Content text 12.1 Ester - Lipid - Dap an.docx
Ths.Trần Thanh Bình SĐT: 0977.111.382 Chuyển giao file word Hóa 12 CT mới – Zalo: 0977.111.382 4 ❖ BÀI TẬP TỰ LUẬN Câu 1. Cho các hợp chất hữu cơ có công thức sau: (1) CH 3 OH, (2) CH 3 COOCH 3 , (3) CH 3 COOH, (4) CH 3 COOC 2 H 5 , (5) C 2 H 5 CHO, (6) (CH 3 COO) 2 C 2 H 4 , (7) (COOCH 3 ) 2 , (8) C 2 H 5 COOH, (9) (COOH) 2 , (10) HCOOCH=CH 2 . (a) Hợp chất nào thuộc loại alcohol? acid? ester? (b) Những cặp chất nào là đồng phân của nhau? (c) Những hợp chất nào là hợp chất đa chức? Hướng dẫn giải (a) Alcohol: (1); acid: (3), (8), (9); ester: (2), (4), (6), (7), (10). (b) Cặp chất là đồng phân của nhau: (2) và (8). (c) Những hợp chất đa chức gồm: (6), (7), (9). Câu 2. Viết đồng phân của các hợp chất đơn chức (acid và ester) có công thức: C 2 H 4 O 2 , C 3 H 6 O 3 , C 4 H 8 O 2 , C 4 H 6 O 2 . Hướng dẫn giải Công thức Đồng phân acid Đồng phân ester C 2 H 4 O 2 CH 3 COOH HCOOCH 3 KIẾN THỨC CẦN NHỚ 3. Tính chất hóa học (a) PƯ thủy phân MT acid (PƯ thuận nghịch): RCOOR’ + H 2 O o H,t ⇀ ↽ RCOOH + R’OH (b) PƯ thủy phân MT base (PƯ xà phòng hóa – 1 chiều): RCOOR’ + NaOH o t RCOONa + R’OH Chú ý: R’OH sinh ra có thể phản ứng với môi trường (nếu là phenol) hoặc không bền chuyển hóa thành aldehyde, ketone. ❖ Ester + NaOH → Muối + aldehyde: RCOOCH=CHR’ + NaOH ot RCOONa + R’CH 2 CHO ❖ Ester + NaOH → Muối + ketone: RCOOC(R’’)=CHR’ + NaOH ot RCOONa + R’CH 2 COR’’ ❖ Ester + NaOH → 2Muối + H 2 O: RCOOC 6 H 4 R’ + NaOH ot RCOONa + R’C 6 H 4 ONa + H 2 O (c) Phản ứng ở gốc hydrocarbon: PƯ cộng, PƯ trùng hợp, PƯ riêng ester của formic acid, … (d) PƯ cháy → CO 2 + H 2 O. Đốt cháy ester no, đơn chức, mạch hở ⇔22COHOnn 4. Điều chế và ứng dụng (a) Điều chế - Các ester (của alcohol) được điều chế bằng phản ứng ester hóa: TQ: RCOOH + R’OH o 24HSO®Æc,t ⇀ ↽ RCOOR’ + H 2 O - H 2 SO 4 đặc vừa là chất xúc tác, vừa hút nước làm cân bằng chuyển dịch sang chiều thuận tăng hiệu suất điều chế ester. (b) Ứng dụng ♦ Ethyl butyrate, benzyl acetate, … làm chất tạo hương trong công nghiệp thực phẩm. ♦ Methyl methacrylate trùng hợp tạo poly(methyl methacrylate) làm thủy tinh hữu cơ, sản xuất răng giả, kính áp tròng, … ♦ Methyl salicylate, aspirin, … được dùng làm dược phẩm. ♦ Butyl acetate dùng để pha sơn, ethyl acetate dùng làm dung môi tách chiết chất hữu cơ.