Content text TVTL-Chuong 09-Liệu pháp hành vi
CÁC LÝ THUYẾT THAM VẤN - TRỊ LIỆU CÁC LÝ THUYẾT THAM VẤN - TRỊ LIỆU CHƯƠNG 09 LIỆU PHÁP HÀNH VI Miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này được dịch thuật với mục đích phục vụ cho khóa học trực tuyến miễn phí: “Các lý thuyết Tham vấn - Trị liệu” do Psyme.org tổ chức cho cộng đồng. Mọi nội dung trong tài liệu này chỉ được sử dụng cho mục đích học tập trong khóa học, không nhằm mục đích thương mại. Mọi hình thức sao chép, trích dẫn hoặc chia sẻ, phát tán tài liệu này dưới bất kỳ hình thức nào ra bên ngoài phạm vi khóa học đều không được Psyme cho phép. Psyme không chịu trách nhiệm về bất kỳ tranh chấp nào phát sinh liên quan đến việc sử dụng tài liệu này vượt quá phạm vi đã đề cập ở trên. 1
CHƯƠNG 09 Mục tiêu học tập Learning Objectives 1. Xác định các nhân vật then chốt gắn liền với sự phát triển của liệu pháp hành vi Identify the key figures associated with the development of behavior therapy. 2. Phân biệt bốn lĩnh vực phát triển của liệu pháp hành vi: điều kiện hóa cổ điển, điều kiện hóa tạo tác/điều kiện hóa từ kết quả, lý thuyết nhận thức xã hội, và liệu pháp nhận thức hành vi . Dif erentiate the four developmental areas of behavior therapy: classical conditioning, operant conditioning, social cognitive theory, and cognitive behavior therapy. 3. Đánh giá các đặc điểm và giả định cốt lõi thống nhất trong lĩnh vực đa dạng của liệu pháp hành vi. Evaluate the central characteristics and assumptions that unite the diverse field of behavior therapy. 4. Hiểu cách thức chức năng và vai trò của nhà trị liệu ảnh hưởng đến quá trình trị liệu. Understand how the function and role of the therapist af ects the therapy process. 5. Mô tả vai trò của mối quan hệ giữa thân chủ và nhà trị liệu trong các phương pháp tiếp cận hành vi. Describe the role of the client– therapist relationship in the behavioral approaches. 6. Xác định các kỹ thuật và quy trình hành vi đa dạng và cách chúng phù hợp với xu hướng thực hành dựa trên bằng chứng. 2
CÁC LÝ THUYẾT THAM VẤN - TRỊ LIỆU Identify the diverse array of behavioral techniques and procedures and how they fit within the evidence-based practice movement. 7. Mô tả các khái niệm chính của liệu pháp EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing - Tái xử lý và khử mẫn cảm thông qua chuyển động mắt), các ứng dụng chính và hiệu quả của phương pháp này. Describe the key concepts of EMDR, its main applications, and the ef ectiveness of this approach. 8. Mô tả các yếu tố cơ bản của việc rèn luyện kỹ năng xã hội (social skills training). Describe the basic elements of social skills training. 9. Hiểu và giải thích các bước chính trong các chương trình tự quản lý Understand and explain the main steps involved in self-management programs. 10.Xác định các khái niệm then chốt của bốn phương pháp tiếp cận chính trong các liệu pháp hành vi dựa trên chánh niệm và chấp nhận Identify the key concepts of the four major approaches of the mindfulness and acceptance- based behavior therapies. 3
CHƯƠNG 09 MỤC LỤC Giới thiệu / Introduction....................................................................................... 12 Bối cảnh lịch sử/ Historical Background............................................................13 Bốn lĩnh vực phát triển / Four Areas of Development....................................... 17 Nội dung chính/ Key Concepts.................................................................................................22 Xu hướng hiện tại trong liệu pháp hành vi/Current Trend in Behavior Therapy... 22 Các đặc điểm và giả định nền tảng/ Basic Characteristics and Assumptions.....23 Quy trình trị liệu/ The Therapeutic Process....................................................... 27 Mục tiêu trị liệu/Therapeutic Goals....................................................................27 Therapist’s Function and Role/Chức năng và vai trò của nhà trị liệu................ 28 Trải nghiệm của thân chủ trong Trị liệu/Client’s Experience in Therapy.......... 33 Mối quan hệ giữa nhà trị liệu và thân chủ/Relationship Between Therapist and Client.................................................................................................................. 34 Ứng dụng: Các kỹ thuật và quy trình trị liệu/Application: Therapeutic Techniques and Procedures.................................................................................. 35 Phân tích hành vi ứng dụng: Kỹ thuật điều kiện hóa từ kết quả/Applied Behavioral Analysis: Operant Conditioning Techniques................................... 37 Kĩ thuật thư giãn cơ tuần tiến/Progressive Muscle Relaxation.......................... 42 Giải mẫn cảm có hệ thống/Systematic Desensitization......................................45 Phơi nhiễm trực tiếp/In Vivo Exposure) và tràn ngập/Flooding........................ 50 Phơi nhiễm trực tiếp (In vivo exposure).....................................................................51 Tràn ngập (Flooding)..................................................................................................52 Giải mẫn cảm và tái nhận thức bằng chuyển động nhãn cầu/ EMDR - Eye Movement Desensitization and Reprocessing....................................................56 Hướng dẫn kỹ năng xã hội/ Social Skills Training.............................................59 Các chương trình tự quản lý và hành vi tự định hướng / Self-Management Programs and Self-Directed Behavior................................................................61 Liệu pháp đa phương thức: Liệu pháp hành vi lâm sàng/Multimodal Therapy: Clinical Behavior Therapy................................................................................. 66 Phương pháp tiếp cận dựa trên sự chấp nhận và chánh niệm / Mindfulness and Acceptance-Based Approaches.......................................................................... 68 Liệu pháp Hành vi Biện chứng (DBT) / Dialectical Behavior Therapy (DBT) 71 Giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm (MBSR) / Mindfulness-Based Stress 4