Title BÀI 11. THANG pH.docx ✅

1 BÀI 11. THANG pH A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1.Thang pH - pH của một dung dịch cho biết độ acid, độ base của dung dịch. + Nếu pH<7: dung dịch có môi trường acid, pH càng nhỏ, độ acid của dung dịch càng lớn. + Nếu pH = 7: dung dịch có môi trường trung tính.  + Nếu pH>7: dung dịch có môi trường base, pH càng lớn, độ base của dung dịch càng lớn. - Ngoài cách sử dụng giấy pH, ta có thể dùng pH kế – một thiết bị tự động để xác định pH của dung dịch. 2. pH và môi trường sống - pH của môi trường sống có ảnh hưởng đến đời sống của con người và các loài động, thực vật. Việc xác định giá trị pH phù hợp sẽ góp phần cải tạo môi trường, xây dựng và phát triển cho cơ thể sống. - Chỉ thị pH từ thiên nhiên: Một số loài thực vật có tính chất thay đổi màu sắc theo pH của môi trường do chứa các hợp chất thuộc nhóm anthocyanin. Chúng chuyển sang màu đỏ trong môi trường acid và hóa xanh trong môi trường base giống như quỳ tím. B. CÂU HỎI TRONG BÀI HỌC Câu hỏi thảo luận 1:  So với giấy quỳ tím hoặc dung dịch phenolphthalein, khi sử dụng giấy pH ta có thể biết được điều gì khác ngoài việc nhận ra dung dịch có tính acid hoặc base? Trả lời: So với giấy quỳ tím hoặc dung dịch phenolphthalein, khi sử dụng giấy pH ta có thể biết được acid hoặc base có độ mạnh hay yếu. Câu hỏi thảo luận 2: Với khoảng pH nào thì dung dịch có tính acid, tính base? Trả lời: + Nếu pH < 7, dung dịch có môi trường acid. + Nếu pH = 7, dung dịch có môi trường trung tính. + Nếu pH > 7, dung dịch có môi trường base. Câu hỏi thảo luận 3: Nêu hiện tượng quan sát được về sự đổi màu của giấy pH ở Thí nghiệm 1. Trả lời: Mẩu giấy thứ nhất có màu đỏ, mẩu giấy thứ 2 có màu xanh lam đậm, mẩu giấy thứ 3 có màu trùng với môi trường trung tính pH = 7. Câu hỏi thảo luận 4: Từ kết quả thí nghiệm, hãy cho biết giá trị pH của các dung dịch ở Thí nghiệm 1. Trả lời: Học sinh tự so màu của các mẩu giấy với thang pH để tìm ra pH tương đương. Tham khảo:

3 Câu 1. Xác định môi trường acid, base dựa vào bảng đo giá trị pH một số thực phẩm, đồ uống, hóa chất,…như sau: Dung dịch Giá trị pH Môi trường Nước ép chanh 2 Nước ép cà chua 4 Coffee 5 Nước tinh khiết 7 Baking Soda 9 Xà phòng 12 Trả lời: Dung dịch Giá trị pH Môi trường Nước ép chanh 2 Acid Nước ép cà chua 4 Acid Coffee 5 Acid Nước tinh khiết 7 Trung tính Baking Soda 9 Base Xà phòng 12 Base Câu 2. Đối với làn da, thì độ pH trên da thường dao động từ 4.5 - 6.2 tuỳ thuộc và đó là da khô, da dầu hay da thường. Theo như một số nghiên cứu thì độ pH ở mức 5.5 được xem là lý tưởng nhất cho làn da vì đó là lúc làn da khỏe mạnh, rạng rỡ và có khả năng chống lại các vi khuẩn hoặc các tác nhân có hại từ môi trường bên ngoài. Do đó việc chọn loại sản phẩm có độ pH phù hợp với làn da là rất quan trọng vì nếu độ pH quá thấp sẽ khiến da bị đổ dầu, lỗ chân lông to và thường xuyên nổi mụn. Nhưng nếu độ pH quá cao sẽ khiến da bị lão hoá sớm, da khô ráp và xuất hiện nếp nhăn. Bạn hãy chọn sữa rửa mặt phù hợp cho người có da khô và da dầu trong 2 loại: - Sữa rửa mặt A có độ pH khoảng 7-8 - Sửa rửa mặt B có độ pH khoảng 5-5.5
4 Trả lời: - Sữa rửa mặt A có độ pH khá cao khoảng từ 7.0 - 8.0, sử dụng lâu dài nó có thể làm da bị khô căng và ửng đỏ. Do đó, sản phẩm thích hợp hơn cho những bạn có làn da hỗn hợp thiên dầu đến da dầu.  - Sữa rửa mặt B có độ pH thấp trên thị trường sẽ có kết cấu như: Dạng gel, sữa hoặc kem, trường hợp có thể ít làm khô hơn dạng bọt (dạng phổ biến trong sản phẩm có độ pH cao). Độ pH thấp và thành phần lipid trong sản phẩm được giữ vững, đảm bảo tính ổn định cho làn da sẽ tốt hơn cho những người da bị bệnh chàm hoặc khô da. Câu 3. Loài cá có thể sinh trưởng và phát triển tốt trong môi trường có pH trong khoảng 7-8.5. Độ pH thay đổi có thể gây nhiều ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất của cá với môi trường, ảnh hưởng tới sự phát triển của phổi, các quá trình hấp thu dinh dưỡng, sự sinh trưởng, phát triển và sinh sản. Hãy nêu một số cách điều chỉnh độ pH trong hồ cá khi pH nằm ngoài khoảng an toàn? Trả lời: - Nếu pH trong bể cá quá thấp (nước có tính acid) có thể sử dụng bộ lọc trung hòa bằng đá vôi, đặt san hô biển vào bể cá, châm soda hoặc kali với liều lượng thích hợp. - Nếu pH trong bể cá cao có thể sử dụng nước mưa hoặc lá bàng (thường có lượng acid nhỏ có thể trung hòa, làm giảm tính kiềm trong nước). Câu 4. Một số cây trồng như khoai tây thích hợp với đất chua; một số loại rau như xà lách, rau diếp lại thích hợp với đất kiềm. Tìm hiểu và cho biết giá trị pH của các loại đất trên là bao nhiêu? Trả lời: Đất chua (đất acid) có pH = 4.5 – 6 Đất kiềm có pH = 8 – 9 Câu 5. Một số loại côn trùng dù rất nhỏ nhưng chỉ với một vết cắn, châm hoặc đốt lại có thể gây hại cho sức khỏe của bạn. Theo kinh nghiệm dân gian truyền lại thì khi bị côn trùng đốt, nếu bôi nước vôi vào vết đốt thì vết thương sẽ mất đi và không còn cảm giác ngứa rát nữa. Vậy tại sao lại như vậy? Trả lời: Hiện tượng này là do trong nọc độc của một số côn trùng như: Ong, kiến, muỗi… có chứa một lượng acid gây bỏng da và đồng thời gây rát, ngứa. Người ta lấy nước vôi trong để bôi vào vết côn trùng đốt sẽ xảy ra phản ứng trung hoà giữa acid và base làm cho vết phồng xẹp xuống và không còn cảm giác rát ngứa nữa. E. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM MỨC ĐỘ 1: BIẾT Câu 1. Thang pH được dùng để: A. Biểu thị độ acid của dung dịch B. Biểu thị độ base của dung dịch C. Biểu thị độ acid, base của dung dịch D. Biểu thị độ mặn của dung dịch Câu 2. Dung dịch có pH < 7 là môi trường: A. Base B. Acid C. Trung tính D. Muối Câu 3. pH càng lớn thì: A. Độ base của dung dịch càng lớn B. Độ acid của dung dịch càng lớn C. Độ base của dung dịch càng nhỏ D. Độ acid của dung dịch càng nhỏ Câu 4. Thang pH thường dùng có các giá trị: A. Từ 1 đến 7 B. Từ 5 đến 14 C. Từ 1 đến 11 D. Từ 1 đến 14