc ñoà ñeä trình baáy giôø chæ coù 4 chöông). Noäi dung cuûa chöông ñöôïc toång hôïp trong töïa ñeà. Coâng ñoàng nhaán maïnh tôùi haønh ñoäng toân vinh Thieân Chuùa cuûa taát caû Thaân Theå Chuùa Kitoâ laø Giaùo Hoäi döôùi ñaát cuõng nhö treân trôøi. Cô caáu cuûa chöông nhö sau: soá 48 noùi leân hai giaù trò cuûa Giaùo Hoäi trong ñoù nhöõng thaønh phaàn döôùi theá cuøng toàn taïi vôùi nhöõng thaønh phaàn coá ñònh; caùc soá 49 vaø 50 trình baøy nhöõng moái daây lieân keát Kitoâ höõu coøn ôû traàn gian vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ leân trôøi hoaëc ôû trong luyeän nguïc: caùc Thaùnh treân trôøi caàu baàu cho chuùng ta laø nhöõng keû löõ haønh (soá 49), moái töông quan giöõa caùc ngaøi vôùi chuùng ta (soá 50). Töø giaùo lyù naøy maø soá 51 ruùt ra nhöõng haäu keát coù tính caùch muïc vuï.

3 49. Söï hieäp thoâng giöõa Giaùo Hoäi treân trôøi vaø Giaùo Hoäi löõ haønh 63* Bôûi theá, cho tôùi khi Chuùa ngöï ñeán trong uy nghi, coù taát caû caùc Thieân Thaàn theo Ngöôøi (x. Mt 25,31), vaø khi söï cheát ñaõ bò huyû dieät, moïi vaät ñeàu quy phuïc Ngöôøi (x. 1 Cr 15,26-27). Trong soá caùc moân ñeä Chuùa, coù nhöõng keû vaãn coøn tieáp tuïc cuoäc haønh trình nôi traàn theá, coù nhöõng keû ñaõ hoaøn taát cuoäc soáng naøy vaø ñang ñöôïc tinh luyeän, vaø coù nhöõng keû ñöôïc hieån vinh ñang chieâm ngöôõng “roõ raøng chính Thieân Chuùa duy nhaát trong Ba Ngoâi ngö Ngaøi haèng coù”1 . Nhöng heát thaûy moïi chuùng ta, tuyø caáp baäc vaø caùch thöùc khaùc nhau, ñeàu hieäp thoâng trong cuøng moät ñöùc meán Chuùa yeâu ngöôøi, cuøng haùt leân moät baøi ca chuùc tuïng vinh quang Thieân Chuùa chuùng ta, vì taát caû nhöõng ai thuoäc veà Chuùa Kitoâ vaø laõnh nhaän Thaùnh Thaàn Ngöôøi, ñeàu hôïp thaønh moät Giaùo Hoäi duy nhaát vaø lieân keát vôùi nhau trong Ngöôøi (x. Ep 4,16). Bôûi vaäy, söï hôïp nhaát giöõa nhöõng ngöôøi coøn soáng treân döông theá vôùi caùc anh em ñaõ yeân nghæ trong bình an Chuùa Kitoâ khoâng heà bò giaùn ñoaïn, traùi laïi, Giaùo Hoäi xöa nay luoân tin raèng söï hôïp nhaát ñoù coøn ñöôïc vöõng maïnh nhôø vieäc truyeàn thoâng cho nhau nhöõng cuûa caûi thieâng lieâng2 . Quaû thaät, nhôø keát hôïp maät thieát vôùi Chuùa Kitoâ hôn, caùc ngöôøi ôû treân trôøi cuûng coá toaøn theå Giaùo Hoäi vöõng beàn hôn trong söï thaùnh thieän, laøm cho vieäc thôø phöôïng hieän nay Giaùo Hoäi taïi theá daâng leân Thieân Chuùa, ñöôïc cao caû hôn, vaø hoï goùp phaàn phaùt trieån Giaùo Hoäi roäng raõi hôn baèng nhieàu caùch (x. 1 Cr 12,12-27)3 . Ñöôïc quy veà trôøi vaø hieän dieän tröôùc nhan Chuùa (x. 2 Cr 5,8) nhôø Ngöôøi, vôùi Ngöôøi vaø trong Ngöôøi, caùc Thaùnh khoâng ngöøng caàu baàu cho chuùng ta beân Chuùa Cha4 , baèng caùch trình baøy caùc coâng nghieäp ñaõ laäp ñöôïc khi coøn ôû döôùi theá, nhôø Ñaáng Trung Gian duy nhaát giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi laø Chuùa Gieâsu Kitoâ (x. Tm 2,5), khi hoï ñaõ phuïc vuï Chuùa trong moïi söï, vaø hoaøn taát nôi thaân xaùc hoï nhöõng gì coøn thieáu soùt trong caùc ñau khoå cuûa Chuùa Kitoâ, haàu möu ích cho Thaân Theå Ngöôøi laø Giaùo Hoäi (x. Cl 1,24)5 . Do ñoù, vôùi tình huynh ñeä, caùc ngaøi lo laéng giuùp ñôõ chuùng ta raát nhieàu vì chuùng ta yeáu heøn.64* 50. Töông quan giöõa Giaùo Hoäi löõ haønh vaø Giaùo Hoäi treân trôøi doøng ñôøi thôøi gian. Nhö theá, khi tín höõu nhôù laïi lôøi Chuùa vaø lôùi caùc toâng ñoà ñaõ noùi, coù theå nhaän ra söï lieân laïc maät thieát giöõa caùc chaân lyù naøy vaø taàm quan troïng neàn taûng cuûa chuùng ñoái vôùi ñôøi soáng Kitoâ giaùo. 63* – Caùc soá 49-50 Ñaây laø neàn taûng giaùo lyù cuûa caû chöông, nghóa laø Giaùo Hoäi döôùi ñaát vaø Giaùo Hoäi treân trôøi taïo thaønh moät Daân Chuùa, moät Thaân Theå Chuùa Kitoâ. Coâng ñoàng giaûi thích söï hôïp nhaát naøy vì döïa caên baûn laø nhöõng moái daây lieân laïc soáng ñoäng giöõa chuùng ta, nhöõng ngöôøi löõ haønh treân döông theá vaø nhöõng ngöôøi ñaõ ñaït tôùi queâ trôøi. Trong soá nhöõng hoaït ñoäng vaø nhöõng moái daây lieân quan aáy, ñieàu ñaùng keå laø vieäc caùc thaùnh caàu baàu cho caû Giaùo Hoäi. 1 CÑ Firenze, Decretum pro Graecis: Dz 693 (1305). 2 Ngoaøi nhöõng taøi lieäu xöa hôn, coù töø thôøi Ñöùc Alexandroâ IV ngaên caám moïi hình thöùc chieâu hoàn (27-9-1258), xem Tñ. cuûa Boä thaùnh vuï De magnetismi abusu, 4-8-1856: AAS (1865); Dz 1653-1654 (2823-2825); caâu traû lôøi cuûa Boä thaùnh vuï, 24-4- 1917: AAS 9 (1917), tr. 268, Dz 2182 (3642). 3 Xem baøi ñuùc keát hoïc thuyeát naøy cuûa T. Phaoloâ, trong Pioâ XII Tñ., Mystici Corporis: AAS 35 (1943), tr. 200 vaø nhieàu nôi khaùc. 4 Xem T. Augustinoâ, Enarr. in Ps. 85,24: PL 37,1099. – T. Hieronimoâ, Liber contra Vigilantium, 6: PL 23,344. – T. Toâma, In IVm Sent., d.45, q. 3, a.2. – T. Bonaventyra, In IVm Sent., d.45, a.3, q.2; v.v... 5 Xem Pioâ XII, Tñ. Mystici Corporis: AAS 35 (1943), tr. 245. 64* – Soá 49: Neàn taûng giaùo lyù vaø söï lieân heä giöõa caùc Thaùnh treân trôøi vaø Giaùo Hoäi. Neàn taûng tín lyù ñöôïc trình baøy roõ raøng vaø chính xaùc ñeå traùnh nhöõng khuynh höôùng cöïc ñoan vaø ñeå giuùp cho nhu caàu hôïp nhaát ñöôïc deã daøng hôn. Coâng ñoàng daïy raèng, cho tôùi khi Chuùa laïi ñeán trong vinh quang, moät soá ngöôøi ñaõ ôû treân Nöôùc Trôøi, moät soá khaùc ôû trong luyeän nguïc, moät soà khaùc nöõa ñang treân ñöôøng tieán veà ñôøi sau, nhöng taát caû ñeàu keát hôïp vôùi Chuùa Kitoâ laøm neân moät Giaùo Hoäi duy nhaát. Coâng ñoàng cuõng daïy raèng, caùc thaùnh treân trôøi laáy tình thöông phuø trôï ñaëc bieät cho nhöõng ngöôøi anh em khaùc vaø cuõng coá cuõng nhö laøm ñeïp Giaùo Hoäi traàn gian.
4 Nhaän bieát ñuùng ñaén söï hieäp thoâng naøy trong toaøn Nhieäm Theå Chuùa Gieâsu Kitoâ, ngay töø buoåi ñaàu cuûa Kitoâ giaùo, Giaùo Hoäi löõ haønh heát loøng kính nhôù, daâng lôø caàu cho nhöõng ngöôøi ñaõ cheát6 , “vì caàu nguyeän cho ngöôøi cheát ñeå hoï ñöôïc giaûi thoaùt khoûi toäi loãi laø moät yù nghó laønh thaùnh” (2 Mcb 12,46). Ñoái vôùi caùc toâng ñoà vaø nhöõng vò töû ñaïo cuûa Chuùa Kitoâ, laø nhöõng chöùng nhaân cao caû ñaõ ñoã maùu vì ñöùc tin vaø ñöùc aùi, Giaùo Hoäi luoân tin raèng, caùc ngaøi lieân keát vôùi chuùng ta maät thieát hôn trong Chuùa Kitoâ: vôùi loøng yeâu meán ñaëc bieät, Giaùo Hoäi toân kính caùc ngaøi cuøng vôùi Ñöùc Trinh Nöõ Maria vaø caùc Thaùnh Thieân Thaàn7 , vaø soát saéng naøi xin caùc ngaøi trôï giuùp vaø caàu baàu cho. Sau ñoù khoâng bao laâu, theâm vaøo soá caùc vò treân, Giaùo Hoäi coøn toân kính nhöõng ngöôøi ñaõ nhieät thaønh noi göông khieát trinh vaø khoù ngheøo cuûa Chuùa Kitoâ8 ; sau cuøng, coù nhöõng ngöôøi vì ñaõ thöïc haønh caùch phi thöôøng caùc nhaân ñöùc Kitoâ giaùo9 vaø ñöôïc Chuùa ban nhieàu aân ñieån, neân ñöôïc caùc tín höõu thaønh taâm toân kính vaø noi theo10 . Quaû thaät, khi ngaém nhìn ñôøi soáng nhöõng ngöôøi ñaõ trung thaønh böôùc theo Chuùa Kitoâ, chuùng ta khaùm phaù ra moät lyù do môùi thuùc ñaåy chuùng ta tìm kieám Thaønh Thaùnh töông lai (x. Dt 13,14 vaø 10,11), ñoàng thôøi chuùng ta cuõng bieát con ñöôøng chaéc chaén nhaát giuùp chuùng ta ñaït tôùi söï keát hieäp hoaøn toaøn vôùi Chuùa Kitoâ, nghóa laø ñaït tôùi söï thaùnh thieän, giöõa bao thaêng traàm traàn theá, tuyø theo baäc soáng vaø hoaøn caûnh rieâng cuûa moãi ngöôøi11 . Qua cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi cuøng mang moät baûn tính nhaân loaïi nhö chuùng ta, nhöng ñaõ ñöôïc bieán ñoåi neân gioáng hình aûnh Chuùa Kitoâ hôn (x. Cr 3,18), Thieân Chuùa toû loä roõ raøng cho con ngöôøi thaáy dung nhan vaø söï hieän dieän cuûa Ngaøi. Chính Ngaøi noùi vôùi chuùng ta qua caùc vò aáy vaø ban cho chuùng ta thaáy daáu chæ Nöôùc Ngaøi12, vaø maõnh lieät loâi cuoán chuùng ta tôùi Nöôùc aáy nhôø soá chöùng nhaân ñoâng ñaûo nhö maây trôøi (x. Dt 12,1) vaø nhôø chaân lyù Phuùc AÂm ñöôïc chöùng thaät nhö theá. Tuy nhieân, chuùng ta kính nhôø caùc Thaùnh treân trôøi khoâng chæ vì göông laønh caùc ngaøi maø thoâi, nhöng ñuùng hôn ñeå söï hôïp nhaát cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi trong Thaùnh Thaàn ñöôïc beàn vöõng nhôø thöïc haønh ñöùc baùc aùi huynh ñeä (x. Ep 4,1-6). Thaät vaäy, cuõng nhö moái hieäp thoâng giöõa caùc Kitoâ höõu coøn soáng treân döông theá ñöa chuùng ta tôùi gaàn Chuùa Kitoâ hôn, thì söï lieân keát vôùi caùc Thaùnh cuõng hôïp nhaát chuùng ta vôùi Ngöôøi, laø Ñaàu vaø laø Nguoàn phaùt sinh moïi aân suûng vaø söï soáng cuûa chính Daân Thieân Chuùa13 . Do ñoù, ñieàu heát söùc thích ñaùng laø chuùng ta yeâu meán caùc baïn höõu vaø nhöõng ngöôøi ñoàng thöøa töï cuûa Chuùa Kitoâ, cuõng laø anh em vaø aân nhaân ñaëc bieät cuûa chuùng ta, ñoàng thôøi chuùng ta daâng lôøi caûm taï Thieân Chuùa vì caùc ngaøi14 vaø “thaønh khaån van naøi, chaïy ñeán xin caùc ngaøi caàu nguyeän cuûa trôï löïc, giuùp ñôõ, haàu Chuùa Cha ban cho nhieàu ôn laønh, Ñaáng Cöùu Chuoäc vaø Giaûi Thoaùt duy nhaát cuûa chuùng ta”15. Thaät vaäy, töï baûn chaát moïi baèng chöùng ñích thaät bieåu loä tình yeâu chuùng ta ñoái vôùi caùc Thaùnh treân 6 Xem raát nhieàu bi kyù trong caùc haàm moä coå ôû Roma. 7 Xem Gelasioâ I, giaùo leänh De libris recipiendis, 3: PL 59,160; Dz 165 (353). 8 Xem Methoñioâ, Symposion VII,3: GCS (Bonwetsch), tr. 74. 9 Xem Benedictoâ XV, Decretum approbationis virtutumin Causa beatificationis et canonizationis Servi Dei Joannis Nepomuceni Neumann: AAS 14 (1922), tr. 23. – Nhieàu dieãn vaên cuûa Ñöùc Pioâ XI veà caùc thaùnh: Inviti all’eroismo, trong Discorsi e Radiomessaggi boä I-III, 1941-1946, vaø nhieàu nôi khaùc. – Ñöùc Pioâ XII, Discorsi e Radiomessaggi, boä – 10, 1949, tr. 37-43. 10 Xem Pioâ XII, Tñ. Mediator Dei: AAS 39 (1947), tr. 581. 11 Xem Dt 13,7; Hñ 44-50; Dt 11,3-40. – Xem theâm Pioâ XII, Tñ. Mediator Dei: AAS 39 (1947), tr. 582-583. 12 Xem CÑ Vat.I, Hieán cheá veà ñöùc tin coâng giaùo Dei Filius, ch.3: Dz 1794 (3013). 13 Xem Pioâ XII, Tñ. Mystici Corporis: AAS 35 (1943), tr. 216. 14 Veà söï bieát ôn ñoái vôùi chính caùc thaùnh, Xem E. Diehl, Inscriptiones latinae christianae veteres,I, Berlin, 1925, caùc soá 2008, 2382 vaø nhieàu nôi khaùc. 15 CÑ Triñentinoâ, saéc leänh De invocatione...... sanctorum: Dz 984 (1821).